Intoksykacja środowiska przyrodniczego w sąsiedztwie punktowego źródła emisji miedzi na przykładzie Huty Miasteczko Śląskie

• Autorzy: Kowol J. , Stempin M. , Rochel R. , Bebek M. , Mitko K. , Kwapuliński J.

Identyfikatory

DOI

10.15199/17.2017.12.5

Warianty tytułu

EN

Intoxication of the natural environment in the vicinity of one point source of copper emission taking as an example Zincworks in Miasteczko Slaskie

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy było okreslenie roli emisji punktowego źródła na obszar przeciwzawietrzny. Przedmiotem badań były gleby i 23 gatunki roślin, które zostały podzielone na części morfologiczne. Zawartość miedzi w próbkach oznaczono metoda płomieniowej atomowej spektrofotometrii absorbcyjnej. Występowanie miedzi w roślinach zależy od położenia siedliska względem huty jako punktowego źródła emisji.Uzyskane w trakcie badań spostrzeżenia wskazują że: 1. Procedura badań nad migracją metali w środowisku przyrodniczym (opad atmosferyczny – gleba – roślina) powinna uwzględniać określenie biodostępności form miedzi w glebie oraz w poszczególnych częściach morfologicznych roślin leczniczych. 2. Bardzo dobrym bioindykatorem w ocenie wpływu oddziaływania zakładów przetwórstwa rud ołowiowo-cynkowych jest pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica L.) wykorzystując zawartość miedzi odpowiadającą 10 percentylowi i średniej geometrycznej. 3. Rolę emisji związków miedzi ze źródła punktowego (Huta Miasteczko Śląskie) dobrze odwzorowują zawartości miedzi w strumieniu zanieczyszczeń napływających zgodnie z „różą wiatrów” (pyłomierz ruchomy) oraz z wybranych kierunków geograficznych (pyłomierz kierunkowy stały).

EN

The aim of the study was to determine the role of emission of one point source on the area from the leeward side. The objects of the study were soils and 23 plants, which had been divided into morphological parts. The copper contents in the samples were determined by fl ame atomic absorption spectrophotometry. The occurrence of copper in plants depends on the location of the habitat from the steelworks as a point source of emission. Findings obtained during the study indicate that: 1. The research procedure on migration of metals in the natural environment (precipitation – soil – plant) should take into account the determination of bioavailability of copper forms in soil and in particular morphological parts of medicinal plants. 2. A very good bioindicator for the assessment of the impact of lead and zinc ores processing plants is the nettle (Urtica dioica L.) using copper contents corresponding to the 10 percentile and to the geometric mean values. 3. A role of emission of copper compounds from a point source (Zincworks in Miasteczko Slaskie) in a good way can be illustrated by copper contents in the stream of pollution coming in accordance with both the rose of winds (a mobile dust meter) and from selected geographical directions (a directional dust meter).

Słowa kluczowe

PL

intoksykacja; emisja; miedź; opad atmosferyczny; rośliny

EN

intoxication; emission; copper; precipitations; plants

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Gaz, Woda i Technika Sanitarna
• Rocznik: 2017
• Tom: Nr 12
• Strony: 491--495
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kowol J.

• Katedra Toksykologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, Katowice

autor

Stempin M.

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

autor

Rochel R.

• Katedra Toksykologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, Katowice

autor

Bebek M.

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

autor

Mitko K.

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

autor

Kwapuliński J.

• Katedra Toksykologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, Katowice

Bibliografia

• [1] Baluk A., Chudziński B., Dee J. 1991. “Heavy metal contamination of soil around The Copper Works “Głogów" and the revelant phototoxity. Polutants in Environment (1): 7-10.
• [2] Kwapuliński J., Michalewska A., Rochel R., Kowol J. 2005. "Intoksykacja surowców roślin leczniczych metalami ciężkimi w świetle obowiązujących uregulowań ustawodawczych oraz zaleceń WHO." Problemy Ekologii 9(4): 22-26.
• [3] Kwapuliński J., Miroslawski J., Wiechuła D., Rochel R. 1996. "Wykorzystanie współczynnika wzbogacenia oraz indeksu geokumulacyjnego do oceny jakości obszarów pozyskiwania roślin leczniczych". Bromatol. Chem. Toksykol. 29(3): 243-252.
• [4] Kwapuliński J., Miroslawski J., Wiechuła D., Nogaj E., Rochel R. 1998. "Metale ciężkie w składzie mineralnym roślin leczniczych". Problemy Ekologii (3): 35-39.
• [5] Kwapuliński J., Mirosławski J., Rochel R. 1994. "Zawartość metali ciężkich w wybranych mieszankach ziołowych". PTL (14): 23-31.
• [6] Miroslawski J., Wiechuła D., Kwapuliński J., Rochel R. 1995. "Występowanie Pb, Cd, Cu, Mn, Ni, Co i Cr w wybranych gatunkach roślin leczniczych na terenie Polski". Bromatol. Chem. Toksykol. 28(4): 363-368.
• [7] Terelak H., Stuczyński T., Motowicka-Terelak T., Piotrowska M. 1997. " Zawartość Cd, Cu, Ni, Pb i S w glebach województwa katowickiego". Arch. Ochr. Środ. (23): 167-180.
• [8] Terelak H., Stuczyński T. 2008. "Monitoring chemizmu gleb ornych Polski w latach 2005-2007". Biblioteka Monitoringu Środowiska Warszawa.
• [9] Rozporządzenie Ministra Środowiska Dz. U. nr 165, poz. 1359 z dnia 04.10.2002 r.
• [10] Ruszkowska M., Wojcieska-Wyskupajtys U. 1996. "Fizjologiczne i biochemiczne funkcje miedzi i molibdenu w roślinach. Miedź i molibden w środowisku". Zeszyty Nauk. Komitetu PAN "Człowiek i Środowisko" (14): 104-110.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).