Kraków – miasto portowe nad Wisłą

• Autorzy: Włodarczyk M.

Warianty tytułu

EN

Cracow: a port city on the Wisla river

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wisła w Krakowie to rzeka żeglowna. Sięgając do historii była najważniejszą drogą komunikacji. Ujście Wisły do Bałtyku zapewniało bezpośredni kontakt z morzem, a tym samym powiązania handlowe bez ograniczeń, z całym światem. Flisacy i włóczykije1 prowadzili barki zwane galarami, co stanowiło ważny element ekonomii i pejzażu miasta. W granicach państwa przed II wojną światową Wisła była powiązana kanałami i rzekami tak z Bałtykiem, jak i z Morzem Czarnym. Zrealizowano częściowo port rzeczny w „Płaszowie”. W Krakowie przed II wojna światową zwodowano dwa pierwsze polskie statki – monitory rzeczne. W okresie budowy Nowej Huty powstał port rzeczny „Kujawy”. W obecnym planowaniu nie myśli się jednak o funkcji portowej miasta i wykorzystaniu nadbrzeży Wisły jako przestrzeni publicznej miasta, a potrzebne jest długofalowe planowanie.

EN

The Wisła in Kraków is a navigable river. If we look back in time has always been the largest river in Poland and the Baltic estuary gave travellers a direct connection to the see and, ipso facto, the possibility of opening trade routs with the whole world. Raftsments and bargees were and important factor in the city’s economi and landscape. Wisła in Poland before the IIWW was connected (by way of rivers and canals) to both the Baltic Sea and the Black Sea. The “Płaszów” river port was partly build befor the IWW. Two river monitors were bulid as the first ships build in a Polish shipyard. In Nowa Huta decided to build a second river port, the “Kujawy” port to material suplly and also be a dock for yachts. There is no trace of ideas reffering to Kraków as a port city in the present development plans. The river can still be saved as a navigable and as a public space but need the complete long-term planning.

Słowa kluczowe

PL

Kraków; Wisła; port rzeczny; stopień wodny; żegluga; stocznia; bulwary

EN

river port; sluice; navigation; shipyard; riverbanks

• Wydawca: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach
• Rocznik: 2015
• Tom: nr 7
• Strony: 25--32
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., fot.

Twórcy

autor

Włodarczyk M.

Bibliografia

• Gierszewski S.: Wisła w dziejach Polski. Praca zbiorowa Dzieje Krakowa, Kraków, 1972.
• Fabjański M., Purchla J.: Historia architektury Krakowa w zarysie. Kraków: Wydawnictwo Literackie,
• 2001.
• Krygowski W.: W moim Krakowie nad wczorajszą Wisłą. Kraków: Wydawnictwo Literackie,1980.
• Ludwikowski L., Kossowski J.: Ulicami Krakowa. Kraków: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne, 1968.
• Materiały z sesji naukowej, Krajobraz Krakowa wobec zagrożeń, Towarzystwo Miłośników Historii i
• Zabytków Krakowa, Zeszyt nr 26, Kraków, 2007.
• Materiały z sesji naukowej, Kraków na przełomie XIX i XXw, Towarzystwo Miłośników Historii i
• Zabytków Krakowa, Zeszyt nr 1, Kraków, 1983.
• Materiały z sesji naukowej, Kraków przed stu laty, Towarzystwo Miłośników Historii
• i Zabytków Krakowa, Zeszyt nr 17, Kraków, 1998.
• Materiały z sesji naukowej, Kraków w czasie II wojny światowejj, Towarzystwo Miłośników Historii i
• Zabytków Krakowa, Zeszyt nr 11, Kraków, 1992.
• Materiały z sesji naukowej, Kraków w Polsce Ludowej, Towarzystwo Miłośników Historii
• Zabytków Krakowa, Zeszyt nr 15, Kraków, 1996.
• Materiały z sesji naukowej, Rola inżynierii miejskiej w rozwoju Krakowa, Towarzystwo Miłośników
• Historii i Zabytków Krakowa, Zeszyt nr 21, Kraków, 2003.
• Materiały VII Międzynarodowego Biennale Architektury, SARP o/Kraków, Kraków 1998.
• Nowak J. T.: Wielki Kraków – wielkie szanse. Kraków: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, 2010.
• Podlecki J.: Kraków dawniej i dziś. Kraków: Wydawnictwo Karpaty,1999.
• Purchla J.: Jak powstawał nowoczesny Kraków. Kraków: Wydawnictwo Literackie, Biblioteka
• Krakowska nr 120, 1979.
• Nowa Huta – architektura i twórcy miasta idealnego. Praca zbior. Redakcja Leszek J. Sibila. Kraków:
• Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, 2007.
• Rocznik Krakowski, Praca zbiorowa, Redakcja: Jacek Purchla, Tom LXXI, Towarzystwo Miłośników
• Historii i Zabytków Krakowa, Kraków, MMV
• www1.dziennik.krakow.pl, Kraków ma swój zapomniany port rzeczny. Jak żeglować po Nowej Hucie
• www.krakow.gazeta.pl, Dziś prawdziwych flisaków już nie ma
• www.gazeta.krakow.pl, Czym zajmują się policjanci z Komisariatu Rzecznego
• www.krakow.rzgw.gow.pl, Droga wodna – znaczenie gospodarcze
• www.krakow.rzgw.gow.pl, Stopień wodny Przewóz, Stopień wodny Kościuszko, Stopień wodny Dąbie
• www.marinakrakow.pl, Kraków portem trzech mórz
• www.mimk.com.pl, Bulwary i most
• www.mimk.com.pl, Wisła-rzeka pracy
• www.mmkraków.pl, Jaka jest wizja Płaszowa za 10-20 lat
• www.rzeczny.policja.waw.pl, Policja rzeczna ma 90 lat