Zmiany warunków abiotycznych małej rzeki z uwzględnieniem wpływu wód poprodukcyjnych z hodowli ryb

• Autorzy: Bonisławska M. , Nędzarek A. , Rybczyk A. , Czerniejewski P. , Żuk B.

Warianty tytułu

EN

Changes in abiotic conditions of a small river considering the effect of discharge from fish ponds

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Ocena zmian warunków abiotycznych cieku z uwzględnieniem wpływu wód zrzutowych ze stawów karpiowych została wykonana w ciągu 6 miesięcy na górnym odcinku rzeki Młynówki. Wybrane wskaźniki hydrochemiczne wody, pobranej w czterech stanowiskach kontrolnych, oznaczano zgodnie z metodykami APHA. Wody cieku charakteryzowały się typową dla niewielkich rzek północnej Polski zmiennością termiki wody wraz z ich biegiem, lekko zasadowym odczynem (pH = 7,5– 7,7) dobrym natlenieniem – stężenie tlenu rozpuszczonego w wodzie (ang. DO – dissolved oxygen) zawierało się w przedziale 7,4–9,1 mg O₂∙dm^-3, a natlenienie 67,6–76,7% O₂, z wyjątkiem miesięcy zimowych. Zawartość materii organicznej (BZT₅, ChZT_Cr, chlorofil a) charakteryzowała się dużą zmiennością i sezonowością z biegiem rzeki. Dla BZT₅ wartości zawierały się w przedziale 3,8–9,5 mg O₂∙dm^-3, dla ChZT_Cr 8,4–73,9 mg O₂∙dm^-3, a dla chlorofilu a w przedziale 3,7–94,1 mg•m^-3. Badany odcinek rzeki należy uznać za zasobny w pierwiastki biogeniczne. Średnie stężenie azotu nieorganicznego wynosiło 2,166 mg N∙dm^-3 , a fosforu reagującego 0,078 mg P∙dm^-3, wartości te były odpowiednio 18 i 7,8 razy większe od koncentracji notowanych w wodach niepoddanych antropopresji. Wykazano podwyższone, niespełniające wymogów dla ryb karpiowatych wartości BZT₅, zawiesiny ogólnej (ang. TSS – total suspended solids), N-NO₂^- i fosforu całkowitego (ang. TP – total phosphorus). Na jakość wody w rzece Młynówce istotny wpływ, oprócz naturalnych czynników hydrologicznych i zlewniowych, mogą mieć wprowadzane wody poprodukcyjne ze stawów karpiowych.

EN

Changes in abiotic conditions, considering the effect of water discharged from carp ponds were assessed in the upper section of the Młynówka River (within 6 months). The analyses of hydrochemical indicators were conducted according to methodology recommended by APHA. The river’s water was characterised by a variation in temperature with the distance from the source, which is typical of rivers of northern Poland, slightly alkaline reaction (pH = 7.5–7.7), good oxygenation (DO – dissolved oxygen concentration within 7.4–9.1 mg O₂∙dm^-3, oxygenation 67.6–76.7% O₂) except for winter months. Organic matter content (BOD₅, COD_Cr , chlorophyll a) was characterised by a large seasonal variation and varied with the river course. For BOD5 the values were within 3.8–9.5 mg O₂ dm^-3, for COD_Cr within 8.4–73.9 mg O₂∙dm^-3 and for chlorophyll a within 3.7–94.1 mg∙m^-3. The studied river section should be regarded as rich in biogenic substances. The mean concentration of inorganic nitrogen was 2.166 mg N∙dm^-3 and the reactive phosphorus 0.078 mg P∙dm^-3, the values were respectively 18 and 7.8 times higher than those recorded for waters not subject to anthropopressure. The values of BOD₅, TSS (total suspended solids), N-NO₂^- and TP (total phosphorus) were increased, not meeting the requirements for cyprinid fishes. Besides the natural hydrological and catchment area features, the water quality in the Młynówka River was significantly affected by the discharge of water from the carp ponds.

Słowa kluczowe

PL

eutrofizacja; główne jony; jakość wody; mała rzeka; skład wody

EN

eutrophication; main ions; small river; water composition; water quality

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2017
• Tom: T. 17, z. 4
• Strony: 5--23
• Opis fizyczny: Bibliogr. 35 poz., rys.

Twórcy

autor

Bonisławska M.

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa, Zakład Sozologii Wód, ul. K. Królewicza 4, pawilon B, 71-550 Szczecin

autor

Nędzarek A.

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa, Zakład Sozologii Wód

autor

Rybczyk A.

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa, Zakład Sozologii Wód

autor

Czerniejewski P.

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa, Zakład Gospodarki Rybackiej

autor

Żuk B.

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa, Zakład Sozologii Wód

Bibliografia

• AMIRKOLAIE A.K. 2011. Reduction in the environmental impact of waste discharged by fish farms through feed and feeding. Reviews in Aquaculture. Vol. 3. Iss. 1 s. 19–26. DOI 10.1111/j.1753-5131.2010.01040.x.
• APHA 1999. Standard methods for examination of water and wastewater. 20th ed. Washington D.C. American Public Health Association. ISBN 978-0875532356 ss. 1325.
• ANGYAL Z., SARKOZI E., GOMBAS A., KARDOS L. 2016. Effects of land use on chemical water quality of Tyree small streams in Budapest. Open Geosciences. Vol. 8 s. 133–142.
• BARTNIK A., MONIEWSKI P. 2016. Changes in water quality of a small urban river triggered by deep drainage of a construction site. Journal of Water and Land Development. No. 31 s. 11–22. DOI 10.1515/jwld-2016-0032.
• BOLDESKUL A.G., SHAMOV V.V., GARTSMAN B.I., KOZHEVNIKOVA N.K., GUBAREVA T.S., LUTSHENKO T.N. 2016. Chemical composition of geographical types of the small River basin waters (Central Sikhote-Alin Mountins Pacific Asia). Water Resources. No. 43. Iss. 1 s. 145–157.
• BONISŁAWSKA M., TAŃSKI A., MOKRZYCKA M., BRYSIEWICZ A., NĘDZAREK A., TÓRZ A. 2013. The effect of effluents from rainbow trout ponds on water quality in the Gowienica River. Journal Water of Land Development. No. 19 s. 3–11. DOI 10.2478/jwld-2013-0012.
• BONISŁAWSKA M., NĘDZAREK A., RYBCZYK A., ŻUK B., TÓRZ A., SOCHA M., TAŃSKI A., GRONOWSKI S., PENDER R. 2016. Wpływ hodowli materiału zarybieniowego na jakość wody poprodukcyjnej odprowadzanej do środowiska [The effect of stocking fish production on the quality of water discharged from the hatchery]. Inżynieria Ekologiczna. Vol. 49 s. 143–150. DOI 10.12912/ 23920629/64514.
• BOYD C.E. 2003. Guidelines for aquaculture effluent management at the farm-level. Aquaculture. Vol. 226. Iss. 1–4 s. 101–112. DOI:10.1016/S0044-8486(03)00471-X.
• CZERNIEJEWSKI P., CZERNIAWSKI R. 2008. Analiza wielkości presji wędkarskiej oraz poziomu wprowadzanych biogenów w zanętach na przykładzie niewielkiego jeziora Północno Zachodniej Polski [Analysis of the intensity of angling pressure and the amount of nurients in groundbaits introduced on the example of a small lake in Northwest Poland]. Analiz i Prognozirovanije Sistem Upravlenija, Τrudy IX Meždunarodnoj naučno-praktičeskoj konferenci molodyh učonych, studentom i aspirantov Sankt Petersburg. Izdatel’stvo PGUPS s. 27–35.
• DAVIDSON J., GOOD C., BARROWS F.T., WELSH C., KENNEY P.B., SUMMERFELT S.T. 2013. Comparing the effects of feeding a grain- or a fish meal-based diet on water quality waste production and rainbow trout Oncorhynchus mykiss performance within low exchange water recirculating aquaculture systems. Aquacultural Engineering. Vol. 52 s. 45–57. DOI 10.1016/j.aquaeng.2012.08.001.
• Decyzja 2004. Pozwolenie wodnoprawne udzielone Zdzisławowi Szylarowi przez Starostę Strzelecko-Drezdeneckiego [Water permit granted Zdzisławowi Szylarowi by Starosta Strzelecko--Drezdenecki]. 29.04.2004 r. Strzelce Krajeńskie. ŚB.U.S6223/IV-4/10/4.
• DICKSON W. 1983. Water acidification – effects and countermeasures. In: Ecological Effects of Acid Deposition. National Swedish Environmental Protection Board Report PM s. 267–273.
• HINO S. 1989. Characterization of orthophosphate release from dissolved organic phosphorus by gel filtration and several hydrolytic enzymes. Hydrobiologia. Vol. 174. Iss. 1 s. 49–55.
• JEKATIERYNCZUK-RUDCZYK E., ZIELIŃSKI P., GÓRNIAK A. 2006. Stopień degradacji rzeki wiejskiej w bezpośrednim sąsiedztwie Białegostoku [Degradation of a rural river in close vicinity of Białystok]. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 6. Z. 2 (18) s. 143–153.
• ŁOPATA M., CZERNIAWSKI R., CZERNIEJEWSKI P., WIŚNIEWSKI G. 2015. Możliwości wykorzystania modułów filtracyjnych do oczyszczania dopływów powierzchniowych jezior na przykładzie cieku Młynówka w Strzelcach Krajeńskich. W: Ochrona i rekultywacja jezior [The possibility of using the filter modules for the treatment of surface tributaries of lakes. A study of watercourse Młynówka in Strzelce Karjeńskie. In: Lake protection and restoration]. Red. R. Wiśniewski. Toruń. PZIiTS s. 93–104.
• MARSZELEWSKI W., PIUS B. 2016. Long-term changes in temperature of river waters in the transitional zone of the temperate climate: a case study of Polish rivers. Hydrological Sciences Journal. Vol. 61(8) s. 1430–1442.
• MEYBECK M. 1982. Carbon nitrogen and phosphorus transport by world rivers. American Journal of Science. Vol. 282 s. 401–450.
• NĘDZAREK A., TÓRZ A., DROST A. 2014. Selected elements in surface waters of Antarctica and their relations with the natural environment. Polar Research. Vol. 33. Iss. 1. DOI 10.3402/polar.v33. 21417.
• NĘDZAREK A., BONISŁAWSKA M., TÓRZ A., GAJEK A., SOCHA M., HARASIMIUK F.B. 2015a. Water quality in the central reach of the Ina River (West Pomerania Poland). Polish Journal of environmental Studies. Vol. 24. No. 1 s. 207–214. DOI 10.15244/pjoes/26971.
• NĘDZAREK A., TÓRZ A., PODLASIŃSKA J. 2015b. Ionic composition of terrestrial surface waters in Maritime Antarctic and the processes involved in formation. Antarctic Science. No. 27(2) s. 150–161. DOI 10.1017/S0954102014000522.
• NĘDZAREK A., TÓRZ A., STEPANOWSKA K. 2009. The influence of intensive fish nutrition on the quality of cooling waters. Oceanological and Hydrobiological Studies. Vol. 383 s. 51–59. DOI 10.2478/v10009-009-0031-7.
• NOOTONG K., NURIT S., POWTONGSOOK S. 2012. Control of inorganic nitrogen and suspended solids concentrations in a land-based recirculating aquaculture system. Engineering Journal. Vol. 17. Iss. 1 s. 49–59. DOI 10.4186/ej.2013.17.1.49.
• OBOLEWSKI K. 2011. Composition and density of plant-associated invertebrates in relation to environmental gradients and hydrological connectivity of wetlands. Oceanological and Hydrobiological Studies. Vol. 40. Iss. 4 s. 52–63.
• PIEDRAHITA R.H. 2003. Reducing the potential environmental impact of tank aquaculture effluents through intensification and recirculation. Aquaculture. Vol. 226. Iss. 1–4 s. 35–44. DOI 10.1016/S0044-8486(03)00465-4.
• PRONIN E., MASŁOWSKA M., SUSEK P. 2016. Rzeki. W: Stan środowiska w województwie lubuskim w latach 2013–2015 [Rivers. In: Report on environmental status in Lubuskie Province in the years 2013–2015]. Biblioteka Monitoringu Środowiska. Zielona Góra. WIOŚ s. 73–100. [Dostęp 25.11.2016]. Dostępny w Internecie: http://www.zgora.pios.gov.pl/wp-content/uploads/2016/11/Raport_2016-www-18012017.pdf
• RABALAIS N.N. 2002. Nitrogen in aquatic ecosystems. Ambio. Vol. 31. Iss. 2 s. 102–112. DOI 10.1579/0044-7447-31.2.102.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 października 2002 r. w sprawie wymagań jakim powinny odpowiadać wody śródlądowe będące środowiskiem życia ryb w warunkach naturalnych [Order of the Minister of Environment of 4th. October 2002 on requirements that should be fulfilled in inland waters being natural fish habitats]. Dz.U. 2002. Nr 176 poz. 1455.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych [Order of the Minister of Environment of 9th November 2011 on classification of uniform parts of surface waters and on environmental quality standards for priority substances]. Dz.U. 2011. Nr 257 poz. 1545.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2016 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych [Order of the Minister of Environment of 21 July 2016 on classification of uniform parts of surface waters and on environmental quality standards for priority substances]. Dz.U. 2016. poz. 1187.
• SCHINDLER D.W. 2006. Recent advances in the understanding and management of eutrophication. Limnology and Oceanography. Vol. 51. Iss. 1(2) s. 356–363. DOI 10.4319/lo.2006.51.1_part_2. 0356.
• SKORBIŁOWICZ M., OFMAN P. 2015. Changes in specific loads of mineral components outflowing from catchment area of river Supraśl in 2001–2009. Journal of Ecological Engineering. Vol. 16. Iss. 1 s. 135–140. DOI 10.12911/22998993/598.
• TEODOROWICZ M. 2013. Surface water quality and intensive fish culture. Archives of Polish Fisheries. Vol. 21. Iss. 2 s. 65–111. DOI 10.2478/aopf-2013-0007.
• WETZEL R.G. 2001. Limnology. Lake and river ecosystems. Academic Press San Diego. Elsevier Science. ISBN 978-01-274-4760-5 ss. 1006.
• WIOŚ 1999. Informacja o stanie środowiska w powiecie strzelecko-drezdeńskim [Information on environmental status in strzelecko-drezdeński county]. Gorzów Wlkp. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze ss. 27.
• ZOBRIST J. 2010. Water chemistry of Swiss Alpinie River. W: Alpine waters. Red. U. Bundi. Berlin Heidelberg. Springer-Verlag. No. 6 s. 95–118.