Budowanie odporności sektora obronnego w perspektywie Komisji Europejskiej

• Autorzy: Zamelek Paulina

Identyfikatory

DOI

10.34752/2024-b286

Warianty tytułu

EN

Building defence sector resilience in the European Commission’s Perspective

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono inicjatywy i działania podejmowane przez Komisję Europejską w odniesieniu do europejskiego przemysłowego sektora obronnego, który tradycyjnie pozostawał w kompetencji państw członkowskich. Opisany został proces, w którym Komisja wzmacnia swoje kompetencje w zakresie różnych aspektów rynku wewnętrznego dotyczącego sektora obronnego. W konsekwencji stanowią one odpowiedź na bieżące uwarunkowania gospodarcze i bezpieczeństwa w środowisku międzynarodowym. Celem niniejszego artykułu jest zbadanie zakresu zmian w zakresie kompetencji Komisji Europejskiej w stosunku do przemysłowego sektora obronnego, jak również zidentyfikowanie wpływu podejmowanych działań na budowanie odporności w obszarze badawczo-rozwojowym, zdolnościowym i wzmocnienia konkurencyjności zaangażowanych podmiotów przemysłowych. Analiza instytucjonalna i analiza dokumentów źródłowych należą do głównych metod badawczych umożliwiających logiczne wnioskowanie o wartości dodanej konieczności budowania odporności przemysłowego sektora obronnego UE.

EN

The article outlines the initiatives and actions taken by the European Commission with regard to the European defence industrial sector, which has traditionally remained the competence of member states. The article describes the process by which the Commission has been strengthening its authority over various aspects of the internal market concerning the defence sector. Consequently, they are responding to the current international security environment. The purpose of the article is to examine the scope of the changes in the European Commission's competencies in relation to the defence industrial sector, as well as to identify the impact of the measures taken on building resilience in the context of research and development, capabilities, competencies and strengthening the competitiveness of the industrial players involved. Institutional analysis and analysis of source documents are among the main research methods for logically inferring the added value of the need to build resilience in the EU's industrial defence sector.

Słowa kluczowe

PL

Komisja Europejska; przemysł obronny; europejski rynek obronny; konsolidacja; Europejski Fundusz Obronny

EN

European Commission; defence industry; European defence market; consolidation; European Defence Fund

• Wydawca: Towarzystwo Wiedzy Obronnej
• Czasopismo: Wiedza Obronna
• Rocznik: 2024
• Tom: nr 1
• Opis fizyczny: Bibliogr. 52 poz.

Twórcy

autor

Zamelek Paulina

• Wojskowa Akademia Techniczna, Warszawa, Polska

• https://orcid.org/0000-0002-7680-7834

Bibliografia

• Bergstrom O., Bruggeman F., Ganczewski J., Hartley K., Sellier D., Waelbroeck-Rocha E., Wilke P., Wulf H., Anticipating restructuring in the European Defence Industry, BIPE, Paryż, 2008.
• Cameron F., Quille G., ESDP: The State of Play, “EPC Working Paper” nr 11, European Policy Centre, Brussels, wrzesień 2004.
• Cichocki B., Konarzewska A., Niewiadomski Ł., Pacuła P., Amerykańska ustawa o inwestycjach zagranicznych i bezpieczeństwie narodowym a podobne uregulowania w Unii Europejskiej, Rosji i Chinach, „Bezpieczeństwo Narodowe”, 2008, nr 7–8.
• Eurobarometr pokazuje poparcie społeczne dla polityki i przemysłu obronnego, https://defence-industryspace.ec.europa.eu/eurobarometer-shows-public-support-defence-policy-and-industry-2023-07-14_en(dostęp: 24.01.2024).
• Europejska polityka przemysłu obronnego. Komisja Europejska, www.ec.europa.eu/enterprise/sectors/defence/defence-industrial-policy/index_en.htm (dostęp: 18 sierpnia 2013).
• Giumelli F., Marx M., The European Defence Fund precursor programmes and the state of the European market for defence, “Defence Studies” 2023, vol 23, nr 4.
• Komisja Europejska, Konsultacje dotyczące europejskiej strategii przemysłowej w dziedzinie obronności, https://defence-industry-space.ec.europa.eu/consultations-0/consultation-new-european-defenceindustrial-strategy_en (dostęp: 24.01.2024).
• Mawdsley J., The Gap between rhetoric and reality: Weapons Acquisition and ESDP, Bonn International Center for Conversion, Bonn 2002.
• Mörth U., Competing frames in the European Commission – the case of the defence industry and equipment issue, “Journal of European Public Policy”, 2000, vol. 7, nr 2.
• Prospects on the European Defence Industry, Defence Analysis Institute, Athens 2003.
• Rdzanek G., Eurosamoloty. Trudne początki europejskiej współpracy zbrojeniowej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2007.
• Teichler T., Rapp-Jung B., James A., Maulny J.P., Camillo F., Gari M., Liberti F., Mezzardi S., Nones M., Osica O., Trybus M., Study on State Control of Strategic Defence Assets, Manchester: Manchester Institute of Innovation Research, 2010.
• Zamelek P., Prace Komisji Europejskiej w zakresie sektora obronnego, „Zeszyty Naukowe AON” 2013, nr 3(92).
• Zamelek P., Przeobrażenia polskiego przemysłu obronnego w warunkach otwartego europejskiego rynku, Wydawnictwo A. Marszałek, Toruń 2013.
• Zamówienia w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa, Urząd Zamówień Publicznych, Warszawa 2011.
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/43/WE z dnia 6 maja 2009 r. w sprawie uproszczenia warunków transferów produktów związanych z obronnością we Wspólnocie (Dz. Urz. UE L 146/1, 10 czerwca 2009).
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/81/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania niektórych zamówień na roboty budowlane, dostawy i usługi przez instytucje lub podmioty zamawiające w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa i zmieniająca dyrektywy 2004/17/WEi 2004/18/WE (Dz. Urz. UE L 216/7, 20 sierpnia 2009).
• Komisja Europejska, Projekt dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady koordynującej procedury udzielania niektórych zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa (COM(2007)766), 5 grudnia 2007.
• Komisja Europejska, Projekt dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady koordynującej dotyczącej uproszczenia zasad i warunków transferu produktów związanych z obronnością w ramach Wspólnoty (COM(2007)765), 5 grudnia 2007.
• Komisja Europejska, Wniosek Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające zasady uczestnictwa i upowszechniania dla programu „Horyzont 2020” – programu ramowego w zakresie badań naukowych i innowacji (2014–2020), COM(2011)810, 30 listopada 2011.
• Komunikat Komisji Europejskiej, Wyzwania stojące przed europejskim przemysłem związanym z obronnością: wkład do działań na poziomie europejskim, COM(96)10, 24 stycznia 1996.
• Komunikat Komisji Europejskiej do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu EkonomicznoSpołecznego i Komitetu Regionów, Wdrażanie strategii UE w zakresie przemysłów związanych z obronnością, COM(97) 583, 4 grudnia 1997.
• Komunikat Komisji Europejskiej, Obronność europejska – kwestie przemysłowe i rynkowe – w kierunku polityki UE w zakresie wyposażenia obronnego, COM(2003) 0113, 11 marca 2003.
• Komunikat Komisji Europejskiej, Zielona Księga. Zamówienia publiczne w dziedzinie obrony, COM(2004) 608, 23 września 2004.
• Komunikat Komisji Europejskiej, Wyniki konsultacji rozpoczętych po opublikowaniu zielonej księgi w sprawie zamówień publicznych w dziedzinie obrony oraz przyszłych inicjatyw komisji, COM(2005) 626, 6 grudnia 2005.
• Komunikat Komisji Europejskiej, Komunikat interpretacyjny w sprawie stosowania artykułu 296 TWE w obszarze zamówień obronnych, COM(2006)779, 7 grudnia 2006.
• Komunikat Komisji Europejskiej, Strategia na rzecz silniejszego i bardziej konkurencyjnego europejskiego przemysłu obronnego, (COM(2007) 764), 5 grudnia 2007.
• Komunikat Komisji Europejskiej, Wdrażanie strategii UE w zakresie przemysłów związanych z obronnością, COM(97) 583 4 grudnia 1997.
• Komunikat Komisji Europejskiej, Obronność europejska – kwestie przemysłowe i rynkowe – w kierunku polityki UE w zakresie wyposażenia obronnego, COM/2003/0113, 11 marzec 2003.
• Komunikat Komisji Europejskiej, Strategia na rzecz silniejszego i bardziej konkurencyjnego europejskiego przemysłu obronnego, COM(2007)764, 5 grudnia 2007.
• Komunikat Komisji Europejskiej, Zamówienia przedkomercyjne: wspieranie innowacyjności w celu zapewnienia trwałości i wysokiej jakości usług publicznych w Europie, COM(2007)799, 14 grudnia 2007.
• Komunikat Komisji Europejskiej, Najpierw myśl na małą skalę. Program „Small Business Act” dla Europy, COM(2008) 394, 25 czerwca 2008.
• Komunikat Komisji Europejskiej, EUROPA 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu, COM(2010)2020, 3 marca 2010.
• Komunikat Komisji Europejskiej, Zintegrowana polityka przemysłowa w erze globalizacji – Konkurencyjność i zrównoważony rozwój na pierwszym planie, COM(2010)614, 28 października 2010.
• Komunikat Komisji Europejskiej, Polityka w zakresie sektora bezpieczeństwa – Plan działania na rzecz innowacyjnego i konkurencyjnego sektora bezpieczeństwa, COM(2012)417, 26 lipca 2012.
• Komunikat Komisji Europejskiej, W kierunku bardziej konkurencyjnego i wydajnego sektora obronności i bezpieczeństwa, COM(2013)542, 24 lipca 2013.
• Komunikat Komisji Europejskiej, Europejski plan działań w sektorze obrony, COM(2016) 950, 30 listopada 2016.
• Komunikat Komisji Europejskiej, Utworzenie Europejskiego Funduszu Obronnego, COM(2017) 295, 7 czerwca 2017.
• Komunikat Komisji Europejskiej, Odporność w zakresie surowców krytycznych: wytyczanie drogi do większego bezpieczeństwa i bardziej zrównoważonego rozwoju, COM(2020) 474, 3 wrzesień 2020.
• Komunikat Komisji Europejskiej, Plan działania na rzecz synergii między przemysłem cywilnym, obronnym i kosmicznym, COM(2021) 70, 22 luty 2021.
• Komunikat Komisji Europejskiej, Aktualizacja nowej strategii przemysłowej z 2020 r. tworzenie silniejszego jednolitego rynku sprzyjającego odbudowie Europy, COM(2021) 350, 5 maja 2021.
• Komunikat Komisji Europejskiej, Akt w sprawie czipów dla Europy, COM(2022) 45, 8 luty 2022.
• Komunikat Komisji Europejskiej, Wkład Komisji w europejską obronność, COM(2022) 60, 15 luty 2022.
• Komunikat Komisji Europejskiej, Plan działania w zakresie technologii krytycznych dla bezpieczeństwa i obronności, COM(2022) 61, 15 luty 2022.
• Komunikat Komisji Europejskiej, Wspólny komunikat Analiza luk inwestycyjnych w zakresie obronności i dalsze działania, JOIN (2022) 24, 18 maja 2022.
• Raport Komisji w sprawie wykonania dyrektywy 2009/81/WE w sprawie zamówień publicznych w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa, w celu zapewnienia zgodności z art. 73 ust. 2 tej dyrektywy, COM(2016) 762, 30 listopada 2016.
• Rezolucja Parlamentu Europejskiego, European defence-related industries, P5_TA(2002)0172, 10 kwietnia 2002.
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2023/1525 z dnia 20 lipca 2023 r. w sprawie wspierania produkcji amunicji (ASAP), Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L 185/7, 24 lipiec 2023.
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2023/2418 z dnia 18 października 2023 r. w sprawie ustanowienia instrumentu na rzecz wzmocnienia europejskiego przemysłu obronnego przez zamówienia realizowane na zasadzie współpracy (EDIRPA), Seria L 2023/2418, 26 października 2023.
• Sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczące transpozycji dyrektywy 2009/43/WE w sprawie uproszczenia warunków transferów produktów związanych z obronnością w UE, Komisja Europejska, COM(2012)359, 29 czerwca 2012.
• Zalecenie Komisji 2018/624 w sprawie transgranicznego dostępu do rynku dla poddostawców i MŚP w sektorze obronnym, L 102/87, 20 kwietnia 2018.
• Zawiadomienie Komisji w sprawie wytycznych dotyczących wspólnych zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa, 2019/C 157/01, 8 maja 2019.