Możliwości wykorzystania osadów dennych pochodzących z rzeki San

• Autorzy: Maj K. , Koszelnik P.

Identyfikatory

DOI

10.12912/23920629/62XXX

Warianty tytułu

EN

Possibility of use of bottom sediments derived from the San River

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Osady denne są wydobywane z dna rzek, jezior, kanałów, zbiorników retencyjnych oraz stawów w celu zwiększenia ich pojemności retencyjnej oraz poprawy walorów użytkowych. Wydobyty urobek, który nie zawiera substancji szkodliwych może być odpowiednio wykorzystany. Kierunek zagospodarowania osadów dennych jest uzależniony od ich właściwości chemicznych i fizycznych. W pracy przedstawiono możliwości wykorzystania osadów dennych w rolnictwie, leśnictwie i budownictwie. Omówiono kryteria decydujące o technologii zagospodarowania osadów dennych. Ponadto zaproponowano własny schemat postępowania z wybagrowanymi osadami dennymi oparty na polskim prawodawstwie. Opierając się na wyżej wymienionym schemacie zaprezentowano potencjalne sposoby wykorzystania osadów dennych pochodzących z rzeki San. Charakterystyka chemiczna tych osadów wskazuje na ich umiarkowane zanieczyszczenie substancjami organicznymi i metalami ciężkimi, dlatego też mogą być zastosowane do użyźniania gruntów ujętych w Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi (Dz.U. 2002 Nr 165 poz. 1359).

EN

Bottom sediments are extracted from the bottom of river, lakes, canals, reservoirs, and ponds in order the enhance their capacity and to improve the retention values. Excavated spoils, that does not contain harmful substances may be used. The direction of the management of bottom sediments depends on their chemical and physical properties. At work are examples of the use of bottom sediments in agriculture, forestry and construction. Discusses the criteria for sediment management technology. Proposed their own scheme to use dredging sediments in compliance with the Polish legislation. Based on the above diagram shows the potential ways to use bottom sediment from river San. Physico-chemical characteristics of the sediments indicates on their moderate pollution of organic substances and heavy metals, be used to fertilize the land included in the Regulation of Minister of the Environment of 9 September 2002 on the quality of soil and earth quality standards (2002 No 165 pos. 1359).

Słowa kluczowe

PL

osady denne; jakość osadów; metale ciężkie; PCB; WWA

EN

bottom sediments; quality of bottom sediments; heavy metals; PCB-s; WWA

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2016
• Tom: Nr 48
• Strony: 147--152
• Opis fizyczny: Bibibliogr. 21 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Maj K.

• Zakład Inżynierii i Chemii Środowiska, Wydział Budownictwa Inżynierii Środowiska i Architektury, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza, al. Powstańców Warszawy 6, 35-959 Rzeszów

autor

Koszelnik P.

• Zakład Inżynierii i Chemii Środowiska, Wydział Budownictwa Inżynierii Środowiska i Architektury, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza, al. Powstańców Warszawy 6, 35-959 Rzeszów

Bibliografia

• 1. Bartoszek L., Koszelnik P., Gruca-Rokosz R., Kida M.: Assessment of agricultural use of the bottom sediments from eutrophic Rzeszów reservoir, Rocznik Ochrony Środowiska, 2015, 17, 396–409.
• 2. Ciesielczuk T., Kusza G., Karwaczyńska U.: Przyrodnicze wykorzystanie osadów dennych w świetle obowiązujących przepisów, Rocznik Ochrony Środowiska, 2011, tom 13, 1327–1338.
• 3. Fonseca R., Barriga F.J.A.S., Fyfe W.S.: Reversing desertification by using dam reservoir sediments as agriculture soils, Episodes, 1998, 21(4), 218–224 http://home.dgeo.uevora.pt/~rfonseca/ fct_2009/Fonseca%20et%20al%201998.pdf [dostęp 20.08.2015 r.]
• 4. Fonseca R., Barriga F.J.A.S., Fyfe W.S.: Suitability for agricultural use of sediments from the Maranhão reservoir, Optimazation of Plant Nutrion, 1993, 665–671 http://link.springer.com/ chapter/10.1007/978-94-017-2496-8_103 [dostęp 20.08.2015 r.]
• 5. Gałka B.: Ocena stopnia zanieczyszczenia i możliwości zagospodarowania osadów dennych z małych obiektów wodnych w parku we Wrocławiu-Pawłowicach. Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych, 2010, 42, 233–239.
• 6. Gwóźdź R.: Właściwości geotechniczne osadów zdeponowanych w jeziorze rożnowskim oraz możliwości ich wykorzystania do budowy przesłon mineralnych w składowiskach odpadów komunalnych, Czasopismo Techniczne – Środowisko, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, z. 1-Ś, 2008, 13–23.
• 7. Gwóźdź R.: Właściwości osadów spoistych Jeziora Rożnowskiego w aspekcie ich geotechnicznego wykorzystania. Kraków 2007 (praca doktorska).
• 8. Jancewicz A., Dmitruk U., Tomczuk U.: Potencjalne możliwości zagospodarowania osadów dennych na podstawie polskich przepisów prawnych, Gospodarka Wodna, 2014, 3, 111–113.
• 9. Kozielska-Sroka E., Chęć M.: Właściwości osadów dennych Jeziora Czorsztyńskiego w aspekcie ich wykorzystania w budownictwie ziemnym. Górnictwo i Geoinżynieria, 2009, 33(1), 369–376.
• 10. Maj K., Koszelnik P.: Metody zagospodarowania osadów dennych. Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury, 2016, 63(1) [praca w druku].
• 11. Michalec B., Tarnawski M., Koniarz T.: Zamulenie jako czynnik ograniczający zasoby wodne zbiorników małej retencji, Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury, 2013, 60 (3), 129–142
• 12. Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 8 stycznia 2013 r. w sprawie kryteriów oraz procedur dopuszczania odpadów do składowania na składowisku odpadów danego typu (Dz. U. 2013, poz. 38)
• 13. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 kwietnia 2002 r. w sprawie rodzajów oraz stężeń substancji, które powodują, że urobek jest zanieczyszczony (Dz. U. 2002 nr 55 poz. 498) (uchylone z dniem 1 stycznia 2014 r.).
• 14. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi (Dz.U. 2002 Nr 165 poz. 1359).
• 15. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2014 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. 2014 poz. 1923).
• 16. Satora S., Chmielowski K., Milijanović E.: Wykorzystanie wód rzeki San do zaopatrzenia w wodę do celów komunalnych wybranych aglomeracji miejskich, Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 2009, 6, 15–26.
• 17. Siebielec S., Siebielec G., Smreczak B.: Zanieczyszczenia osadów dennych rzek i zbiorników wodnych, Studia i raporty IUNG-PIG, 2015, 46 (20), 163–181.
• 18. Staniszewska M., Boniecka H., Gajda A.: Prace pogłębiarskie w polskiej strefie przybrzeżnej – aktualne problemy, Inżynieria Ekologiczna, 2014, 40, 157–172.
• 19. Tomczuk U., Dmitruk U., Jacewicz A.: Metodyka badań i oceny jakości osadów dennych zbiorników wodnych. Gaz, Woda i Technika Sanitarna, 9, 2014, 350–355.
• 20. Ustawa z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu (Dz. U. 2007 nr 147 poz. 1033 z późn. zm.).
• 21. Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. 2013 nr 0 poz. 21).

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.