Metodyka badania techniką tomografii komputerowej urn kremacyjnych (popielnic)

• Autorzy: Truszkiewicz A. , Bober Z. , Wojtasik A. , Ożóg Ł. , Rogóż J.

Warianty tytułu

EN

A methodology for computed tomography scanning of cremation urns

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Prace archeologiczne czy antropologiczne wiążą się z ingerencją w badane obiekty. Dobitnym przykładem jest eksploracja urn z przepalonymi kośćmi. Tomografia komputerowa pozwala stworzyć i zapisać cyfrowy obraz obiektu. Jego analiza daje z kolei możliwość zaplanowania dalszego postępowania, w tym wypadku eksploracji popielnic. Celem pracy jest opracowanie metodyki badania TK, urn kremacyjnych (popielnic) tarnobrzeskiej kultury łużyckiej zawierających przepalone szczątki ludzkie. Badanie przeprowadzono na zlecenie Instytutu Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Analiza uzyskanych danych pozwoliła opracować optymalne parametry będące podstawą do badania TK podobnych obiektów w przyszłości.

EN

Archaeological or anthropological work involves interference in the objects studied. One clear example is the exploration of urns with burnt bones. Computed tomography enables us to create and save digital images of the objects. Analysis of such images provides in turn an opportunity for planning the next steps - in this case, for the exploration of urns. The aim of this study was to draft a methodology of CT scanning of cinerary urns of the Lusatian culture of Tarnobrzeg which contained burnt human remains. CT scans were performed upon the order of the Rzeszów University Institute of Archaeology. Analysis of the data obtained has enabled us to work out optimal parameters for future CT scanning of similar objects.

Słowa kluczowe

PL

urny kremacyjne; pochówki ciałopalne; tomografia komputerowa; badania archeologiczne; badania antropologiczne; kultura tarnobrzeska; kultura łużycka; przepalone kości ludzkie

EN

cremation vessels; burnt burial; computed tomography; archaeological and anthropological research; Lusatian culture; Tarnobrzeg culture; burnt human bones

• Wydawca: Indygo Zahir Media
• Czasopismo: Inżynier i Fizyk Medyczny
• Rocznik: 2018
• Tom: Vol. 7, nr 6
• Strony: 391--394
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Truszkiewicz A.

• Katedra Elektroradiologii, Instytut Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Rzeszowski, Al. mjr. W. Kopisto 2 a, 35-310 Rzeszów

autor

Bober Z.

• Katedra Elektroradiologii, Instytut Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Rzeszowski, Al. mjr. W. Kopisto 2 a, 35-310 Rzeszów

autor

Wojtasik A.

• Katedra Elektroradiologii, Instytut Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Rzeszowski, Al. mjr. W. Kopisto 2 a, 35-310 Rzeszów

autor

Ożóg Ł.

• Przyrodniczo-Medyczne Centrum Badań Innowacyjnych, Wydział Medyczny, Uniwersytet Rzeszowski, Al. mjr. W. Kopisto 2 a, 35-310 Rzeszów

autor

Rogóż J.

• Zakład Nauk Przyrodniczych i Archeometrii, Instytut Archeologii, Uniwersytet Rzeszowski, ul. Moniuszki 10, 35-015 Rzeszów

Bibliografia

• 1. http://www.energoelektronika.pl/do/ShowNews?id=1802
• 2. T. Anderson, C. Fell: Analysis of Roman Cremation Vessels by Computerized Tomography, Journal of Archaeological, Science 1995, 22(5): 609-617.
• 3. L. Harvig, N. Lynnerup, J. Amsgaard Ebsen: Computed tomography and computed radiography of late bronze age cremation urns from Denmark: an interdisciplinary attempt to develop methods applied in bioarchaeological cremation research, Archaeometry 2012, 54 (2): 369-387.
• 4. N. Lynnerup, H. Hjalgrim, L.N. Nielsen, H. Gregersen, I. Thuesen: Non-invasive Archaeology of Skeletal Material by CT Scanning and Three-dimensional Reconstruction, International Journal of Osteoarchaeology, 1997, 7 (1): 91-94.
• 5. S.L. Cox: A Critical Look at Mummy CT Scanning, The Anatomical Record, 2015, 298 (6): 1099-1110.
• 6. S.N. Saleem, Z. Hawass: Ankylosing Spondylitis or Diff use Idiopathic Skeletal Hyperostosis in RoyalEgyptian Mummies of the 18th –20th Dynasties? Computed Tomography andArchaeology Studies, Arthritis&Rheumatology, 2014, 66 (12): 3311-3316.
• 7. A. Urbanik: Comprehensive radiological examination, [w:] K. Babraj, H. Szymańska (red.), Mummy: Results of Interdisciplinary Examination of the Egyptian Mummy of Aset-Iri-Khet-Es from the Archaeological Museum in Cracow, Kraków, Polska Akademia Umiejętności, 2001, s. 63-74.
• 8. A. Urbanik, R. Chrzan, W. Wojciechowski, H. Szymańska, K. Babraj, A. Czubak: Badanie mumii egipskich, Polski Przegląd Radiologii, 2001, 66 (1): 79-83.
• 9. A. Urbanik, H. Szymańska, K. Babraj, R. Chrzan, W. Wojciechowski: Endoskopia TK z użyciem 3 D i wirtualnej endoskopii – nowa metoda w badaniu egipskich mumii, RNSA Congress, Chicago 1999, Book of Abstracts, s. 523.
• 10. A. Urbanik: Ocena głów mumii egipskich przy pomocy TK, Forum Diagnostyczne Schering AG, 2001, Sucha Beskidzka, Streszczenia, 5:193.
• 11. A. Urbanik, R. Chrzan, W. Wojciechowski, A. Czubak, H. Szymańska, K. Babraj: Przyżyciowa rekonstrukcja twarzy egipskiej mumii z użyciem 3D TK, bez rozwijania obiektu, XXXVI Zjazd Radiologów Polskich, Lublin 2001, Streszczenia, s. 295.
• 12. A. Urbanik: Kompleksowe badania mumii egipskich z użyciem spiralnej tomografi i komputerowej. Streszczenia – Seminarium Multidyscyplinarne badania nad mumią egipską Iset – Iri – Hetes, Muzeum Archeologiczne, Kraków 1999, s. 67.
• 13. F. Cavalli, D. Innocenti, M. Črešnar, M. Vinazza: Multidetector computed tomography and micro-excavation of prehistoric urn from Novine/Hoarachkogel (Slovenia/Austria), [w:] Arhä ologische Biographie einer Landschaft an der steirisch-slowenischen Grenze/Arheološka biografi ja krajine ob meji med avstrijsko Štajersko in Slovenijo. Schild von Steier, Beiheft 6/2015, Graz – Lublijana, s. 238-244.
• 14. S. Czopek, K. Trybała-Zawiślak: Wybrane aspekty obrządku pogrzebowego we wczesnej fazie tarnobrzeskiej kultury łużyckiej na przykładzie cmentarzyska w Dębinie, pow. Łańcut, Haykobi ctyдii, t. 7, Lwów, s. 118-130, 2014.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).