Badania zmian ilościowych i jakościowych rozpuszczonego węgla nieorganicznego w strefie drenażu rzecznego

Chmiel, S.; Hałas, S.; Janusz, J.; Głowacki, S.; Trembaczowski, A.

doi:10.15199/62.2015.6.27

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Badania zmian ilościowych i jakościowych rozpuszczonego węgla nieorganicznego w strefie drenażu rzecznego

Autorzy

Chmiel S. , Hałas S. , Janusz J. , Głowacki S. , Trembaczowski A.

Wybrane pełne teksty z tego czasopisma

https://przemyslchemiczny.com/

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2015.6.27

Warianty tytułu

Studies on quantitative and qualitative changes in dissolved inorganic carbon content in a river drainage area

Języki publikacji

Abstrakty

Przedstawiono wyniki badań zmian ilościowych i jakościowych rozpuszczonego węgla nieorganicznego oraz stosunków izotopowych ¹³C/¹²C w obiegu hydrologicznym w rejonie Wygnanowic (Wyżyna Lubelska). W badanych wodach wysokie stężenie CO₂(aq) miało źródło porowe drenujące utwory wieku czwartorzędowego. Znacznie niższe stężenie CO₂(aq) miały wody glebowe oraz wody głównego kredowego zbiornika wód podziemnych drenowane przez źródło szczelinowe i rzekę Giełczew. Wartości δ¹³C wskazują, że duże stężenie CO₂, w wodach źródła porowego może być wynikiem przemian biochemicznych zachodzących w torfach i glebach kopalnych. Wyniki badań udokumentowały wzrost zawartości ditlenku węgla podczas podziemnej fazy migracji wody poza współczesnym poziomem gleb.

Groundwaters of the Wygnanowice area (Poland) were studied for dissolved inorg. C and ¹³C/¹²C isotope ratio in CO₂. The concns. of CO₂ in spring draining porous Quaternary rocks were higher than that in soil waters and water in solid rocks of Cretaceous aquifer, which are drained to the spring and the Giełczew river. The anal. of ¹³C isotope showed a high CO₂ concn. in the spring water because of biogenic processes in peats and/or fossil soils. The enrichment of water in CO₂ took place during infiltration below the level of soil.

Słowa kluczowe

drenaż wód podziemnych drenaż górniczy węgiel nieorganiczny rozpuszczony węgiel nieorganiczny (DIC) stężenie CO2

groundwater drainage mining drainage inorganic carbon dissolved inorganic carbon CO2 concentration

Wydawca

Wydawnictwo SIGMA-NOT

Czasopismo

Przemysł Chemiczny

Rocznik

2015

Tom

T. 94, nr 6

Strony

994--998

Opis fizyczny

Bibliogr. 36 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Chmiel S.

stanislaw.chmiel@poczta.umcs.lublin.pl

Zakład Hydrologii, Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Marii-Curie Skłodowskiej, Al. Kraśnicka 2cd, 20-718 Lublin

autor

Hałas S.

Uniwersytet Marii-Curie Skłodowskiej, Lublin

autor

Janusz J.

Zakład Hydrologii, Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Marii-Curie Skłodowskiej, Al. Kraśnicka 2cd, 20-718 Lublin

autor

Głowacki S.

Zakład Hydrologii, Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Marii-Curie Skłodowskiej, Al. Kraśnicka 2cd, 20-718 Lublin

autor

Trembaczowski A.

Instytut Agrofizyki PAN, Lublin

Bibliografia

1. J. Małecki, Biul. Państw. Inst. Geol. 1998, 381, 1.
2. C.A.J. Appelo, D. Postma, Geochemistry groundwater and pollution, Balkema, Rotterdam 1999.
3. D. Porowska, Mon. Kom. GW PAN 2004, 24, 1.
4. W.J. Shin, G.S. Chung, D. Lee, K.S. Lee, Hydrol. Earth Syst. Sci. 2011, 15, 2551.
5. B. Janiec, Annales UMCS, B 1989/1990, 44/45, 145.
6. W. Stum, J.J. Morgan, Aquatic chemistry. Chemical aquilibria and rates in natural water, John Wiley & Sons, New York (USA) 1996.
7. M. Pulina, Kras. Formy i procesy, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1999.
8. P.M. Leśniak, [w:] Podstawy hydrogeologii stosowanej (red. A. Macioszczyk), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006, 474.
9. A. Szynkiewicz, W. Drzewicki, M.O. Jędrysek, Przegl. Geol. 2006, 54, nr 9, 797.
10. Metody znacznikowe w badaniach hydrogeologicznych. Poradnik metodyczny (red. A. Zuber), Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Warszawa 2007.
11. S.G. Osborn, J.C. Mcintosh, Appl. Geochem. 2010, 25, nr 3, 456.
12. http://water.epa.gov/type/groundwater/uic/class2/hydraulicfracturing/ upload/chemicalandisotopictracersofnaturalgasandformationwatersinfr acturedshales.pdf, dostęp 3 listopada 2011 r.
13. http://lupki.mos.gov.pl/prezentacje/badania-raporty/8ab848eb5f0e45d- 4ce804dbcb052f398.pdf, dostęp 23 lipca 2013 r.
14. P. Poprawa, Przegl. Geol. 2010, 58, nr 3, 226.
15. J. Macuda, Przegl. Geol. 2010, 58, nr 3, 266.
16. http://democrats.energycommerce.house.gov/sites/default/files/documents/ Hydraulic%20Fracturing% 20Report%204.18.11.pdf, dostęp 15 lipca 2012 r.
17. K. Karakulski, M. Gryta, A. Morawski, S. Mozia, Przem. Chem. 2012, 91, nr 10, 2011.
18. M. Woźnicka, Przegl. Geol. 2013, 61, nr 6, 348.
19. K. Gosiewski, Przem. Chem. 2008, 88, nr 8, 896.
20. P. Staniaszek, A. Trembaczowski, J. Lis, J. Szaran, S. Hałas, Przegl. Geol. 1986, 34, nr 3, 159.
21. J. Kondracki, Geografia fizyczna Polski, PWN, Warszawa 1988.
22. Atlas hydrogeologiczny Polski 1:500000 (red. B. Paczyński), PIG, Warszawa 1995.
23. Źródła Wyżyny Lubelskiej i Roztocza (red. Z. Michalczyk), Wydawnictwo UMCS, Lublin 2001.
24. Z. Michalczyk, Warunki występowania i krążenia wód na obszarze Wyżyny Lubelskiej i Roztocza, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1986.
25. H. Zezula, W. Pietruszka, J. Czerwińska-Tomczyk, Baza danych GIS mapy hydrogeologicznej Polski 1: 50 000. Pierwszy poziom wodonośny. Występowanie i hydrodynamika. Objaśnienia. Arkusz Piaski (0787), PIG, Warszawa 2008.
26. S. Uziak, J. Pomian, Annales UMCS, E 1967, 22, nr 6, 91.
27. M. Harasimiuk, A. Henkiel, T. Król, Szczegółowa mapa geologiczna Polski, arkusz Piaski (787), PIG, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1987.
28. M. Harasimiuk, A. Henkiel, T. Król, Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50000. Arkusz Piaski (787), PIG, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1988.
29. S. Krajewski, Przegl. Geol. 1984, 32, nr 8–9, 367.
30. J. Malinowski, [w:] Budowa geologiczna Polski, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1991, 109.
31. J. Szaran, Przegl. Geol. 2000, 48, nr 10, 941.
32. A. Dudziak, Czasowa zmienność 13CO2/12CO2 powietrza glebowego, Politechnika Lubelska, Wydawnictwo Uczelniane, 1995.
33. P. Deines, [w:] Handbook of enviromental isotope geochemitry (red. P. Fritz, J.C. Fontes), t. 1A, Elsevier, Amsterdam 1980, 329.
34. G. Wessolek, K. Schwarzel, M. Renger, R. Sauerbrey, CH. Siewert, J. Plant Nutr. Soil Sci. 2002, 165, 494.
35. D. Porowska, P.M. Leśniak, Przegl. Geol. 2008, 56, nr 11, 982.
36. L. Chmura, K. Różański, J.M. Nęcki, M. Zimnoch, M. Korus, M. Pycia, Polish J. Environ. Studies 2008, 17, nr 6, 859.

Uwagi

Praca finansowana ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w latach 2009–2011, jako projekt badawczy nr N N306181237.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-75430a28-974a-486a-be03-89955cfee9cd