Właściwości wytrzymałościowo-odkształceniowe wybranych skał fliszowych w warunkach wysokiego ciśnienia i temperatury

• Autorzy: Pinińska J. , Dziedzic A.
• Konferencja: Geopetrol 2010 : nowe metody i technologie zagospodarowania złóż i wydobycia węglowodorów w warunkach lądowych i morskich : międzynarodowa konferencja naukowo-techniczna : Zakopane, 20--23.09.2010
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W referacie przedstawiono wyniki laboratoryjnych badań geomechanicznych prowadzonych w warunkach wysokich ciśnień i temperatury na dwóch odmianach skał fliszowych: piaskowcach ciężkowickich i krośnieńskich. Zastosowana metodyka badawcza umożliwiła ustalenie zmienności statycznego modułu Younga (E/ST) oraz statycznego współczynnika Poissona (v/ST) w warunkach do głębokości rzędu 3 500 m p.p.t. Uzyskane rezultaty wskazują, że w piaskowcach ciężkowickich wartość Est wzrasta około 5-krotnie w stosunku do wartości oznaczonych w warunkach powierzchniowych, osiągając średnio 23 GPa. W piaskowcach krośnieńskich wzrost modułu jest relatywnie mniejszy, bo tylko rzędu 50%, a wartość średnia osiąga około 45 GPa. Współczynnik Poissona (v/st) w piaskowcach ciężkowickich maleje wraz z głębokością bardzo znacznie (od około 0,4 w warunkach powierzchniowych do 0,15 na głębokości 3 500 m p.p.t.), podczas gdy w piaskowcach krośnieńskich, w podobnych warunkach, zmian średniej wartości v/st (0,2-0,3) praktycznie nie zaobserwowano. Zróżnicowanie odkształcalności obu piaskowców może być interpretowane jako wynik innego uziarnienia oraz odmiennej historii geologicznej, jak w przypadku piaskowców krośnieńskich, gdzie została zachowana pamięć obciążeń geologicznych.

EN

Results of triaxial laboratory testing of the Ciężkowice Sandstones and Krosno Sandstones under high stress and temperature are presented. The changes of a static Young modulus (E/st) determined for the Ciężkowice sandstones has increased at the simulated depth of 3 500 m about five-fold (5x) comparing to its surface values, reaching 23 GPa on average. In the Krosno sandstones Est increase was within a range of 50%, to 45 GPa at the simulated depth of 3 500 m. The Poisson ratio (v/st) in the Ciężkowice Sandstones was decreasing with depth from average about 0,4 at the surface to average 0,15 at the simulated depth of 3 500 m. For the Krosno Sandstones an average value of v/st(0,2 to 0,3) was practically stable between the surface and the simulated depth of 3 500 m. The significant difference of the Poisson ratio between the Ciężkowice and Krosno sandstones can be interpreted alternatively as being the result of different grain size, or both were subjected to various loads in their tectonic history when the memory of high load retained in the Krosno sandstones.

Słowa kluczowe

PL

skały fliszowe; badania laboratoryjne; właściwości wytrzymałościowo-odkształceniowe

EN

sandstones; laboratory tests; properties

• Wydawca: Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu
• Rocznik: 2010
• Tom: nr 170 wyd. konferencyjne
• Strony: 657--661
• Opis fizyczny: Bibliogr. 5 poz., wykr.

Twórcy

autor

Pinińska J.

• Uniwersytet Warszawski, Warszawa

autor

Dziedzic A.

• Uniwersytet Warszawski, Warszawa

Bibliografia

• [1] Charlez P.A. — Rock mechanics. vol. 2, Petroleum applications. Editions Technik, pp. 1-661, Paris 1997
• [2] Economides M.J., Nolte K.G. (editors) — Reservoir stimulation. Schlumberger. Educational Services, Houston 1989
• [3] Hallbauer D.K., Wagner H., Cook N.G.W. — Some observations concerning the microscopic and mechanical behaviour of quarzite specimens in stiff, triaxial compression tests. Int. J. Rock Mech. Min. Sci., 10, pp. 713-726, London 1973
• [4] Jarzębski S., Pinińska J. — Analiza wpływu parametrów sprężystości na warunki szczelinowania hydraulicznego w skałach rejonu Stężycy. Przegląd Geologiczny, t. 48, nr 12, ss. 1151-1155, 2000
• [5] Pinińska J. — Właściwości fizyczno-mechaniczne piaskowców krośnieńskich z uwzględnieniem wpływu temperatury. Biul. Inst. Geol., t. 9, ss. 1-64, 1980