Przedwojenne pomiary grażd huculskich wykonane w Zakładzie Architektury Polskiej wzorem dla projektu schroniska górskiego na Kostrzycy

• Autorzy: Neff Monika

Warianty tytułu

EN

Prewar Measurements of the Hutsul Grażdas as Performed by the Department of Polish Architecture to Serve as Models for the Mountain Hostel in the Kostrzyca Range

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zrąb przedstawionej pracy powstał na marginesie badań prowadzonych przez pracowników Zakładu Architektury Polskiej Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej w związku z realizacją szerszego opracowania, które znajdzie się w publikacji Kultura materialna Huculszczyzny w studenckich Albumach Inwentaryzacji Wsi (1924 –1939) ze zbiorów naukowych Zakładu Architektury Polskiej Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Tekst złożony był jako odrębna część pod tytułem Model grażdy huculskiej wzorem dla projektów przedwojennych schronisk górskich i w nieco zmienionej formie został zaprezentowany w 2012 roku podczas Międzynarodowego Kongresu Naukowego „Stan badań nad wielokulturowym dziedzictwem dawnej Rzeczypospolitej”, jednak w pełnym kształcie nie został opublikowany. Praca nie jest całościowym opracowaniem tematu, ma jedynie charakter przypominający. Mówi o pasji i wytrwałości, opowiada o ludziach tworzących Wydział, o rodzącym się programie kształcenia z przedmiotu, który w nowej, odrodzonej rzeczywistości miał znaczenie szczególne. O nieocenionym wkładzie Oskara Sosnowskiego w tworzenie Zakładu Architektury Polskiej i Albumów Inwentaryzacji Wsi z umieszczonymi w nich pomiarami. I w końcu o Jerzym Żukowskim i górskim schronisku w odległych Karpatach Wschodnich – obiekcie nieistniejącym, powstałym dzięki wysiłkowi człowieka dziś zapomnianego.

The framework for the paper emerged on the margins of studies conducted by the staff of the Department of Polish Architecture of the Faculty of Architecture of the Warsaw University of Technology in connection with a broader work to be found in Kultura materialna Huculszczyzny w studenckich Albumach Inwentaryzacji Wsi (1924 –1939) ze zbiorów naukowych Zakładu Architektury Polskiej Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej [Material culture of Hutsul lands in student Rural Inventory Albums (1924 –1939) from the research collection of the Department of Polish Architecture of the Faculty of Architecture of the Warsaw University of Technology]. This text was submitted as a separate section entitled: “Model grażdy huculskiej wzorem dla projektów przedwojennych schronisk górskich” [The typical Hutsul grazda — homestead— as a model for the design of prewar mountain hostels]. The paper is not an all–encompassing work on the subject. Its character is more of a placeholder. It speaks of passion and perseverance. It tells of the people who created the Faculty of Architecture and about the educational program being born at that time and encompassing a subject that was of special significance in the newly resurrected reality. It looks at the invaluable input of Oskar Sosnowski in creating the Department of Polish Architecture and the Rural Inventory Albums with the surveyed measurements they contain. Ultimately, it is about Jerzy Żukowski and the mountain hostel in the distant Eastern Carpathian Mountains, a facility that no longer exists, but which was built thanks to the efforts of a man who today is all but forgotten.

• Wydawca: Politechnika Warszawska, Wydział Architektury
• Czasopismo: Studia do Dziejów Architektury i Urbanistyki w Polsce
• Rocznik: 2018
• Tom: nr 1
• Opis fizyczny: Bibliogr., 62 poz. rys., tab.

Twórcy

autor

Neff Monika

• Zakład Architektury Polskiej, Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej

Bibliografia

• [1] 50. konkurs SARP na typy schronisk górskich i kajakowych, „Architektura i Budownictwo”, 1935, nr 10, s. 308–317.
• [2] Akta osobowe, Archiwum Działu Ewidencji Studentów Politechniki Warszawskiej.
• [3] „Album Młodej Architektury”, 1930, Katedra Architektury Polskiej, s. 11–24.
• [4] „Album Młodej Architektury”, 1935, Wakacyjne obozy inwentaryzacyjne, b.n.
• [5] „Album Młodej Architektury”, 1936, cz. II, Wnętrza, b.n.
• [6] Dmochowski Zbigniew, Sprawozdanie z badawczych prac Zakładu Architektury Polskiej i Historii Sztuki Politechniki Warszawskiej w okresie letnim 1933, „Biuletyn Historii Sztuki i Kultury”, 1933, nr 2, s. 91–98.
• [7] Góry Huculszczyzny. Przewodnik, który łączy, red. A. Wielocha, Kraków 2006.
• [8] Heurich Jan, Kwestionariusz w sprawie budownictwa wiejskiego, Warszawa 1918.
• [9] Huculszczyzna w badaniach młodych naukowców, red. M. Troll, A. Warchalska, Kraków 2011.
• [10] Inwentaryzacja wsi. Kwestionariusz Zakładu Architektury Polskiej Politechniki Warszawskiej, „Orli lot”, 1931, nr 10, s. 162–164.
• [11] Kowalik Tomasz, Wycieczki sierpniowe Mieczysława Orłowicza, Warszawa 1989.
• [12] Krótki przewodnik po Huculszczyźnie, Warszawa 1933.
• [13] Kruszona Michał, Huculszczyzna. Opowieść kabalistyczna, Poznań 2010.
• [14] Krygowski Władysław, Dzieje Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, Warszawa–Kraków 1988.
• [15] Krygowski Władysław, Zarys dziejów polskiej turystyki górskiej, Warszawa 1973.
• [16] Kulig Marzena, Architektura schronisk tatrzańskich, Warszawa 2003.
• [17] Kultura materialna Huculszczyzny w studenckich Albumach Inwentaryzacji Wsi (1924–1939) ze zbiorów naukowych Zakładu Architektury Polskiej Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, M. Rozbicka, R. Kunkel, A. Szmelter, M. Neff, J. Zdunek-Wielgołaska, W. Wółkowski (w druku).
• [18] Kunkel Robert, Albumy Inwentaryzacji Wsi Zakładu Architektury Polskiej Politechniki Warszawskiej, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, 1981, z. 3– 4, s. 277–292.
• [19] Kunkel Robert, Materiały do architektury Małopolski w zbiorach naukowych Zakładu Architektury Polskiej Politechniki Warszawskiej – Sekcja Budownictwa Ludowego, „Teki Konser watorskie”, 1996/III, s. 229–251.
• [20] Kunkel Robert, Archiwa Pamięci. Dokumentacja Starego Miasta w Warszawie w zbiorach Zakładu Architektury Polskiej Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, [w:] Kolorystyka zabytkowych elewacji od średniowiecza do współczesności. Historia i konserwacja, Materiały międzynarodowej konferencji z okazji 30-lecia wpisu Starego Miasta w Warszawie na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, Warszawa, 22–24 września 2010, Warszawa 2010, s. 427–436.
• [21] Marczewski Kazimierz, Uwagi o urbanistyce i budownictwie regionalnym w Karpatach, „Architektura i Budownictwo”, 1939, nr 4–5, s. 38–40.
• [22] Marzyński Stanisław, Schronisko turystyczne na Kukulu koło Worochty, „Architektura i Budownictwo”, 1939, nr 4–5, s. 54–56.
• [23] Niemojewski Lech, Architektura polska wczoraj i dziś, „Architektura i Budownictwo”, 1937, nr 4–5, s. 138–140, fot. s. 175.
• [24] Nitsch Andrzej Leonard, Jerzy Antoni Żukowski, [w:] Leksykon architektów i budowniczych Polaków oraz cudzoziemców w Polsce działających, mps w zbiorach ZG SARP.
• [25] Omilanowska Małgorzata, Architektura polskich schronisk górskich, [w:] Sztuka a natura, Materiały XXXVIII Sesji Naukowej Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Katowice 1991, s. 399–421.
• [26] Orłowicz Mieczysław, Wschodnie Karpaty. Przewodnik ilustrowany, Lwów 1914.
• [27] Oskara Sosnowskiego świat architektury. Twórczość i dzieła, red. M. Brykowska, Warszawa 2004.
• [28] Ossendowski Antoni, Huculszczyzna. Gorgany i Czarnohora, Poznań 1936.
• [29] Piaścik Franciszek, Zbiory Sekcji Budownictwa Ludowego Zakładu Architektury Polskiej i Historii Sztuki Politechniki Warszawskiej. Program Inwentaryzacji Wsi. Wykaz miejscowości obję- tych inwentaryzacją budownictwa ludowego, „Biuletyn Naukowy” (późniejszy „Biuletyn Historii Sztuki i Kultury”), 1932/1933, nr 1, s. 2–12.
• [30] Piaścik Franciszek, Zbiory Sekcji Budownictwa Ludowego Zakładu Architektury Polskiej i Historii Sztuki Politechniki Warszawskiej, ciąg dalszy. Katalog miejscowości zinwentaryzowa- nych w okresie od 1 lipca 1931 do 1 lipca 1935 r., „Biuletyn Historii Sztuki i Kultury”, 1935, nr 1, s. 1–5.
• [31] Piaścik Franciszek, Zbiory Sekcji Pomiarów Zakładu Architektury Polskiej i Historii Sztuki PW. Budownictwo drzewne. Katalog zbiorów Sekcji Pomiarów, ciąg dalszy, „Biuletyn Historii Sztuki i Kultury”, 1936, nr 3, s. 141–152.
• [32] Politechnika Warszawska. Kronika, zeszyt 1, lata akademickie 1935/36 i 1936/37, Warszawa 1938.
• [33] Quirini-Popławski Łukasz, Schroniska turystyczne z elementami stylu huculskiego w Czarnohorze i Gorganach do 1939 r., [w:] Huculszczyzna w badaniach młodych naukowców, red. M. Troll, A. Warchalska, Kraków 2011, s. 131–150.
• [34] Rozbicka Małgorzata, Dwory w Albumach Inwentaryzacji Wsi Zakładu Architektury Polskiej Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej (1921–1939), Warszawa 2014.
• [35] Skłodowski Jan, Spacer historyczny po Rafajłowej, „Płaj”, nr 38.
• [36] Sosnowski Oskar, Zakład Architektury Polskiej Politechniki Warszawskiej, „Architektura i Budownictwo”, 1926, z. 5, s. 3–18.
• [37] Sosnowski Oskar, Katedra Architektury Polskiej, „Album Młodej Architektury”, 1930, s. 11–24.
• [38] Sosnowski Oskar, ZAP (Zarys działalności Zakładu Architektury Polskiej w ubiegłym dziesię- cioleciu), „Biuletyn Naukowy” (późniejszy „Biuletyn Historii Sztuki i Kultury”), 1932/1933, nr 3, s. 101–108.
• [39] Sosnowski Oskar, Uzupełnienie do zarysu działalności Zakładu Architektury Polskiej, „Biule tyn Historii Sztuki i Kultury”, 1935, nr 4, s. 273.
• [40] Sprawozdanie z badawczych prac Zakładu Architektury Polskiej i Historii Sztuki Politechniki Warszawskiej w okresie letnim 1933, „Biuletyn Historii Sztuki i Kultury”, 1933, nr 2, s. 91–92.
• [41] Sprawozdanie z działalności Zakładu Architektury Polskiej i Historii Sztuki Politechniki Warszawskiej w roku akad. 1935/1936, „Biuletyn Historii Sztuki i Kultury”, 1937, nr 1, s. 103–113.
• [42] Sprawozdanie z działalności Zakładu Architektury Polskiej i Historii Sztuki Politechniki Warszawskiej w roku akad. 1936/1937, „Biuletyn Historii Sztuki i Kultury”, 1938, nr 1, s. 113–118.
• [43] Sprawozdanie z działalności Zakładu Architektury Polskiej i Historii Sztuki Politechniki Warszawskiej w roku akad. 1937/1938, „Biuletyn Historii Sztuki i Kultury”, 1938, nr 4, s. 379–385.
• [44] Statut Towarzystwa Przyjaciół Huculszczyzny, Warszawa 1934.
• [45] Strojny Aleksander, Bzowski Krzysztof, Grossman Artur, Ukraina zachodnia. Przewodnik, Kraków 2010.
• [46] Szuchiewicz Włodzimierz, Huculszczyzna, Lwów 1902, t. 1–4.
• [47] Tatarkiewicz Władysław, O związkach nowożytnej architektury polskiej z francuską, „Architektura i Budownictwo”, 1937, nr 4–5, s. 111–112, fot. s. 116.
• [48] Turkawski Marceli Antoni, Wspomnienia Czarohory, Warszawa 1880.
• [49] Walicki Michał, Piękne szesnastolecie, „Arkady”, 1938, nr 12, s. 589–591.
• [50] Warszawska Szkoła Architektury 1915–1965. 50-lecie Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1967.
• [51] Weker Wacław, O schroniskach górskich, „Architektura i Budownictwo”, 1935, nr 10, s. 301–307.
• [52] Wielocha Andrzej, Wiek turystyki studenckiej, www.cotg.pttk.pl.
• [53] Wielocha Andrzej, Góry Huculszczyzny. Przewodnik, który łączy, Kraków 2006.
• [54] Witkowski Włodzimierz, Architektura na Huculszczyźnie w badaniach Koła Naukowego Studentów Architektury oraz pracowników Instytutu Architektury i Urbanistyki Politechniki Łódzkiej 1995–2010, [w:] Huculszczyzna w badaniach młodych naukowców, red. M. Troll, A. Warchalska, Kraków 2011, s. 41–65.
• [55] Witkowski Włodzimierz, Drewniana architektura Huculszczyzny. Budowle świeckie, praca doktorska wykonana na Wydziale Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Politechniki Łódzkiej, Łódź 2003, maszynopis w BG PŁ.
• [56] Wspomnienia byłych studentów Politechniki Warszawskiej z pierwszych lat jej istnienia (1898 –1905), red. L. Buszkowski, Warszawa 1935.
• [57] Zachwatowicz Jan, Katedry historii architektury, [w:] Warszawska Szkoła Architektury 1915–1965. 50-lecie Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1967.
• [58] Zakład Architektury Polskiej. Studium Huculskie, „Młoda Architektura”, 1938, nr 1, s. 10.
• [59] Żukowski Jerzy, Huculszczyzna. Przyczynki do badań nad budownictwem ludowem, „Biuletyn Historii Sztuki i Kultury”, 1935, nr 4, s. 274–310.
• [60] Żukowski Jerzy, Huculszczyzna. Przyczynki do badań nad budownictwem ludowem, odbitka wydana zasiłkiem Towarzystwa Przyjaciół Huculszczyzny, Warszawa 1935. Reprint nakładem S. Krycińskiego, Warszawa 1991.
• [61] Żukowski Jerzy, Harcerskie schronisko turystyczne na Kostrzycy w Czarnohorze, „Architektura i Budownictwo”, 1936, nr 7, s. 209–213.
• [62] Żukowski Jerzy, Ze studiów nad huculskim budownictwem drzewnym, „Biuletyn Historii Sztuki i Kultury”, 1937, nr 1, s. 84–91.