Etyloamina

• Autorzy: Kupczewska-Dobecka M. , Dobecki M.

Warianty tytułu

EN

Ethylamine

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Etyloamina (EA) jest bezbarwną cieczą (w temperaturze niższej od 16,6 ºC), o ostrym amoniakalnym zapachu lub zapachu ryb oraz słonym smaku. Etyloamina znalazła zastosowanie w syntezie chemicznej i produkcji leków, jako półprodukt do produkcji pestycydów, herbicydów triazynowych (np. atrazyny i symazyny), surfaktantów (np. dimetyloetylotriazonu), przyspieszaczy, inhibitorów korozji, etyloamino-etanolu, 1,3-dietylotiomocznika, 4-etylomorfoliny, a także w przemyśle barwników i garbników oraz rafinacji ropy naftowej, gdzie występuje jako produkt pośredni. Narażenie inhalacyjne na pary EA powoduje podrażnienie błon śluzowych układu oddechowego charakteryzujące się bólem gardła, kaszlem, bólami w klatce piersiowej, dusznościami, sinicą i obrzękiem płuc. Pary EA wywołują podrażnienia lub oparzenia chemiczne skóry i oczu. Wielkość najniższego stężenia działającego nie jest znana. Stężony roztwór EA w kontakcie ze skórą powoduje oparzenia, nawet jeśli roztwór zostanie zmyty wodą z mydłem w ciągu kilku minut. W przypadku kontaktu ciekłej EA z oczami obserwowano martwicę rogówki. Głównym skutkiem przewlekłego narażenia na pary EA jest działanie drażniące na oczy. Obserwowano skutki działania drażniącego na oczy, charakteryzujące się zmętnieniem rogówki i obrzękiem u pracowników narażonych na etyloaminę. Nie podano wielkości stężenia EA w powietrzu środowiska pracy. U ludzi narażonych zawodowo na etyloaminy, tj. dietyloaminę, trietyloaminę i etyloaminę, występowały zaburzenia widzenia charakteryzujące się zamazanym, o zatartych konturach, zamglonym widzeniem i niebieskoczerwonym widzeniem. Nie wyjaśniono jednoznacznie, czy czysta etyloamina powoduje takie działanie. EA można zaliczyć do substancji szkodliwych. Wyznaczona wartość LD50 dla szczurów po podaniu dożołądkowym wynosi 400 mg/kg m.c., natomiast po podaniu na skórę – 390 mg/kg. Pary EA wykazywały słabą toksyczność u zwierząt w eksperymentach inhalacyjnych: LC50 wyznaczono na poziomie 2300 mg/m3 dla ssaka, natomiast na poziomie 10 000 mg/m3 w czasie 1 h dla szczura. Wyznaczona wartość RD50 dla samców myszy szczepu Swiss OF1 wynosi 278 mg/m3. Powtarzane narażenie na pary EA powoduje działanie drażniące na układ oddechowy u zwierząt. W 24- tygodniowym eksperymencie inhalacyjnym przeprowadzonym na szczurach nie obserwowano działania drażniącego etyloaminy o stężeniu 18 lub 180 mg/m3 na nabłonek nosa. W innym eksperymencie inhalacyjnym przeprowadzonym w latach 50. obserwowano działanie kardiotoksyczne EA przejawiające się uszkodzeniem mięśnia sercowego, a także działanie drażniące charakteryzujące się obrzękiem błony śluzowej nosa, przekrwieniem, występowaniem wydzieliny zapalnej oraz podrażnieniem oczu manifestującym się licznymi nadżerkami nabłonka, obrzękiem rogówki i migotki już przy stężeniu 90 mg/m3. Nie są znane inne badania naukowe, które zweryfikowałyby uzyskane w tym eksperymencie wyniki. Przyjmując działanie drażniące związku za główny efekt krytyczny, za podstawę ustalenia wartości NDS uznano wartość RD50 wyznaczoną w badaniach na myszach. Przyjmując wartość 1/30 RD50 zalecaną przez higienistów amerykańskich do ustalenia wartości NDS, jako wartość NDS etyloaminy należy przyjąć ok. 9,4 mg/m3. Ze względu na działanie drażniące etyloaminy proponuje się ustalenie wartości NDSCh na poziomie 18 mg/m3 (2 • NDS). Zaleca się oznakowanie substancji symbolem „Sk” (substancja wchłania się przez skórę), ponieważ wyznaczona wartość LD50s jest mniejsza niż 1000 mg/kg m.c. i wynosi dla królika 390 mg/kg.

EN

Ethylamine (CAS number: 75-04-7), (synonym: aminoethane) is a colorless, flammable liquid or gas, depending on the ambient temperature, with an ammonia-like odor. Ethylamine is a dangerous fire hazard. Ethylamine is used in solvent extraction; organic synthesis; as a dye intermediate; as a stabilizer for rubber latex; in petroleum refining; and in the manufacture of detergents, photographic dyes, emulsifying agents, and medicinal products. Ethylamine is irritating to both the skin and eyes of test animals. The oral LD50 in rats is 400 mg/kg and the dermal LD50 in rabbits is 390 mg/kg. The RD50 (concentration producing a 50% decrease in respiration rate) in mice was 278 mg/m3 (151 ppm). Rabbits exposed 7 hours/day, 5 days/week for 6 weeks at 90 mg/m3 (50 ppm) ethylamine experienced irritation of the lungs and eyes. The lung lesions included peribronchitis and pneumonitis with thickening of small blood vessels. The ocular changes involved multiple epithelial erosions and edema of the cornea. Focal muscular degeneration of the heart was seen in some rabbits. Corneal and heart changes were not seen at 180 mg/m3 (100 ppm); however, the kidneys of this group showed slight to moderate parenchymatous degeneration. Rats exposed 6 hours/day, 5 days/week for 24 weeks at 18 mg/m3 or 180 mg/m3 (10 or 100 ppm) showed no adverse effects. In the same study, at 900 mg/m3 (500 ppm), body weight gains were reduced and inflammatory necrosis and squamous metaplasia were seen in the anterior portions of the nose. Eye irritation and corneal edema have been reported from ethylamine exposure in industry but concentrations of ethylamine have been unknown. Based on the RD50 value of ethylamine MAC–TWA of 9.4 mg/m3 and MAC-STEL of 18 mg/m3 are recommended to minimize the potential risk of irritation. Skin notation is proposed because of dermal LD50 in rabbits <1000 mg/kg. Notation „I” – irritating substance is recommended.

Słowa kluczowe

PL

etyloamina; aminoetan; NDS; narażenie zawodowe

EN

ethylamine; aminoethane; MAC; OEL; ocupational exposure

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2006
• Tom: Nr 2 (48)
• Strony: 101--115
• Opis fizyczny: Bibliogr. 44 poz., tab.

Twórcy

autor

Kupczewska-Dobecka M.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof.dr.med. Jerzego Nofera 90-950 Łódź ul. św. Teresy 8

autor

Dobecki M.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof.dr.med. Jerzego Nofera 90-950 Łódź ul. św. Teresy 8

Bibliografia

• 1.ACGIH (2001) Documentation of Threshold Limit Values. Ethylamine. Ed. 6. Cincinnati, Ohio.
• 2.Amor A.J. (1949) The Toxicity of Solvents. Mfg. Chemists. 20, 11 (cyt. za Brieger 1951).
• 3.Amor A.J. (1950) The Toxicity of Solvents. Paint. Manuf. 20,2 (cyt. za Brieger 1951).
• 4.Beard R.R. Noe J.J. (1981) Aliphatic and Alicyclic Amines. W: Patty's Industrial Hygiene and Toxicology. 3rd ed., vol. 2B. Toxicology. Interscience, New York., s. 3135-3173.
• 5.Benya T.J., Harbison R.D. (1993-1994) Aliphatic and Alicyclic Amines. W: Clayton, G.D., F.E. Clayton (eds.) Patty's Industrial Hygiene and Toxicology. Vol. 2B. Toxicology. 4th ed. New York, NY: John Wiley & Sons Inc., s. 1087-1175.
• 6.Brieger H., Hodes W.A. (1951) Toxic effects of exposure to vapors of aliphatic amines. A.M.A. Archives of Industrial Hygiene and Occupational Medicine 3, 287-291.
• 7.Cavender F.L. (2001) Aliphatic and alicyclic amines. W: Patty's Toxicology. 5th ed. Vol. 4. Ed. by Eula .Bingham, Barbar Cohrssen, Charles H.Powell. John Wiley and Sons, Inc.
• 8.CHEMINFO (2002) Canadian Centre for Occupational Health and Safety. Chemical Information Data- Bank.
• 9.CIS (1990) Healthe-based recommended occupational exposure limits for ethylamine. Werkgroep van Sociale Zaken en Werkgelengenheid, Directoraat-Generaal van de Arbeid, Netherlands.
• 10.Commission Directive 2000/39/EC of 8 June 2000, establishing a first of indicative occupational exposure limit values in implementation of Council Directive 98/24/EC on the protection of the health and safety of workers from the risks related to chemical agents at work.
• 11.Dawydzik L. i in. (2001) Sprawozdanie z realizacji umowy nr IMP-6/01. Opracowanie w ujęciu tabelarycznym danych o narażeniu zawodowym w nadzorowanych przez inspekcję sanitarną zakładach pracy w 2000 r. Łódź, IMP.
• Directorate-General of Labour (1990) the Netherlands; RA 7/90 (cyt. za HSDB,2002).
• 12.Fasset D.W. (1963) Relative Toxicite of Amine Bases and Their Hydrochloride Salts in Aqueous Solutions. Ind. Hyg. Toxicol 2:2047.
• 13.Fiserova-Bergerova V., Thomas P.J., Droz P.O. (1990) Dermal absorption Potential of Industrial Chemicals: Criteria for skin notation. Am. J. Ind. Med. 17, 617-635.
• HSDB (2002) Hazardous Substance Data Bank [Komputerowa baza danych].
• 14.Gagnaire F. i in. (1989) Nasal Irritation and Pulmonary Toxicity of Aliphatic Amines in Mice. J. Appl. Toxicol. 9, 301-304.
• 15.Grant W.M. (1986) Toxicology of the Eye. 3rd ed. C.C. Thomas, Springfield, IL, s. 606-607.
• 16.Hine C.H. i in. (1960) The toxicity of allylamines. Arch. Environ. Health. 1:343352 (cyt. za NIOSH 2002).
• 17.Hussain S., Ehrenberg L. (1974) Mutagenicity of primary amines combines with nitrate. Mutat.Res. 26, 419-422.
• 18.IUCLID (2000) [Komputerowa baza danych] .
• 19.Kulagina N.K. (1975) Dependence of biological activity of aliphatic hydrocarbons on their chemical structure and physicalchemical properties. Toksikol. Nov. Prom. Khim. Vesh. 14, 80-90.
• 20.Lewis R.J. (1996) Sax's Dangerous Properties of Industrial Materials. 9th ed. Vol. 1-3. New York, NY: Van Nostrand Reinhold, R.35, s. 2176.
• 21.Lynch D.W., Moormam W.J., Lewis R.T. (1988) Subchronic Inhalation Toxicity of Ethylamine (EA) Vapor in F-344 Rats. Toxicologist 8:250.
• 22.Marhold J. (1986) Prehled Prumysl. Toxikol. Org. Latky, 429, Prag (cyt. za IUCLID 2000).
• 23.Merck Index (1983) 10th ed. Rahway, New Jersey: Merck Co., Inc., s. 864.
• 24.Mortelmans K. i in. (1986) Salmonella mutagenicity tests. Environ Mutagen 8(suppl7): 1-119.
• 25.NTI Service National Technical Information Service (Springfield, VA 22161) Formerly U.S. Clearinghouse for Scientific & Technical Information. OTS0538173 (cyt. za RTECS).
• 26.NIOSH (2002) Documentation for Immediately Dangerous to Life or Health Concentrations. Pocket Guide on CD. National Institute for Occupational Safety and Health, U.S. Dept. of Health, Education, and Welfare.
• 27.NTP (1982) Techn. Bull. 7,5-7 (cyt. za IUCLID).
• 28.Owais W. i in. (1983a) Env.Mutag. 5, 448 (cyt. za IUCLID).
• 29.Owais W. i in. (1983b) A mutagenic Metabolite Synthesized by Salmonella typhimurium Grown in the Presence of Azide is Azidoalanine. Mutat. Res. 1118, 229-239 (cyt. za IUCLID).
• 30.Owais W. i in. (1984) Env.Mutag. 6, 383-384 (cyt. za IUCLID).
• 31.Rechenberger J. (1940) The volatile alkyl amines in human metabolizm. Elimination in the urine following oral application. Hoppe Seylers Z. Physiol. Chem. 265, 275-84.
• 32.Rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie
• najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. DzU nr 217, poz. 1833 (zmiana: rozporządzenie ministra gospodarki i pracy z dnia 10 października 2005 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. DzU nr 212, poz. 1769).
• 33.Rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 28 września 2005 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem. DzU nr 201, poz. 1674.
• 34.RTECS (2002) Registry of Toxic Effects of Chemical Substances. Data-base.
• 35.Siler J. (1981) The Testicular DNA-Synthesis Inhibiotion Test (DSI-Test). W: Stech M., San R.; Shor- Term Tests Chem. Carcinog. Heidelberg, 94-107 (cyt. za IUCLID).
• 36.Smyth Jr H.F., Carpenter C.P. i in. (1951) Range-Finding Toxicity Data, List IV. Arch. Ind. Hyg. Occup. Med. 4:119-122.
• 37.Speit G., Wolf M., Vogel W. (1980) The effect of sulfhydryl compounds on sister-chromatid exchanges. Mutat Res. 78, 267-272.
• 38.Szybalski W. (1958) Special microbiological systems. II. Observations on chemical mutagenesis in microorganism. Ann. N.Y. Acad. Sci. 76, 475-489.
• 39.Tkachev P. (1980) Hygienic Evaluation of the effect of Inhaling Low Concentrations of Aliphatic Ethylamines. Gig.Sanit. 36,334-339 (cyt. za IUCLID).
• 40.Threshold Limit Values (TLVs) and Biological Exposure Indices (BEIs) (2001) Booklet issues by American Conference of Governmental Industrial Hygienists (ACGIH), Cincinnati, OH, TLV/BEI.
• 41.TSCATS (1977) Doc.I.D. 86-870001477, OTS 0515639, Air Products (cyt. za IUCLID).
• 42.TSCATS (1984) Doc.I.D. 86-870000813, OTS 0515251, Virginia Chemicals (cyt. za IUCLID).
• 43.TSCATS (1986) Doc.I.D. 86-870001675, OTS 051575, Union Carbide Canada Ltd. (cyt. za IUCLID).
• 44.US Department of Labor, Occupational Safety and Health Administration (1989) 29 CFR Part 1910, Air Contaminants; Final Rule. Fed. Reg. 54 (12), 2643.