„Inny” nie zawsze jest „obcy” : mowa nienawiści w przestrzeni publicznej na podstawie kwerendy artykułów Gazety Wyborczej

• Autorzy: Czuba Beata , Kuliga Michał

Identyfikatory

DOI

10.37055/sbn/144277

Warianty tytułu

EN

Another man is not always a stranger : hate’s speech in public space based on the querendy of articles of Gazeta Wyborcza

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule rozważany jest problem mowy nienawiści i jej związków z nietolerancją różnicy, nazywanej przez Zygmunta Baumana miksofobią. Mowa nienawiści jest nasilającym się problemem społecznym. Przyczyny tego zjawiska są złożone. Można je widzieć po stronie biologicznego zaprogramowania ludzkiego umysłu, zmieniających się wartości kulturowych, nowych narzędzi komunikacji międzyludzkiej, narastających nierówności społecznych. Miksofobia jest kategorią stworzoną przez Zygmunta Baumana do opisu lęków trapiących współczesnego człowieka, żyjącego w zmieniającym się różnorodnym świecie. Źródła miksofobii leżą w poczuciu niepewności i zagrożenia własnej egzystencji. W artykule rozważany jest problem użyteczności kategorii miksofobii w opisywaniu problemu mowy nienawiści. Celem artykułu jest ocena sposobu, w jaki mowa nienawiści relacjonowana jest na łamach tygodnika Gazeta Wyborcza oraz włączenie do dyskursu naukowego na temat mowy nienawiści pojęcia miksofobii. Metody badań zastosowane na użytek tego artykułu to analiza danych zastanych (raportów z badań społecznych, statystyk policyjnych) i analiza treści artykułów prasowych, których przedmiotem jest mowa nienawiści.

EN

The article discusses the problem of hate speech and its relationships with intolerance of difference, called by Zygmunt Bauman mixophobia. Hate speech is an increasing social problem. The reasons for this phenomenon are complex. They can be seen on the biological programming side of the human mind, changing cultural values, new tools of interpersonal communication, growing social inequalities. Mixophobia is a category created by Zygmunt Bauman to describe the fears troubling modern man living in a changing, diverse world. The sources of mixophobia lie in a sense of uncertainty and threat to their own existence. The article discusses the problem of the usefulness of the mixophobia category in explaining the phenomenon of hate speech. The authors’ intention is to include in the scientific discourse on hate speech, the concept of mixophobia as one of the possible co-occurring phenomena. Research methods used for the purposes of this article are existing data analysis (social research reports, police statistics) and analysis of the content of press articles, whose subject is hate speech.

Słowa kluczowe

PL

mowa nienawiści; miksofobia; bezpieczeństwo; inny

EN

hate speech; mixophobia; security; stranger

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Studia Bezpieczeństwa Narodowego
• Rocznik: 2020
• Tom: R. 10, Nr 17
• Strony: 65--86
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Czuba Beata

• Wojskowa Akademia Techniczna

• https://orcid.org/0000-0002-2544-6506

autor

Kuliga Michał

• Wojskowa Akademia Techniczna

Bibliografia

• [1] Babbie, E., 2009. Podstawy badań społecznych. Warszawa. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• [2] Bauman, Z., 2003. Razem osobno. Kraków. Wydawnictwo Literackie.
• [3] Bulandra, A., Kościółek, J., Zimnoch, M., 2015. Mowa nienawiści w przestrzeni publicznej. Raport z badań prasy w 2014 roku. Kraków. Stowarzyszenie INTERKULTURALNI PL.
• [4] Czykwin, E., 2008. Stygmat społeczny. Warszawa. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• [5] De Barbaro, B., 2020. Przedmowa [w:] Gulczyńska A., Rotberg A. (red.), Ponowoczesne modele pomagania. Przykłady koncepcji i zastosowania, Warszawa. Difin.
• [6] Dębska, K., 2013. Mowa nienawiści a wolność słowa Internecie – w poszukiwaniu uniwersalnego rozwiązania. Uwagi na marginesie rozważań Jamesa Banksa, [w:] Wysocka-Pleczyk M., Świeży B. (red.), Człowiek zalogowany, Kraków. Biblioteka Jagiellońska.
• [7] Drożdż, M., 2016. Język nienawiści w dyskursie medialnym, Acta Universitatis Lodziensis, 1(31).
• [8] Horolets, A., 2008. Analiza dyskursu w socjologii i dla socjologii, Warszawa. Wydawnictwo Adam Marszałek.
• [9] Juza, M., 2015. Hejterstwo w komunikacji internetowej: charakterystyka zjawiska, przyczyny i sposoby przeciwdziałania, Profilaktyka Społeczna i Resocjalizacja, 25/2015.
• [10] Kołaczek, M., 2016. Mowa nienawiści – definicje i prawo, [w:] Jak pisać, nie dyskryminując? Przewodnik dla środowiska dziennikarskiego, Stowarzyszenie INTERKULTURALNI PL. Kraków. Fundacja Dialog-Pheniben.
• [11] Kuliga, M., 2019. Mowa nienawiści w przestrzeni publicznej jako zagrożenie bezpieczeństwa osobistego, niepublikowania praca licencjacka, Warszawa. WAT.
• [12] http://www.mowanienawisci.info/post/unia-europejska (dostęp 25.02.2019).
• [13] https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/spoleczenstwo/1801152,1,pierwszy-marsz-rownosci-przeszedl-ulicami-bialegostoku.read; https://www.tvn24.pl/wiadomosci-z-kraju,3/bialystokmarsz-rownosci-policja-publikuje-zdjecia-szuka-tych-osob,955149.html (dostęp 25.07.2019).
• [14] https://wiadomosci.dziennik.pl/polityka/artykuly/598016,lgbt-wojewoda-lubelski-medale-zawalke-z-ideologia-rodzina.html (dostęp 25.07.2019).
• [15] https://www.msz.gov.pl/resource/eceb6ab3-c4bd-4df8-8b6b-2e12b8395d91:JCR (dostęp 25.02.2019).
• [16] https://www.tvn24.pl/wroclaw,44/przemyslaw-witkowski-wykladowca-i-dziennikarz-pobity-we-wroclawiu-skrytykowal-homofobiczne-napisy,955952.html (dostęp 26.07.2019).
• [17] Naruszewicz-Duchlińska, A., 2015. Nienawiść w czasach Internetu, Gdynia. Wydawnictwo Novae Res.
• [18] Łobodziński, S., 2019. Problemy dyskryminacji osób należących do mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce (polityka państwa, regulacje prawne i nastawienia społeczne), Kancelaria Sejmu, Biuro Studiów i Ekspertyz, Wydział Analiz Ekonomicznych i Społecznych, http://biurose.sejm.gov.pl/teksty_pdf_03/r-219.pdf., 2003 (dostęp 26.02.2019).
• [19] Raport o stanie bezpieczeństwa w Polsce w 2016 roku, https://archiwumbip.mswia.gov.pl/bip/raport-o-stanie-bezpie/18405,Raport-o-stanie-bezpieczenstwa.html (dostęp 25.07.2019).
• [20] Szopa, T., 2004. Koncepcja graficznego przedstawiania terytorialnego rozkładu ryzyka i zagrożeń, [w:] Wolanin J. (red.), Mapy terytorialnego rozkładu ryzyka, Warszawa. Wydawnictwo EDURA.
• [21] Pietraś, Z. J., 1986. Podstawy teorii stosunków międzynarodowych, Lublin. Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej.
• [22] Pyżalski, J., 2012. Agresja elektroniczna i cyberbullying jako ryzykowne zachowania młodzieży, Kraków. Oficyna Wydawnicza Impuls.
• [23] Pyżalski, J., 2011. Agresja elektroniczna wśród dzieci i młodzieży, Sopot. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• [24] Winiewski, M., et al. 2014. Mowa nienawiści, mowa pogardy, raport z badania przemocy werbalnej wobec grup mniejszościowych, Warszawa. Fundacja im. S. Batorego.
• [25] Włodarczyk, J., 2014. Mowa nienawiści w Internecie w doświadczeniu polskiej młodzieży, Warszawa. Fundacja Dzieci Niczyje.
• [26] Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 – Kodeks karny, Dz.U.1997.88.553.
• [27] Zięba, R., 1989. Pojęcie i istota bezpieczeństwa państwa w stosunkach międzynarodowych, Sprawy międzynarodowe, nr 10/1989, Warszawa. Polski Instytut Spraw Międzynarodowych. DOI: https