Występowanie i wykorzystanie wód leczniczych w uzdrowisku Goczałkowice-Zdrój

• Autorzy: Dembska-Sięka P.

Warianty tytułu

EN

Therapeutic waters in Goczałkowice-Zdrój spa – its occurrence and usage

• Konferencja: VI Konferencja „Modelowanie przepływu wód podziemnych” Ciechocinek, 16–18.11.2014
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

It is commonly known that in the Upper Silesia the coal deposits exist. However, in that region also other mineral deposits such as therapeutic water are exploited. Such situation while two different deposits are exploited might lead to some problems. The Goczałkowice-Zdrój spa is the one amongst two spas in the Upper Silesia. There are three boreholes which exploits therapeutic water in Goczałkowice-Zdrój. The brine, which is exploited there, contains high concentration of iodine and ferrous ions. However the mineralization of water has decreased since the boreholes were drilled. The hydrogeological system of mineral water is very vulnerable for any changes. That is the reason why it should be well protected, especially while exploited water is used for therapeutic aims.

Słowa kluczowe

PL

woda lecznicza; solanka; woda mineralna; uzdrowisko; zapadliska; Górny Śląsk; Goczałkowice Zdrój

EN

therapeutic water; brine; mineral water; spas; Carpathian Foredeep; Upper Silesia; Goczałkowice Zdrój

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2015
• Tom: Vol. 63, nr 10/1
• Strony: 672--677
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Dembska-Sięka P.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• 1. CIĘŻKOWSKI W., KIEŁCZAWA B., LATOUR T., LIBER E., PRZY- LIBSKI T. A., SZIWA D. & ŻAK S. 2007 - Dopuszczalne wahania eksploatacyjnych i fizyczno-chemicznych parametrów wód leczniczych. Zasady ustalania. Ofic. Wyd. PWr, Wrocław.
• 2. CHOWANIEC J. & WITEK K. 2000 - Objaśnienia do Mapy Hydrogeologicznej Polski w skali 1 : 50 000, ark. Pszczyna. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 3. DOWGIAŁŁO J. & PACZYŃSKI B. 2002 - Podział regionalny wód leczniczych Polski. [W:] Paczyński B. (red.), Ocena zasobów dyspozycyjnych wód potencjalnie leczniczych. Poradnik metodyczny. Państw. Inst. Geol., Warszawa: 16-24.
• 4. GÓRECKI W. (red.), SOWIŻDŻAŁ A., JASNOS J., PAPIERNIK B., HAJTO M., MACHOWSKI G., KĘPIŃSKA B., CZOPEK B., KUŹNIAK T., KOTYZA J., LUBOŃ W., PEŁKA G., ZAJĄC A., SZCZEPAŃSKI A., HAŁADUS A., KANIA J., BANAŚ J., SOLARSKI W., MAZURKIEWICZ B., ZUBRZYCKI A., LUBOŃ K. & PERYT T. 2012 - Atlas geotermalny zapadliska przedkarpackiego. Wyd. KSE AGH, Kraków.
• 5. KARWAN K. 1989 - Wody mineralne i lecznicze uzdrowisk karpackich. Wyd. AGH, Kraków.
• 6. KONDRACKI J. 2009 - Geografia regionalna Polski. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• 7. KONIOR K. 1961 - Możliwości rozwoju uzdrowiska w Goczałkowicach w świetle badań hydrogeologicznych. Wyd. Geol., Warszawa.
• 8. KOSTORZ L., WIELAND Z., KONIECZNY W., WITKOWSKA J. & SIKORA K. 2013 - Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Goczałkowice-Zdrój (projekt). Prognoza oddziaływania na środowisko. Biuro Rozwoju Regionu sp. z o.o., Katowice.
• 9. KOTAS A., KWARCIŃSKI J. & JURECZKA J. 1994 - Distribution and resources of coal-bed methane. [W]: Kotas A. (red.), Coal-bed methane potential of the Upper Silesian Coal Basin, Poland. Pr. Państw. Inst. Geol., 142: 38-51.
• 10. MAKOWSKI A. 2008 - Świadectwa nr 1/GZ, nr 2/GZ, nr 3/GZ potwierdzające właściwości lecznicze naturalnego surowca leczniczego - wody mineralnej swoistej z odwiertu GN-1 na terenie miejscowości Goczałkowice-Zdrój. OBIKŚ sp. z o.o., Katowice.
• 11. NAŁĘCKI T. 1997 - Ocena hydrogeologicznych warunków eksploatacji pokładów 312 i 315 w filarze ochronnym otworu GN-1 oraz poza zachodnią granicą O.G. „Czechowice II”. ZHiOW AGH, Kraków.
• 12. PACZYŃSKI B. 2007 - Podstawy regionalizacji hydrogeologicznej. [W:] Paczyński B. & Sadurski A. (red.), Hydrogeologia regionalna Polski. T. 1. Wody słodkie. Państw. Inst. Geol., Warszawa: 56-69.
• 13. POTOCKI I. 1953 - Ocena źródła mineralnego Maria w Goczałkowicach, jego wartość balneologiczna i rokowania na przyszłość [manuskrypt]. Szczawno-Zdrój.
• 14. RAJCHEL L., ZUBER A., DULIŃSKI A. & RAJCHEL J. 2004 - Występowanie i geneza wód chlorkowych Soli. Prz. Geol., 52 (12): 1179-1186.
• 15. ROZPORZĄDZENIE Ministra Zdrowia z dnia 13 kwietnia 2006 r. w sprawie zakresu badań niezbędnych do ustalenia właściwości leczniczych naturalnych surowców leczniczych i właściwości leczniczych klimatu, kryteriów ich oceny oraz wzoru świadectwa potwierdzającego te właściwości (Dz.U. 2006 Nr 80, poz. 565).
• 16. RÓŻKOWSKI A. 2008 - Środowisko hydrogeologiczne utworów podłoża karbonu produktywnego w zapadlisku górnośląskim. Prz. Geol., 56 (6): 490-494.
• 17. RÓŻKOWSKI A. & STACHURA A. 1989 - Opinia hydrogeologiczna nt. wpływu eksploatacji górniczej KWK Silesia na ujęcia wód mineralnych uzdrowiska Goczałkowice. Arch. Uzdr. Goczałkowice-Zdrój.
• 18. RUBINIEC T., KOSTORZ L., WITKOWSKA J., WIELAND Z., KONIECZNY W., SIKORA K., WYGLĘDACZ M. & KOMĘDERA E. 2013 - Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Goczałkowice-Zdrój. Projekt. Biuro Rozwoju Regionu sp. z o.o., Katowice.
• 19. RYŁKO W. & PAUL Z. 1998 - Objaśnienia do Mapy Geologicznej Polski w skali 1 : 200 000, ark. Cieszyn. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 20. SKRZYPCZYK L. & SOKOŁOWSKI J. 2014. - Solanki, wody lecznicze i termalne. [W:] Szuflicki M. i in. (red.), Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce wg stanu na 31 XII 2013 r. Państw. Inst. Geol., Warszawa: 450-465.
• 21. TRZEPLA M. & DROZD M. 1998 - Objaśnienia do Mapy Geologiczno-Gospodarczej Polski w skali 1 : 50 000, ark. Pszczyna. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 22. USTAWA z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (Dz.U. 2005 Nr 167, poz. 1399).
• 23. USTAWA z dnia 4 marca 2011 r. o zmianie ustawy o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2011 Nr 73, poz. 390).
• 24. WĄTOR L. 2012 - Projekt zagospodarowania złoża wód leczniczych „Goczałkowice-Zdrój” z utworów karbonu górnego w granicach projektowanego obszaru górniczego Goczałkowice-Zdrój I na lata 2013-2020. Arch. Uzdr. Goczałkowice-Zdrój, Goczałkowice-Zdrój.
• 25. ZAJĄC J. (red.) 1994 - Mapa Geologiczna Polski w skali 1 : 200 000, A - mapa utworów powierzchniowych, ark. Cieszyn. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 26. ZARZĄDZENIE Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 25 lipca 1967 r. w sprawie wykazu miejscowości uznanych za uzdrowiska (MP 1967 Nr 45, poz. 228).