Lotnictwo transportowe w operacjach reagowania kryzysowego

• Autorzy: Rajchel J.

Identyfikatory

DOI

10.37055/pno/119579

Warianty tytułu

EN

Transport aviation in crisis response operations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Jedno z pierwszych zastosowań lotnictwa transportowego w warunkach bojowych miało miejsce w Mezopotamii (dzisiejszy Irak) pod koniec 1915 roku i na początku 1916 roku, kiedy to brytyjska dywizja z sił ekspedycyjnych w sile ok. 25 tys. żołnierzy została pobita i okrążona w rejonie Kut-al Almara przez wojska tureckie i droga powietrzna stała się jedyną wymuszoną możliwością dostarczenia zaopatrzenia. Jednak koncepcja wykorzystania transportu powietrznego tak naprawdę urzeczywistniła się dopiero w latach międzywojennych, kiedy to w wyniku szybkiego rozwoju lotniczej myśli technicznej powstało szereg udanych konstrukcji samolotów transportowych. W okresie tym nastąpił również wzrost zainteresowania lotnictwem transportowym przez gremia wojskowe, które nobilitowały je do rangi samodzielnego rodzaju lotnictwa. Transport powietrzny znajduje zastosowanie we wszystkich kategoriach działań militarnych, tzn. podczas wojny i operacji reagowania kryzysowego, a w operacjach humanitarnych nader często bywa jedynym sposobem dostarczenia pomocy w rejony konfliktu lub klęski żywiołowej. Lotnictwo transportowe służy przede wszystkim do przewozu ludzi i różnego rodzaju ładunków, którzy i które w rejon operacji mogą być dostarczone metodą lądującą lub desantową. Zapewnia ewakuację ludności, wojsk czy sprzętu z rejonów zagrożonych. Transport powietrzny jest również najszybszym sposobem ewakuacji medycznej rannych i chorych. Bywa również narzędziem budowania zaufania pomiędzy zwaśnionymi stronami. Załogi samolotów transportowych przewożą ważne osoby, delegacje, które uczestniczą w rozwiązywaniu konfliktów. Siły Zbrojne RP muszą być przygotowane do wsparcia władz cywilnych w sytuacjach kryzysowych. Użycie wojska w takich sytuacjach sankcjonuje art. 3 ust. 1a Ustawy o powszechnym obowiązku obrony. Należy podkreślić, że użycie sił zbrojnych w sytuacjach kryzysowych na terytorium kraju spowodowanych zagrożeniami niemilitarnymi jest możliwe tylko wtedy, gdy zostaną wyczerpane możliwości wszystkich cywilnych sił i służb lub ich użycie jest niewystarczające. Można przypuszczać, że w przypadkach wystąpienia kryzysu na terytorium kraju samoloty transportowe będą wykorzystane doraźnie do transportu ludzi i różnego rodzaju ładunków (w tym pomocy humanitarnej) w sytuacjach nieplanowanych, wymagających natychmiastowej reakcji, tj. wtedy, gdy czas jest czynnikiem decydującym oraz w ograniczonym zakresie do ewakuacji rannych i chorych. Transport powietrzny nie odegra jednak tak znaczącej roli, jak to ma miejsce podczas operacji reagowania kryzysowego poza obszarem kraju.

EN

One of the first application of the cargo military aviation in combat environment took place in Mesopotamia (nowadays Iraq) in the end of 1915 and the beginning of 1916. At this time, The British Expeditionary Force Division (25 000 troops) has been defeated and surrounded in vicinities of Kuta al Almara by Turkish militants and the aerial (air) channel was the only one to support supplies delivery. But the concept of the air transport has been further developed in an interwar time when a number successful projects of the cargo aircraft has been endorsed and accomplished. At the same time, this type of the aircraft (cargo) and aircraft transportation capabilities focused attention of the military bodies that lied the pavement to create independent military aviation service. Nowadays, air transportation is deployed in all categories of military activities; in a war time, crises management operations, while in most of the cases, during humanitarian operations it constitutes the only mode of help delivery to the conflict or natural disaster zone. Military cargo aviation is used mainly to transport troops and different type of load which can be delivered to the zone in a landing operation mode. It provides civilian population, military troops and the equipment evacuation capabilities from the dangerous zone. It might be also a tool for trust building between conflict parties. Aircraft crews transfer VIP’s and delegations, negotiating peace solutions and conflict termination terms and conditions. Military Forces of the Republic of Poland must be prepared to support civilian authorities in crises situations. Military resources deployment in such a situations is based on the art. 3 para. 1a of the Law on the Military Service. It has to be underlined that the deployment of military force in non-military based crises situations on the territory of the country is justified only in case when all the other services and civilian forces has been already used with maximum capabilities or effectiveness of it has been non satisfactory. It might be predicted that in case of the crises on territory of the country, cargo aircraft will be used to transport of civilian population or different type of loading (including humanitarian aid) in unplanned mode, requiring immediate reaction, when time is a key factor. The same situation might happen in MEDEVAC operations. Nevertheless, air transportation will not be that important as it takes place during Crises Response Operations abroad/oversees.

Słowa kluczowe

PL

lotnictwo; transport; zarządzanie; kryzys; operacja; sojusz

EN

aviation; transportation; management; crises; operation; alliance

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Przegląd Nauk o Obronności
• Rocznik: 2017
• Tom: R. 2, Nr 3
• Strony: 119--133
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., tab.

Twórcy

autor

Rajchel J.

• Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, Wydział Humanistyczny, Instytut Nauk Społecznych i Bezpieczeństwa

Bibliografia

• [1] „Air Force Magazine”, grudzień 2005.
• [2] Bartoszcze J., Kowalski Z., Wybrane uwarunkowania i czynniki wpływające na zmiany w doktrynie użycia sił powietrznych, „Myśl Wojskowa”, nr 1, 2006.
• [3] Cobana N.C., Total mobility Flow: A Post-Kosovo Role for the DIRMOBFOR, Air & Space Power Chronicles, 20 September 2000, http//www.airpower/maxewell.af.mil/airchroniceles/htm.
• [4] Fricano M., The Evolution of Airlift Doctrine and Organisation, Air War College, Air University Maxwell, 1996.
• [5] Gotowała J., Siły Powietrzne w operacjach innych jak wojna, „Myśl Wojskowa”, nr 3, 2003.
• [6] Global Security, http:/www.globalsecurity.org/military/ops/Berlin_airlift.htm.
• [7] Huxsoll D., C-17 proves its worth in Allied Force, Air Force News, 2.07.1999, Instrukcja, Połączone operacje powietrzne DD-3.3(b), Bydgoszcz 2014.
• [8] Janicki A., Zarys użycia lotnictwa transportowego, AON, Warszawa 1996.
• [9] Marszałek M., Zdrodowski B., Operacje pozawojenne sił powietrznych, Warszawa 2002.
• [10] Rajchel J., Gołębiowski W., Wykorzystanie lotnictwa transportowego w operacjach reagowania kryzysowego, „Journal of Aeronautica Integra”, Politechnika Rzeszowska, nr 1/2010 (7), s. 75-81.
• [11] Praca zbiorowa, Lotnicze tradycje Krakowa, „Acta Aeronautica”, Kraków 2003.
• [12] Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony.
• [13] Ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej.
• [14] Ustawa z dnia 17 lipca 1997 r. o Policji.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018)