Projektowanie struktury przestrzeni publicznej jednostek urbanistycznych jako warunek skutecznego przekształcenia terenów poprzemysłowych na przykładzie obszaru Pelcowizny w Warszawie

• Autorzy: Trębacz Paweł , Duda Magdalena

Identyfikatory

DOI

10.4467/25438700SM.21.009.13647

Warianty tytułu

EN

Designing of the public space structure of urban units as the condition for effective transformations of post-industrial zone on the example of Pelcowizna area in Warsaw

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

W obecnie funkcjonującym systemie planistycznym brakuje opracowań pozwalających na określenie głównej struktury przestrzennej większych jednostek urbanistycznych. W wyniku analizy procesu planowania struktury przestrzeni publicznej i czynników wpływających na skuteczne przekształcenie terenów poprzemysłowych autorzy dowodzą, że właściwym narzędziem do przekształcenia większych i zintegrowanych jednostek urbanistycznych miasta byłby odpowiednik dawnego planu ogólnego. Podstawową treścią, która powinna być zawarta w takim planie jest struktura funkcjonalno-przestrzenna, definiująca w szczególności formę i układ przestrzeni publicznej miasta. Analizowane w tekście przykłady planów Pelcowizny o charakterze ogólnym w powiązaniu z planem operacyjnym, w których wyodrębniono hierarchiczne struktury przestrzenne, wykazują konieczność objęcia ogólnymi wytycznymi całej jednostki urbanistycznej i są przykładem na jej efektywniejsze zagospodarowanie. Artykuł kończy propozycja metody dotyczącej sposobu konstruowania struktury przestrzeni publicznej miasta i warunkującej skuteczne przekształcenie terenów poprzemysłowych.

EN

In the currently functioning planning system there is a lack of studies enabling to determine the main spatial structure of larger urban units. As a result of the analysis of the process of planning the public space structure and the factors influencing the effective transformation of post-industrial areas, the authors argue that the appropriate tool for the transformation of larger and integrated urban units of the city would be an equivalent of the former master plan. The basic content that should be included in such a plan is the functional and spatial structure, defining in particular the form and the layout of the city’s public space. The examples of master plans of Pelcowizna area in conjunction with the development plan analyzed in the text, in which hierarchical spatial structures have been distinguished, show the necessity to cover the entire urban unit with general guidelines and are an example of its more effective development. The article ends with a proposal of a method concerning the manner of constructing the city’s public space structure and being a condition for an effective transformation of post-industrial areas.

Słowa kluczowe

PL

plan ogólny; plan operacyjny; miejska przestrzeń publiczna; system planistyczny

EN

master plan; development plan; urban public space; planning system

• Wydawca: Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego, Instytut Projektowania Urbanistycznego, Wydział Architektury, Politechniki Krakowskiej
• Czasopismo: Środowisko Mieszkaniowe
• Rocznik: 2021
• Tom: nr 34
• Strony: 96--111
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz., il.

Twórcy

autor

Trębacz Paweł

• Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej

• https://orcid.org/0000-0002-8783-0490

autor

Duda Magdalena

• Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej

• https://orcid.org/0000-0003-4419-5236

Bibliografia

• [1] Brzosko-Sermak, A., Wantuch-Matla, D., 2020, Nowe przestrzenie publiczne na terenach poprzemysłowych śródmieścia Krakowa. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego towarzystwa Geograficznego, 34 (4), s. 151-170. doi:10.24917/20801653.344.10.
• [2] Bogdanowski J., 1976, Kompozycja i planowanie w architekturze krajobrazu, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk: Wydawnictwo PAN.
• [3] Chmielewski, J.M., 2010, Teoria urbanistyki w projektowaniu i planowaniu miast, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
• [4] Czarnecki, Wł., 1960, Planowanie miast i osiedli, tom II, Miejsca pracy i zamieszkania, Warszawa, Poznań: PWN.
• [5] Domański, B., 2000, Restrukturyzacja terenów poprzemysłowych w miastach. W: Z. Ziobrowski, D. Ptaszycka-Jackowska, A. Rębowska, A. Geissler, red. Odnowa miast. Rewitalizacja, rehabilitacja, restrukturyzacja, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, Gliwice :Wydawnictwo Politechniki Śląskiej.
• [6] Domański, B., 2009, Rewitalizacja terenów poprzemysłowych – specyfika wyzwań i instrumentów. W: W. Jarczewski, red. Rewitalizacja miast polskich t.4: Przestrzenne aspekty rewitalizacji, śródmieścia, blokowiska, tereny poprzemysłowe, pokolejowe i powojskowe. Kraków: Instytut Rozwoju Miast, s. 125-137.
• [7] Domański, B., 2010, Rewitalizacja miast polskich – wybrane zagadnienia. W: Z. Ziobrowski, red. Rewitalizacja miast polskich jako sposób zachowania dziedzictwa materialnego i duchowego oraz czynnika zrównoważonego rozwoju. Podsumowanie projektu. Kraków: Instytut Rozwoju Miast, s. 23-50.
• [8] Domaradzki, K., 2013, Przestrzeń Warszawy. Tożsamość miasta a urbanistyka. Warszawa, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
• [9] Domaradzki, K., Lechowski, T., Trębacz, P., 2000, Przestrzeń publiczna Warszawy, maszynopis, praca badawcza niepublikowana, Warszawa: Biblioteka Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej.
• [10] Duda, M., 2021, Urbanistyka stosowana w wykładach Krzysztofa Domaradzkiego. W:K. Solarek, red., Architektura. Urbanistyka. Dydaktyka, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
• [11] Gasidło, K., 2013, Przekształcenia terenów i obiektów poprzemysłowych jako problem urbanistyczno-architektoniczny województwa śląskiego. Zeszyty Naukowe. Architektura / Politechnika Śląska. Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, z.52, s. 65-80.
• [12] Grochowski, M., Bogiel, M., 2014, Warszawa ery postindustrialnej – stan i perspektywy rozwoju terenów poprzemysłowych. W: M. Madurowicz, red. Kształtowanie współczesnej przestrzeni miejskiej, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, s.64-86.
• [13] Huculak, M., 2009, Rewitalizacja terenów poprzemysłowych. Polskie doświadczenia i perspektywy, [w:] W: W. Jarczewski, red. Rewitalizacja miast polskich t.4: Przestrzenne aspekty rewitalizacji, śródmieścia, blokowiska, tereny poprzemysłowe, pokolejowe i powojskowe. Kraków: Instytut Rozwoju Miast, s. 139-198.
• [14] Kazimierczak, J. 2012, Wpływ rewitalizacji terenów poprzemysłowych na kształtowanie nowej miejskiej przestrzeni Turystycznej. Przykład Manchesteru i Lyonu. Turyzm. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, T. 22, z. 1 s.11-20
• [15] Koter, M., Kulesza, M., 2008, Zastosowanie metod conzenowskich w polskich badaniach morfologii miast. W: M. Kulesza, red. Czas i przestrzeń w naukach geograficznych. Wybrane problemy geografii historycznej, Łódź, s. 257-272.
• [16] Koter, M. 1974, Fizjonomia, morfologia i morfogeneza miasta. Przegląd rozwoju oraz próba uściślenia pojęć. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego. Nauki Matematyczno-Przyrodnicze, seria II, zeszyt 55, s. 3-6.
• [17] Larsson, G., 2012, Systemy planowania przestrzennego w Europie Zachodniej, przekład Tomasz Śliwiński, Warszawa: MOIA RP.
• [18] Lehmann S. 2019. Urban Regeneration. A Manifesto for transforming UK Cities in the Age of Climat Change. Springer.
• [19] Lynch, K., 2011, Obraz miasta, przekład Tomasz Jeleński, Kraków: ArchiVolta.
• [20] Parysek, J., 1982, Modele klasyfikacji w geografii. Poznań: Uniwersytet Adama Mickiewicza.
• [21] Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 lutego 1928 r. o prawie budowlanym i zabudowie osiedli.
• [22] Słodczyk, J., 2003, Przestrzeń miasta i jej przeobrażenia, Opole: Uniwersytet Opolski.
• [23] Szymkiewicz, G., 1938, Komentarz do Prawa Budowlanego w nowym brzmieniu, część I, Warszawa.
• [24] Trębacz, P., 2009, Rules of temporal-spatial model of urban structures formation based on the example of Warsaw transformations in years 1945–2005. (in English). In: Young scientists towards the challenges of modern technology. 4th International PhD Students and Young Scientists Conference, 21-23 September 2009. Warsaw: Warsaw Univ. Technology.
• [25] Wejchert, K., 1984, Elementy kompozycji urbanistycznej, Warszawa: Wydawnictwo Arkady.
• ONLINE SOURCES:
• [1] Masterplan dla terenów dawnej Fabryki Samochodów Osobowych na Żeraniu (Żerań FSO) architektura.um.warszawa.pl/masterplan-zeran-fso (dostęp 10.02.2021)
• [2] WPC-Declaration_2020_FINAL_Nov-9-OPENING (dryfta-assets.s3.eu-central-1.amazonaws.com)WPC-Declaration_2020_FINAL_Nov-9-OPENING (dryfta-assets.s3.eu-central-1.amazonaws.com) (dostęp10.02.2021)