Zaplecze materiałowe kamieniarstwa i rzeźbiarstwa w XVIII w. w Rzeczypospolitej Obojga Narodów

Wardzyński, Michał

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Zaplecze materiałowe kamieniarstwa i rzeźbiarstwa w XVIII w. w Rzeczypospolitej Obojga Narodów

Autorzy

Wardzyński Michał

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Wardzynski_M_Zaplecze_PG_Vol.70_nr 2_2022.pdf

Pobierz

Identyfikatory

Warianty tytułu

The base of material supply for stonemasonry and sculpture in the 18 th century in the Polish-Lithuanian Commonwealth

Języki publikacji

Abstrakty

The artistic culture andartof the 18^th century of the Polish-Lithuanian Commonwealth have earned due recognition and been subject to first systematic studies only in the past 30 years. Considering the preliminary nature of the study, focus has been placed on the most important issues. The summary discusses the share of local deposits and workshops in the materials and masonry market of Central and Eastern Europe. The 18^th century was clearly marked by the cosmopolitan movement, promoted in the circles of the royal courts of the Wettins and Stanisław August Poniatowski, based on the French and Italian models of Versailles and Rome, respectively, whose principal sculptural medium was marmo bianco from Carrara. Due to the pressure exerted by that elitist centre in the capital city of Warsaw, local artists sought to imitate the material, which was expensive and difficult to access due to sea freight costs, in more affordable stones covered with a valorizing layer of lime or stucco mortar. As in the 17^th century, the Baltic ports continued to be the outposts of West European influence, and local artists primarily used a wide range of decorative rock, which was imported from Italia, France and Spain, both parts of the Netherlands, the Reich and England, as well as the Baltic isles. The influence of those centres reached as far as the central part of the Greater Poland Province, Kuyavia, and Mazovia. In Lesser Poland, Crown Rus' and Podolia, there were numerous quarries of decorative rock and building stone, which thanks to favourable economic circumstances, project cooperation with professional architects, promotion methods developed in the 4^th quarter of the 17^thcentury, as well as a convenient transportation network (rafting down the Vistula in the Crown with connections to Rus' and Lithuania), have preserved their autonomy until the 1780s, successfully competing with artists from the capital city and the Baltic centres mentioned above. A major stage in the professionalization of the quarrying and masonry markets was the establishment of the Royal Marble Factory in Dębnik and Chęciny in 1787. In the 18^th century, domestic centres lost their position as exporters of sculptural materials and works. Apart from the import of luxurious marble from Italia and Western Europe, there was a substantial rise in regional purchases of Lower Silesian marbles and sandstones to Greater Poland, which was cut off from the main transportation system due to the fact that the Vistula and the Warta basins were not connected.

Słowa kluczowe

handel kamieniami archeopetrografia historia kultury materialnej geografia sztuki wiek XVIII

stone trade archaeopetrography material culture history geography of art 18 th century

Wydawca

Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy

Czasopismo

Przegląd Geologiczny

Rocznik

2022

Tom

Vol. 70, nr 2

Strony

135--146

Opis fizyczny

Bibliogr. 104 poz., fot., map.

Twórcy

autor

Wardzyński Michał

m.wardzynski@uw.edu.pl

Instytut Historii Sztuki, Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieście 26/28, 00-927 Warszawa
Mazowiecki Instytut Kultury, ul. Elektoralna 12, 00-139 Warszawa

Bibliografia

1. ADAMSKI J., BIERNAT M., OSTROWSKI J.K., PETRUS J.T. 2013 - Katedra łacińska we Lwowie. [W:] Ostrowski J.K. (red.), Materiały do dziejów sztuki sakralnej na Ziemiach Wschodnich dawnej Rzeczypospolitej, część 1, tom 21. Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków.
2. ALEXANDROWICZ S.W., ALEXANDROWICZ Z. 2004 - Wapienie janikowskie - specyficzna facja turonu (górna kreda) w Polsce. Chrońmy Przyrodę Ojczystą : organ Państwowej Rady Ochrony Przyrody, 60, z. 6: 55-69.
3. BADACH A. 2000 - Uwagi o stylu Lebruna i Monaldiego. Kronika Zamkowa: Biul. Infor. Zamku Królewskiego w Warszawie, 1: 102-121.
4. BADACH A. 2018 - Dzieła Giacoma Monaldiego na Mazowszu - nagrobki biskupie w Skierniewicach i Słubicach. [W:] Wardzyński M. (red.), Poza Warszawą, tom 1, Arcydzieła plastyki dawnej XII-XVIII wieku w świątyniach i rezydencjach Mazowsza. Wyd. Mazowiecki Instytut Kultury, Warszawa: 232-235.
5. BARTCZAKOWA A. 1970 - Jakub Fontana architekt warszawski XVIII wieku, PWN, Warszawa.
6. BASTRZYKOWSKI A. 1939 - Monografia Kunowa nad Kamienną i jego okolicy, Kraków.
7. BETLEJ A. 1996 - Nieznany projekt nagrobka Jana Aleksandra Lipskiego. Studia Waweliana, 5: 191-192.
8. BETLEJ A. 2010 - Sibi, Deo, posteritati. Jabłonowscy a sztuka w XVIII wieku. Wyd. Tow. Naukowego „Societas Vistulana”, Kraków.
9. BIRIULOW J. 2008 - Rzeźba lwowska od połowy XVIII wieku do 1939 roku. Neriton, Warszawa.
10. BROMOWICZ J., FIGARSKA-WARCHOŁ B. 2011 - Kamienie dekoracyjne i architektoniczne eksploatowanych złóż Polski południowo-wschodniej. Pr. Nauk. Inst. Gór. Pol. Wroc. Stud. Mat., 39 (132): 35-51.
11. BROMOWICZ J., FIGARSKA-WARCHOŁ B. 2012 - Kamienie dekoracyjne i architektoniczne południowo-wschodniej Polski - złoża, zasoby i perspektywy eksploatacji. Gosp. Sur. Miner., 28 (3): 5-22.
12. BROMOWICZ J., FIGARSKA-WARCHOŁ B. 2016 - Marmur Błogosławionej Salomei - odmiana wapienia górnojurajskiego i jego rola w małej architekturze. Prz. Geol., 64 (10): 848-860.
13. BRZEZINA K. 2005 - Rzeźba i mała architektura sakralna Księstw Opawskiego i Karniowskiego w XVIII wieku. Universitas, Kraków.
14. DETTLOFF A. 2013 - Rzeźba krakowska drugiej połowy XVIII w.: twórcy, nurty i tendencje. Wyd. AFM, Kraków.
15. DWORZAK A. 2020 - Polejowscy. Karta z dziejów lwowskiego środowiska artystycznego w drugiej połowie XVIII wieku. Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego Zagranicą „Polonika” - Towarzystwo Naukowe Societas Vistulana, Warszawa-Kraków.
16. FOLGA-JANUSZEWSKA D. 1988 - Paula Heinekena ,,Lucidum prospectvae speculum”. [W:] Bania Z., Baranowski A., Brykowska M., Chrościcki J.A., Grzybkowski A., Małkiewicz A. (red.), Podług nieba i zwyczaju polskiego. Studia z historii architektury, sztuki i kultury ofiarowane Adamowi Miłobędzkiemu. PWN, Warszawa: 655-663.
17. GAJEWSKI J. 1986 - Sztuka w prymasowskim Łowiczu. [W:] Kołodziejczyk R. (red.), Łowicz. Dzieje miasta. Wyd. MOBN, Warszawa: 462-606.
18. GIERSZEWSKI S. 1982 -Wisła w dziejach Polski. Wyd. Morskie, Gdańsk.
19. GRACZYK W., MARSZALSKA J. 2014 - Klasztor karmelitów bosych w Czernej od pierwszej połowy XVII do końca XIX wieku. Dzieje - kultura - ludzie. Wyd. Instytutu Teologicznego Księży Misjonarzy, Kraków.
20. HOLCER Z., KRAJEWSKI M. 2001a - O pochodzeniu i genezie „marmuru bł. Salomei”. [W:] Partyka J. (red.), Badania naukowe w południowej części Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej: Materiały konferencyjne, referaty, postery, sesje terenowe, Ojców: 54-58.
21. HOLCER Z., KRAJEWSKI M. 2001b -Wykorzystanie górnojurajskich wapieni biohermalnych jako materiału zdobniczego w XVII-wiecznym budownictwie sakralnym. Kwart. Akademii Górniczo-Hutniczej. Geologia, 27 (2-4): 257-266.
22. JAKUBOWSKA B. 1993 - Meissner Johann Heinrich. [W:] Derwojed J. (red.), Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Malarze - rzeźbiarze - graficy, tom 5. Wyd. Krąg, Warszawa: 476-478.
23. JULIEN P. 2013 - Marbres couronnés. Couleurs de Versailles et carrieres du royaume. [W:] Julien P. (red.), Marbres de Rois. Aix-en-Provence: 13-29.
24. KARPOWICZ M. 1996 - Artisti valsoldesi in Polonia nel '600 e '700. Menaggio.
25. KOLLER M. 2013 – Lorenzo Mattielli-Beobachtungen zu Material und Technik sowie Erhaltungsfragen seiner Steinskulpturen im Wiener Raum. Barockberichte, 61: 32-40.
26. KRASNY P., WÓJCIK M. 2002 – Kościół parafialny pw. Zwiastowania Najświętszej Panny Marii i klasztor O.O. Karmelitów Trzewiczkowych w Bołszowcach. [W:] Ostrowski J.K. (red.), Materiały do dziejów sztuki sakralnej na Ziemiach Wschodnich dawnej Rzeczypospolitej, część 1, tom 10. Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków: 51-74.
27. KULA W. 1956 - „Fabryka marmurowa” w Dębniku 1788-1794. [W:] Kula W., Szkice o manufakturach w Polsce XVIII wieku, część 3, 1780-1795, PWN, Warszawa: 567-580.
28. KURZEJ M. 2009 - Budowa i dekoracja krakowskiego kościoła św. Anny w świetle źródeł archiwalnych. [W:] Kliś Z., Węcławowicz T. (red.), Studia z dziejów kościoła św. Anny w Krakowie, Wyd. UNUM, Kraków: 139-178.
29. KURZEJ M. 2018 - Depingere fas est: Sebastian Piskorski jako konceptor i prowizor. Imedius Agencja Reklamowa, Kraków.
30. KUSZTELSKI A. 2013 - Problem nowej atrybucji barokowego ołtarza z katedry poznańskiej i jej konsekwencji dla historii sztuki regionu. [W:] Błaszczyński M., Górecka B., Górecki M., Paradowska A. (red.), Sztuka w Wielkopolsce. Stowarzyszenie Historyków Sztuki, Poznań: 39-47.
31. LORENTZ S. 1986 - Efraim Szreger - architekt polski XVIII wieku. PWN, Warszawa.
32. ŁOZIŃSKI J.Z., WOLFF B. (red.) 1957 - Katalog zabytków sztuki w Polsce, tom III, Województwo kieleckie, z. 3: Powiat jędrzejowski, Państwowy Instytut Sztuki, Warszawa.
33. ŁOZIŃSKI J.Z., WOLFF B. (red.) 1958a – Katalog zabytków sztuki w Polsce, tom III, Województwo kieleckie, z. 5: Powiat konecki, Państw. Inst. Sztuki, Warszawa.
34. ŁOZIŃSKI J.Z., WOLFF B. (red.) 1958b - Katalog zabytków sztuki w Polsce, tom III, Województwo kieleckie, z. 3: Powiat opoczyński, Państw. Instytut Sztuki, Warszawa.
35. ŁUGOWSKI P. 2016 - Solari Antoni. [W:] Migasiewicz P., Osiecka-Samsonowicz H., Sito J. (red.), Słownik architektów i budowniczych środowiska warszawskiego XV-XVIII w. Wyd. IS PAN, Warszawa: 430-438.
36. MANIKOWSKA E. 2007 - Sztuka, ceremoniał, informacja: studium wokół królewskich kolekcji Stanisława Augusta. Zamek Królewski, Warszawa.
37. MARSZAŁEK M. 2014 - Black „marble” in the Polish architecture - characteristics and possibility of its provenance determination: the case of the Dębnik limestone. Geol. Geoph. Environ., 40 (2): 189-205.
38. MARSZAŁEK M., SKOWROŃSKI A. 2010 - Black „marble”: the characteristic material in Baroque architecture of Cracow (Poland), [W:] Bostenaru Dan M., P0ikryl R., Török A. (red.), Materials, Technologies and Practice in Historic Heritage Structures. Springer, Berlin: 93-107.
39. MĄCZYŃSKI R. 2003 - Nowożytne konfesje polskie. Artystyczne formy gloryfikacji grobów świętych i błogosławionych w dawnej Rzeczypospolitej. Wyd. UMK, Toruń.
40. MIGASIEWICZ P., SITO J. 2021 - Warszawskie dzieło architektury a la française. Dzieje budowy i geneza fasady kościoła karmelitów bosych. Biul. Hist. Sztuki, 83 (4): 843-882.
41. MIKOCKA-RACHUBOWA K. 2004 - Włoscy rzeźbiarze na dworze króla Stanisława Augusta. Rocz. Hist. Sztuki, 19: 49-120.
42. MIKOCKA-RACHUBOWA K. 2010 - André Le Bun „pierwszy rzeźbiarz” króla Stanisława Augusta, tom 1-2. Wyd. IS PAN, Warszawa.
43. NIECIECKI J. 2007 - Materiały do pomnika serca Jana Klemensa Branickiego w Białymstoku. [W:] Lileyko J., Rolska-Boruch I. (red.), Studia nad sztuką renesansu i baroku, tom 8, Fundator i dzieło w sztuce nowożytnej, część 3, Tow. Nauk. KUL: 169-186.
44. NIEMCEWICZ P. 2005 - Konserwacja wapienia dębnickiego. Wyd. UMK, Toruń.
45. NIEMIRA K. 2019 - Rynek sztuki w Warszawie czasów Stanisława Augusta. Almanach Warszawy, 12: 11-58.
46. NIEUWDORP H. 1991 - Antwerps beeldhouwwerk in Rusland. Drie meesterwerken van Thomas Quellinus te Sint-Petersburg. Bull. Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van Belgie Brussel, 38-40, cz. 1-3: 317-329.
47. OSTROWSKA-KĘBŁOWSKA Z. 1969 - Architektura pałacowa drugiej połowy XVIII wieku w Wielkopolsce. PWN, Poznań.
48. PĘCZKOWSKA W. 1976 - Mała architektura z czarnego marmuru w Chrzanowskiem. Muzeum w Chrzanowie.
49. PRÓSZYŃSKA Z. 1975 a - Dolinger (Delinger, Döllinger) Michał. [W:] Maurin-Białostocka J. (red.), Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Malarze - rzeźbiarze - graficy, tom 2, Wyd. Ossolineum, Wrocław: 79-80.
50. PRÓSZYŃSKA Z. 1975b - Eggert (Egart) Daniel. [W:] Maurin-Białostocka J. (red.), Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Malarze -rzeźbiarze - graficy, tom2, Wyd. Ossolineum, Wrocław: 157.
51. RAJCHEL J. 2005 – Kamienny Kraków: spojrzenie geologa. Wyd. AGH, Kraków.
52. ROSTWOROWSKA-KENIG W. 2021 – Kościół Mariacki jako nekropolia obywatelska w okresie Wolnego Miasta Krakowa. [W:] Walczak M., Wolska A. (red.), Jako serce pośrodku ciała... Kultura artystyczna kościoła Mariackiego. Wyd. Societas Vistulana, Kraków: 237-248.
53. RZEMPOŁUCH A. 1997 -Krzysztof Perwanger (1708-1764). Działalność artystyczna na Warmii i Prusach Królewskich. Rocz. Olsztyński, 17: 253-291.
54. SITO J. 2001 - Thomas Hutter (1696-1745) rzeźbiarz późnego baroku. Wyd. IS PAN, Warszawa-Przemyśl.
55. SITO J. 2009 - Firmitas, Venustas i Magnificentia. O użyciu kamienia w warszawskiej architekturze i rzeźbie doby saskiej. [W:] Lipińska A. (red.), Materiał rzeźby. Między technikąa semantyką. Material of Sculpture. Between Technique and Semantics. Wyd. UWr, Wrocław: 403-421.
56. SITO J. 2010 - Nagrobek kardynała Michała Stefana Radziejowskiego. [W:] Sztarbałło K., Wardzyński M. (red.), Serce Miasta. Kościół Świętego Krzyża w Warszawie. Wyd. Mazovia, Warszawa: 222-225.
57. SITO J. 2013a - Wielkie warsztaty rzeźbiarskie Warszawy doby saskiej. Modele kariery - formacja artystyczna - organizacja produkcji. Wyd. Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Warszawa.
58. SITO J. 2013b - „Ausgeführt werden soll das Epitaph von den ersten Hofbildhauer”. Der Warschauer Auftrag Lorenzo Mattiellis Zur Errichtungsgeschichte, Technologie und Deutung. Informationsblätter des Salzburger Barock museum szurbilden den Kunstdes 17.und 18. Jahrhuderts, Barockberichte, 61: 96-106.
59. SITO J. 2014 - Sculptors from the Court Circles ofAugustus II the Strong and Augustus III, Kings of Poland and Electors of Saxony. [W:] Przybyszewska-Jarmińska B., Sokół L. (red.), Poland and Artistic Culture of Western Europe 14th-20th Centuries. Wyd. IS PAN, Warszawa: 199-262.
60. SITO J. 2015 - Rzeźba figuralna. [W:] Kowalczyk J. (red.), Sztuka Polska, tom 5, Późny barok, rokoko i klasycyzm (XVIII wiek). Arkady, Warszawa: 353-421.
61. SITO J. 2016a - Polskie lata Pierre'a Coudraya - początki klasycyzmu w rzeźbie polskiej. Die polnischen Jahre des Pierre Coudray - die Anfänge des Klassizismus in der polnischen Skulptur. [W:] Jaskanis P., Kuntze M. (red.), Johann Joachim Winckelmann i Stanisław Kostka Potocki. Mistrzowie i uczniowie. Meister und Schüler. Materiały Międzynarodowej Konferencji zorganizowanej w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Warszawa 8-9 maja 2014. Winckelmann-Gesellschaft Stendal (RFN), Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Stendhal, Warszawa: 55-72.
62. SITO J. 2016b - Zespół rzeźb ogrodowych w rezydencji Walewskich (Grabińskich) w Walewicach: nieznane dzieła rzeźbiarzy warszawskiego rokoka - Pierre'a Coudray'a i Johanna Chrisostoma Redtlera. [W:] Bernatowicz T., Gryglewski P., Stefański K. (red.), Historia, konserwacja, rewitalizacja: funkcjonowanie rezydencji regionu łódzkiego w kontekście doświadczeń europejskich: prace dedykowane pamięci Profesora Leszka Kajzera. Wyd. IHS UŁ, Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich. Oddział w Łodzi, Łódź: 341-360.
63. SITO J. 2018 - Johanna Georga Plerscha nieznany projekt ołtarza głównego w kościele dominikanów w Lublinie. Techne Texnh, 2: 23-44.
64. SITO J. 2019 - Il Monumento di Giovanni III nel parco Łazienki di Varsavia: fondazione, centesto artistico e autori. [W:] Frommel S., Migasiewicz P., Castellani C. (red.), La sculpture au service du pouvoir dans l'Europe de l'époque modern. Paris-Rome-Varsovie. Campisano Editore: 315-324.
65. SITO J. 2020 - Elżbieta Sieniawska i August Mocny jako stołeczni dysponenci sztuki: między rywalizacją a synergią. [W:] Popiołek B. (red.), Działalność Elżbiety Sieniawskiej: polityka, gospodarka, kultura. Warszawa-Wilanów: 351-374.
66. SITO J. 2022 - Johann Chrisostomus Redlter (1704-1779). Rzeźbiarz magnatów i dworu królewskiego w Warszawie i na Mazowszu. Wyd. Mazowiecki Instytut Dziedzictwa-IS PAN, Warszawa (w druku).
67. SKRABSKI J. 2008 - Modernizacja i renowacja kościoła Mariackiego w czasach archiprezbitera Jacka Łopackiego. Rocz. Krakowski, 74: 87-114.
68. SKRABSKI J. 2011 - ,,Czarny marmur” z Dębnika w Warszawie. [W:] Michalczyk Z., Pieńkos A., Wardzyński M. (red.), Kultura artystyczna Warszawy XVII-XXI wieku. Wyd. Neriton, Warszawa: 59-64.
69. SKRABSKI J. 2016 - The stonemasonry centre in Dębnik under the management of the discalced Carmelites in Czerna. Folia Historica Cracoviensia, 22: 419-436.
70. SKRABSKI J. 2022 - Francesco Placidi a problem rokoka w architekturze Małopolski. [W:] Kołodziejek E., Wardzyński M. (red.), Rokoko w Europie Środkowo-Wschodniej. źródła i drogi recepcji - Różnice między sztuką świecką i sakralną - Główne procesy i zjawiska z perspektywy regionalnej i lokalnej. Wyd. Neriton, Warszawa (w druku).
71. STĘPIEŃ U. 2011 - Przemiany wnętrza kolegiaty sandomierskiej w pierwszej połowie XVIII wieku w świetle nowo odkrytych archiwaliów. [W:] Betlej A., Brzezina-Scheuerer K., Oszczanowski P. (red.), Między Wrocławiem a Lwowem. Sztuka na Śląsku, w Małopolsce i na Rusi Koronnej w czasach nowożytnych. Wyd. UWr, Wrocław: 259-268.
72. SULEWSKA R. 2021 - Graficzne wzory wyposażenia sanktuarium św. Antoniego z Padwy. [W:] Wardzyński M. (red.), Miejsce, które ratuje. Prostota franciszkańska i rokokowa ekspresja w założeniu pielgrzymkowym w Ratowie nad Wkrą. Wyd. Neriton, Warszawa: 89-98.
73. SYGIETYŃSKA H. 1978 - Kamień w architekturze i rzeźbie Warszawy. PWN, Warszawa.
74. SZABLOWSKI J. (red.) 1951 - Katalog zabytków sztuki w Polsce, tom I, Województwo krakowskie, z. 1: Powiat bialski, Ministerstwo Kultury i Sztuki, Warszawa.
75. SZYKUŁA-ŻYGAWSKA A. 2012 - Od Karola Burzyńskiego do Michała Wurtzera młodszego. Warsztat rzeźbiarski 2. poł. XVIII wieku w Ordynacji Zamojskiej. Wyd. Werset, Lublin-Zamość.
76. TÁRRAGA BALDÓ M.L. 2013 - Les marbres dans la décoration du Palais Royal de Madrid. [W:] Julien P. (red.), Marbres de Rois. Presse Universitaires de Provence, Aix-en-Provence: 227-240.
77. TATARKIEWICZ W. 1958 - O manufakturze w Czernej. [W:] Piwocki K. (red.), Odrodzenie w Polsce. Materiały sesji naukowej PAN, 25-30 października 1953 r., tom 5, Historia sztuki, Warszawa: 371-373.
78. TATARKIEWICZ W. 1 966 - Czarny marmur w Krakowie . [W:] Tatarkiewicz W., O sztuce polskiej XVII i XVIII wieku: Architektura, rzeźba. Warszawa: 347-399.
79. URBAN J., GĄGOL J. 1994 - Kamieniołomy piaskowców w dawnych ośrodkach górnictwa kamiennego północnej części regionu świętokrzyskiego jako zabytki techniki i przyrody. Prz. Geol., 42 (3): 193-200.
80. WAGNER A. 2012 - Rokokowa rzeźba na Warmii. [W:] Migasiewicz P. (red.), Spelndor i fantazja. Studia nad rzeźbą rokokową w dawnej Rzeczypospolitej i na Śląsku. Wyd. SHS-IHS UW, Warszawa: 229-249.
81. WARDZYŃSKI M. 2007 – Import and Use of Belgian Marble and Limestone in Small Architecture and Stone Sculpture on Polish Territory from the Middle Ages to the Second Half of the Eighteenth Century. [W:] Van Belle J.-L. (red.), Actes du XVe Colloque International de Glyptographie de Cordue, 17-21 juillet 2006. Braine-le-Chateau: 377-421.
82. WARDZYŃSKI M. 2009a - The Great Competitors. The Import and Use of 'Red'Marble from Hungary, Adnet, Stara Lubowla and Upper Hungary / Transylvania in Small Architecture and Sculpture in the Commonwealth from the Fourteenth Century to the First Half of the Seventeenth Century. [W:] VanBelle J.-L. (red.), Actes du XVIe Colloque International de Glyptographie a Muensterschwarzach (Schwarzach-am-Main), 7-12 juillet 2008. Braine-le-Chateau: 333-388.
83. WARDZYŃSKI M. 2009b - Rzeźbiarze i kamieniarze na usługach polskiej prowincji zakonu Paulinów w epoce nowożytnej. Studia Claromontana, 27: 567-595.
84. WARDZYŃSKI M. 2009c - Prace rzeźbiarsko-kamieniarskie Wacława Beranka dla konwentów Paulinów prowincji polskiej. Jasna Góra-Pińczów-Beszowa-Skałka. [W:] Dzięgielewski J., Krawczak T., Łatak K., Wysocki W.J. (red.), Veritati serviens, Warszawa: 493-527.
85. WARDZYŃSKI M. 2010 – Import kamieni i dzieł rzeźby z Gotlandii i Olandii do Rzeczypospolitej (od XIII do 2. połowy XVIII wieku). Porta Aurea, 9: 45-118.
86. WARDZYŃSKI M. 2011a - The Quarrie s, the 'Marble'and the Centerof Stonemasonry and Sculpture in Chęciny during the Modern Era, in the Commonwealth of Two Nations. [W:] Van Belle J.-L. (red.), Actes du XVIIe Colloque International de Glyptographie a Cracovie, 5-9 juillet 2010. Braine-le-Chateau: 379-412.
87. WARDZYŃSKI M. 2011b - Monument to Bartłomiej Michał Tarło CM the Bishop of Poznań, Superior of the Missionary Convent (1656-1715) 1716. [W:] Sztarbałło K., Wardzyński M. (red.), Heart of the City. The Church of the Holy Cross in Warsaw. Wyd. Mazovia, Warsaw: 222-227.
88. WARDZYŃSKI M. 2013 - Lorenzo Mattiellis stilistische Auswirkung auf die Tätigkeit von Johann Albrecht Siegwitz und Franz Joseph Mangoldt in Schlesien und Polen. [W:] Schemper-Sparholz I. (red.), Der Bildhauer Lorenzo Mattielli und seine Rolle als Vermittler oberitalienischer Gestaltungsprinzipien in der dekorativen Skulptur und Plastik des Spätbarock in Mitteleuropa, Wissenschaftliches Kolloquium, 18. bis 20. März 2011. Barockberichte, 61: 105-114.
89. WARDZYŃSKI M. 2014a - Marmo bianco statuario z Carrary oraz inne importowane gatunki marmurów włoskich w małej architekturze i rzeźbie na terenie dawnej Rzeczypospolitej od XVI do końca XVIII wieku. Porta Aurea, 13: 91-135.
90. WARDZYŃSKI M. 2014b - Marmur i kamień w zespole eremu kamedułów w Pożajściu. Analiza historyczno-materiałoznawcza i problematyka artystyczna. [W:] Paknys M. (red.), Paźaislio vienuolyno 350 metą istorija. Mokslinią, straipsnią, rinktiné. Vilnius: 197-268.
91. WARDZYŃSKI M. 2015a – Marmur i alabaster w rzeźbie i małej architekturze Rzeczypospolitej. Studium historyczno-materiałoznawcze przemian tradycji artystycznych od XVI do początku XVIII wieku. Wyd. Fundacja ,,Hereditas”, Warszawa.
92. WARDZYŃSKI M. 2015b - In Black, Rosy and Whitish... Dębnik near Cracow, the Commonwealth of Two Nations' Foremost 17th-century Colour-limestone Quarry Complex and Statuary-and-Stonemasonry Centre. [W:] Romero Medina R. (red.), Signum lapidarium. Estudios sobre gliptografia en Europa, America y Oriente Proximo. Actes du XVIIIe Colloque International de Glyptographie a Valence, 23-27 juillet 2012. Valence: 65-118.
93. WARDZYŃSKI M. 2017 - Flemish current in sculpture inthe Polish-Lithuanian Commonwealth in High Baroque period (second half of the 17th and beginning of the 18th century). An introduction. [W:] Tylicki J., Żukowski J., Żukowska A. (red.), Art of the Southern Netherlands: Gdańsk and the Polish-Lithuanian Commonwealth. Gdański Teatr Szekspirowski, Gdańsk: 149-172.
94. WARDZYŃSKI M. 2018 - Biskupie parantele w marmurze utrwalone - mauzoleumZałuskichw Pułtusku. [W:] Wardzyński M. (red.), Poza Warszawą, tom 1, Arcydzieła plastyki dawnej XII-XVIII wieku w świątyniach i rezydencjach Mazowsza. Wyd. Mazowiecki Instytut Kultury, Warszawa: 180-183.
95. WARDZYŃSKI M. 2019 - L'égal des césars ? L'idée du porphyre comme manifestation impériale dans les fondations monarchiques de la République des Deux-Nations aux XVIe et XVIIe siecles. [W:] Frommel S., Migasiewicz P., Castellani C. (red.), La sculpture au service du pouvoir dans l'Europe de l'époque modern. Paris-Rome-Varsovie. Campisano Editore: 167-181.
96. WARDZYŃSKI M. 2020a - Marmury dolnośląskie. Zarys dziejów wydobycia i artystycznego wykorzystania w kamieniarstwie i rzeźbie w epoce nowożytnej na Śląsku i w Rzeczypospolitej. [W:] Kolbiarz A. (red.), Rzeźba na Śląsku w drugiej połowie XVII wieku. Wyd. UŚ, Katowice: 109-138.
97. WARDZYŃSKI M. 2020b - Johann Elias i Heinrich Hoffmannowie na służbie księżnej hetmanowej Sieniawskiej a rzeźba późnobarokowa w Małopolsce 1. połowy XVIII w. [W:] Grygiel E., Morawski K. (red.), Działalnośc Elżbiety Sieniawskiej. Polityka - gospodarka - kultura. Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie oraz Instytut Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie: 413-435.
98. WARDZYŃSKI M. 2021a - Holenderskie i flamandzkie importy rzeźbiarskie dla króla Jana III w Wilanowie (1679-1696). Mechanizmy zamówień - Artyści i dzieła - Wzory. [W:] Dybaś B., Ziemlewska A. (red.), Jan III Sobieski - polski bohater narodowy i zwycięzca spod Wiednia. Historia. Pamięc. Dziedzictwo. Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Warszawa: 115-140.
99. WARDZYŃSKI M. 2021b - Wystrój kamieniarsko-rzeźbiarski kościoła eremu kamedułów Złotego Lasu w Rytwianach. [W:] Moskal T. (red.), Silva Aurea w Rytwianach 1617-2017. Studia z dziejów kościoła i eremu. Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu: 293-335.
100. WARDZYŃSKI M. 2021c - 'On the Road to the 'New Empire': An 'After-life'ofthe Roman and Byzantine Porphyry and White Marble Tradition in Central Europe During the Early-Modern Era. [W:] Payne A. (red.), The Land Between Two Seas: Art on the Move in Early Modern Eastern Europe and the Mediterranean 1300-1700. Brill, Leiden-Boston 2021 (w druku).
101. WARDZYŃSKI M., KOWALSKI H., JAMSKI P.J. 2013 - Lapidarium warszawskie. Szlachetne materiały kamieniarskie w XVI i XVII wieku / The Warsaw Lapidarium. Precious Materials of Stonemasonry and Sculpture in the 16th and17th Centuries. Wyd. Fundacja,,Hereditas” i Muzeum Historyczne m. st. Warszawy, Warszawa.
102. WITKOWSKI J. 2021 – Epitafium kanonika Zalaszowskiego, jego autor i wzorce kompozycyjne. [W:] Jarzewicz J., Kowalski J., Miedziak W. (red.), Katedra poznańska. Dzieje sztuki i kultury, Poznań (w druku).
103. WUJCYK W.J. 1998 - Wiadomości o życiu i twórczości Franciszka Olędzkiego. [W:] Ostrowski J.K. (red.), Sztukakresów wschodnich, tom 3. Wyd. Text, Kraków: 281-295.
104. ZAGÓROWSKI O. 1958 - Architekt Kacper Bażanka ok. 1680-1726 r. Biul. Hist. Sztuki, 18: 84-122.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-7589c17c-fbf1-4a3b-a053-e3a057247542