Zmienność obszaru aktywności sejsmicznej indukowanej eksploatacją oddziału wydobywczego KGHM Polska Miedź S.A.

• Autorzy: Drzewiecki J.

Warianty tytułu

EN

The variability of the seismic activity area induced by the exploitation of the mining division of KGHM Polska Miedz S.A.

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Prognoza rejonów aktywności sejsmicznej górotworu naruszanego eksploatacją będzie możliwa w przypadku, gdy uda się opracować zasady selekcji wstrząsów sejsmicznych decydujących o lokalnej nierównowadze energetycznej w obszarze prowadzonych robót górniczych. Zasięgi obszarów masywu skalnego biorącego udział w procesach odkształceniowo zniszczeniowych, powodowanych działalnością górniczą, są zmienne zarówno w płaszczyźnie poziomej, jak i objętości górotworu. Wyznacznikiem tej zmienności może być przestrzenna lokalizacja ognisk wysokoenergetycznych wstrząsów sejsmicznych. Wyznaczenie zbiorów wstrząsów w odniesieniu ich przestrzennej lokalizacji w stosunku do frontu prowadzonej eksploatacji i czasu ich wystąpienia może być pomocne w progno-zie obszarów decydujących o zagrożeniu sejsmicznym rejonu prowadzonych robót górniczych. Dla wybranego oddziału wydobywczego, na bazie tak opracowanych podzbiorów położenia ognisk wstrząsów i ich energii dla odpowiadających im zakresów wykonanych robót wybierkowych, mogą być wskazówką położenia obszarów górotworu, pozostających w granicznej równowadze energetycznej do momentu wyzwolenia kolejnej porcji energii sejsmicznej „stabilizującej” tego typu obszary górotworu. W artykule przedstawiono propozycję prowadzenia tego typu analiz dla zbiorów zjawisk sejsmicznych z wybranych okresów eksploatacji, co może stanowić podstawę dla opracowania algorytmu programu prognozowania rejonów aktywności sejsmicznej górotworu naruszanego eksploatacją w warunkach każdego z oddziałów wydobywczych KGHM Polska Miedź S.A.

EN

The forecast in the areas of seismic activity of the rock mass affected by the exploitation will be possible when the seismic tremor selection rules which decide about the local energy imbalances in the areas of the mining works are developed. The ranges of areas of the rock mass involved in the process of deformation and destruction – caused by the mining activities – are different in both the horizontal plane and volume of the rock mass. The spatial location of high energy seismic tremors focuses may be determinant of this variability. Designation of seismic tremors sets in respect to their spatial location, relative to the front of mining operation and time of their occurence can be helpful in forecasting the hazard area determining the seismic risk in the area of mining operations. For the mining division selected on the basis of the prepared subsets, the positions of seismic tremors focuses and their energy for the corresponding ranges of performed mining works may be the clue to determine the areas where the rock mass remains in the boundary energy balance until the release of another portion of seismic energy “stabilizing” this type of rock mass areas. The article presents a proposal of conducting this type of analysis for sets of seismic events from the selected periods of operations which can be the foundation for developing the algorithm of forecasting program to monitor the activity of the seismic areas of the rock mass activity affected by exploitation in the conditions of each of the mining divisions of KGHM Polska Miedź S.A.

Słowa kluczowe

PL

eksploatacja miedzi; obszary akumulacji energii; wstrząsy sejsmiczne

EN

copper ore mining; areas of energy accumulation; seismic tremors

• Wydawca: KGHM CUPRUM Spółka z o.o. Centrum Badawczo-Rozwojowe
• Czasopismo: Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud
• Rocznik: 2015
• Tom: nr 4
• Strony: 77--88
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz., rys., wykr., tab.

Twórcy

autor

Drzewiecki J.

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

Bibliografia

• [1] Burtan Z., 2012, Wpływ eksploatacji w rejonach zaburzeń tektonicznych o dużych zrzutach na kształtowanie się zagrożenia sejsmicznego w kopalniach Legnicko-Głogowskiego Okręgu Mie-dziowego, Wydawnictwo AGH, Rozprawy Monografie, Kraków.
• [2] Butra J., 2010, Eksploatacja złoża rud miedzi w warunkach zagrożenia tąpaniami i zawałami, Wydawnictwo KGHM Cuprum CBR Sp. z o.o., Wrocław.
• [3] Drzewiecki J., 2013, Próba zdefiniowania obszarów akumulacji energii w górotworze na podstawie lokalizacji ognisk wstrząsów sejsmicznych., Czasopismo Naukowo-Techniczne Górnictwa Rud „CUPRUM”, nr 1 (66)/2013, Wrocław, s. 5-15.
• [4] Drzewiecki J., 2004, Wpływ postępu frontu ściany na dynamikę niszczenia górotworu karbońskiego, Prace Naukowe Głównego Instytutu Górnictwa nr 860, Katowice.
• [5] Dubiński J., Lurka A., Mutke G., 2013, Seismic hazard assessment using bend-ray and rectilinear passive tomography In the Polkowice-Sieroszowice cooper mine. *th International Symposium, Rockbursts and seismicity in mines. Printed by Inter-YES ltd, Perm, Russia, s. 137-144.
• [6] Gogolewska A., Bartlewska M., 2004, Profilaktyka tąpaniowa w wybranych oddziałach eksploatacyjnych O/ZG „Polkowice-Sieroszowice” KGHM Polska Miedź S.A w latach 2001-2003, Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej, nr 106, s. 55-71.
• [7] Machoń T., 2013, Aktywność sejsmiczna w kopalniach rud miedzi KGHM Polska Miedź SA w latach 1970-2011, Przegląd Górniczy, Tom 69, nr 12, s. 81-88.