Zespoły kalwaryjne z terenu Śląska i dawnego Hrabstwa Kłodzkiego oraz ich walory krajobrazowe

• Autorzy: Jagiełło M. , Brzezowski W.

Warianty tytułu

EN

Calvary complexes from Silesia and former Kłodzko County and their landscape values

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Szczególnego rodzaju założeniami, których funkcjonowanie powiązano z krajobrazem były sanktuaria kalwaryjne. Począwszy od lat 70. XVII stulecia na Śląsku oraz w Hrabstwie Kłodzkim powstała spora, choć trudna dzisiaj do precyzyjnego oszacowania, liczba kalwarii opartych na jednym z dwóch podstawowych modeli: Sacro Monte (m.in. Góra Świętej Anny, Wambierzyce, Bardo) oraz linearnego (Krzeszów, Brzeg Dolny, Góra, Rudy, Trzebnica). Dziś, wobec osłabienia znaczenia religijnego, coraz częściej stanowią one cele spacerów i turystycznych wędrówek.

EN

Calvary sanctuaries were unique complexes whose functioning was connected with landscape. Beginning in the ‘70s of the XVII-th century, a large number of calvary complexes was created in Silesia and the County of Kladzko. They were based on one of two basic models – Sacri Monti (among others Góra Świętej Anny, Wambierzyce, Bardo) and linear (Krzeszów, Brzeg Dolny, Góra, Rudy, Trzebnica).

Słowa kluczowe

PL

kalwaria; ogród; sacrum

EN

calvary; gardens; sacrum

• Wydawca: Polska Akademia Nauk, Oddział w Krakowie ; Politechnika Krakowska, Wydział Architektury
• Czasopismo: Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie
• Rocznik: 2018
• Tom: T. 46
• Strony: 623--638
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., rys., zdj.

Twórcy

autor

Jagiełło M.

• Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej

autor

Brzezowski W.

• Emerytowany pracownik Politechniki Wrocławskiej

Bibliografia

• 1. Adrichem Ch. K. van, 1584, Teatrum Terre Sanctae et Biblicarum Historiarum cum tabulis geographisis aere expressis, Coloniae Agrippinae.
• 2. Alessi G., 1565–1569, Libro dei Misteri, [b.m.].
• 3. Bania Z., 2005, Góra św. Anny – Jerozolima i Rzym Górnego Śląska, w: J. Lubos-Kozieł, J. Gorzelik, J. Filipczyk, A. Lipnicki ( red.) Pielgrzymowanie i sztuka. Góra Św. Anny i inne miejsca pielgrzymkowe na Śląsku, Wrocław.
• 4. Breydenbach B. von, 1486, Peregrinatio in terram sanctam, Mainz.
• 5. Brzezowski W., Jagiełło M., 2017, Ogrody na Śląsku. Cz. 2. Barok, Wrocław.
• 6. Chrząszczewski J., 2014, Kalwarie austriackie XVII i XVIII w., praca doktorska wykonana pod kier. prof. Anny Mitkowskiej, Politechnika Krakowska, Kraków.
• 7. Drożdż L., 2013, Sanktuarium Matki Bożej Wambierzyckiej Królowej Rodzin, Wrocław.
• 8. Kopeć J. J., 2000, Kalwaria, w: E. Gigilewicz (red.), Encyklopedia katolicka, t. 8, Lublin.
• 9. Kozieł A., 2005, Kalwaria w Krzeszowie, opat Bernhard Rosa i „Krzeszowski modlitewnik pasyjny”, czyli o tym, jak wyglądała pierwsza „Nowa Jerozolima” na Śląsku, w: J. Lubos-Kozieł, J. Gorzelik, J. Filipczyk, A. Lipnicki (red.), Pielgrzymowanie i sztuka: Góra Świętej Anny i inne miejsca pielgrzymowania na Śląsku, Wrocław.
• 10. Kudera D., 1995, Krzeszów, Piechowice.
• 11. Lemper E.-H., 1965, Kaplica Świętego Krzyża i Święty Grób w Görlitz. Przyczynek do symboliki architektury i ikonologii późnego średniowiecza, „Roczniki Sztuki Śląskiej”, t. 3.
• 12. Lutterott i N. von, 1928, Vom unbekannten Grüssau, Grüssau.
• 13. Mitkowska A., 2003, Polskie kalwarie, Wrocław–Warszawa–Kraków.
• 14. Radecki ks. A., 2006, Aspekt pasyjnej pobożności ludowej na przykładzie dawnych i współczesnych kalwarii w Archidiecezji Wrocławskiej i Diecezji Świdnickiej, praca doktorska wykonana pod kierunkiem ks. bpa. Prof. Andrzeja Siemieniewskiego, [mps], Papieski Fakultet Teologiczny we Wrocławiu.
• 15. [Rosa B.], 1682, Schmerzhaffter Lieb und KreutzWeg…, Glatz.
• 16. Wardzyński M., 2011, Francesco del Signore vel Signó, stiukator z początku XVIII wieku w Lesznie, „Studia Wilanowskie” t. 18.
• 17. Zimmer E., 1926, Kurze Geschichte des Wallfahrtsortes Albendorf, Wünschelburg.
• 18. http://bardo.redemptor.pl/drozki-rozancowe.htm, dostęp/ access 2017-09-10
• 19. http://cordobapedia.wikanda.es/wiki/San_%C3%81lvaro_de_C%C3%B3rdoba, dostęp/access 2017-09-10

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).