Przemiany architektoniczne Skawiny w 2 połowie XIX i na początku XX wieku. Cz. I. Zakłady przemysłowe

• Autorzy: Krupa M.

Warianty tytułu

EN

Architectonic transformations of Skawina during the 2nd part of the 19th and the beginning of the 20th century. Part I. Industrial plants

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Miasto Skawina jest średniowiecznym ośrodkiem, założonym w 1364 roku przez króla Kazimierza Wielkiego, w oddaleniu o 15 km na południowy zachód od Krakowa, ówczesnej stolicy Polski. Artykuł ten dotyczy przemian architektonicznych, jakie zaszły w mieście w 2 połowie XIX i na początku XX wieku. Wówczas to na skutek rozwoju przemysłu Skawina zaczęła zmieniać swój charakter. W miejsce drewnianej zabudowy, która w większości otaczała rynek jeszcze w 1 połowie XIX wieku, zaczęto budować murowane dwu- i trzykondygnacyjne kamienice, zaś na obrzeżach – pierwsze zakłady przemysłowe. Artykuł opisuje kierunki owych przemian.

EN

The town of Skawina is a medieval centre founded in 1364 by king Kazimierz Wielki (Casimir the Great), 15 km to the south-west from Krakow, the then capital of Poland. This article concerns architectonic transformations that took place in the town during the 2nd half of the 19th and the beginning of the 20th century. It was then that Skawina began to change its character as a result of the development of industry. The timber housing which mostly surrounded the main market as late as the 1st half of the 19th century, was slowly replaced with the masonry two- and three-storey tenement houses, while on the outskirts – the first industrial plants. The article describes trends in those transformations.

Słowa kluczowe

PL

Skawina; rozwój przestrzenny miasta; wiek XIX; architektura przemysłowa

EN

Skawina; spatial development of the town; 19th century; industrial architecture

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2013
• Tom: Nr 35
• Strony: 41--46
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., il.

Twórcy

autor

Krupa M.

• Zakład Urbanistyki i Architektury, Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska Politechniki Rzeszowskiej

Bibliografia

• [1] Iwański A., Przemysł cykorniany w Polsce, [w:] Przemysł i Handel 1918-1928, Warszawa 1928.
• [2] Krupa M., Rozwój przestrzenny i architektura Skawiny w XIX i w 1 połowie XX wieku, praca doktorska obroniona na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej, mpis, Kraków 2011, Promotor: Prof. dr hab. inż. arch. Jacek Gyurkovich.
• [3] Kuśnierz-Krupa D., Skawina w średniowieczu. Zagadnienia urbanistyczno-architektoniczne, Wyd. PK, Kraków 2012.
• [4] Skawina. Studium historyczno-urbanistyczne, T. I, II, III, opr. S. Rusińska, PP PKZ o. Kraków, PDN-H, Kraków 1978-79.
• [5] Skawina. Zarys dziejów miasta, R. Świątek (red.), Wyd. Promo, Skawina 2006.
• [6] Skorowidz Przemysłowo-Handlowy Królestwa Galicji, Lwów 1912.
• [7] Spyra A., Browarnictwo Galicji Doby Autonomicznej, Wyd. Księgarni Akademickiej, Kraków 1994.
• [8] Zaleski W.S., Dzieje przemysłu w b. Galicji 1804-1929, Kraków 1930.
• [9] 75-lecie Skawińskich Zakładów Koncentratów Spożywczych w Skawinie, J. Gajniak (red.), Skawina 1986.