Idea minimalizmu w kształtowaniu terenów po eksploatacji górniczej

• Autorzy: Gasidło K. , Rostański K.

Warianty tytułu

EN

The concept of minimalism in ground formation after mining exploitation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat nastąpiła istotna zmiana w sposobie przekształceń terenów po eksploatacji górniczej. Początkowo celem przekształceń było odzyskanie ekonomicznej użyteczności terenu. Wymagało to jednak wysokich nakładów nierzadko niwelujących potencjalne korzyści ekonomiczne. Obecnie cel przekształceń jest formułowany nie tylko w kategoriach „czysto” ekonomicznych, ale także środowiskowych, kulturowych, społecznych itd. Równocześnie przewartościowaniu ulega postrzeganie krajobrazu. To, co kiedyś uważane było przez przyrodników i urbanistów za wymagające naprawy, obecnie częściej jest postrzegane jako akceptowalne zmiany, które można wykorzystać do zgodnego z celami lokalnej czy regionalnej społeczności urządzenia terenu. Równolegle obserwuje się w architekturze, urbanistyce, architekturze krajobrazu rozwój nurtu zwanego minimalizmem. Jako świadoma idea kształtowania przestrzeni zyskał na znaczeniu od lat 60. XX wieku. Mimo że kreacja terenów realizujących założenia tej idei znana była już wcześniej, dopiero upadek ciężkiego przemysłu w latach 80. dał wyraźny bodziec do popularyzacji kształtowania krajobrazu w ten właśnie sposób. Zasadniczym wyróżnikiem minimalizmu, jako idei estetycznej, jest formalna asceza, która w tym przypadku podnosi wartość estetyczną. Paradoksalnie rozwiązania tego typu wymagają często głębszych przemyśleń i wysublimowania niż rozwiązania nawiązujące do typowej estetyzacji plastycznej. Może to być realizowane z różnym stopniem zaangażowania środków finansowych, relacją do przyrody rodzimej i formalizmu geometrycznego. Niniejszy artykuł pokazuje uwarunkowania, które sprzyjają akcentowaniu poszczególnych, wymienionych cech.

EN

Within the last few decades the method of post-mining area conversion has significantly changed. Originally, the purpose of reclamation was to regain the economic value of the area. However, it required high level of investment which often neutralized potential economic advantage. At present, the purpose of conversion refers to the environment, culture or society rather than to economic profits only. Simultaneously, the landscape becomes overvalued. Issues previously considered by naturalists and town planners as in want of repair, currently are perceived as acceptable changes which may be used to manage a land in accordance with the objectives of the local and regional community. Alternatively, the idea of minimalism is stepping into the tradition of architecture, landscape architecture and town planning. In the 60s of the 20th century, the stream became a popular way of space creation. Although the creation of lands touched by the impact of this idea was already known, the most distinct stimulus to propagate this way of landscape formation occurred due to the collapse of heavy industry in the 80s. The most crucial feature of minimalism as an aesthetic idea is the formal ascesis which raises the aesthetic value in this case. Paradoxically enough, such solutions often require a profound consideration and refinement than solutions which refer to the traditional aesthetics. The whole process may be implemented with different degree of funds commitment, relation to family nature and geometric formalism. This paper presents the conditions which highlight the importance of the mentioned characteristics.

Słowa kluczowe

PL

minimalizm; rewitalizacja; rewaloryzacja; ewolucja podejścia do przekształceń; zwałowiska; wyrobiska; obiekty budowlane

EN

minimalism; reclamation; reconstruction; revaluation of transformation; spoil heaps; excavations; built features

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2014
• Tom: T. 70, nr 8
• Strony: 17--23
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., tab., fot. rys.

Twórcy

autor

Gasidło K.

• Katedra Urbanistyki i Planowania Przestrzennego Wydziału Architektury Politechniki Śląskie

autor

Rostański K.

• Katedra Urbanistyki i Planowania Przestrzennego Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej

Bibliografia

• 1. Böhm A.: Prokrajobrazowe instrumenty planistyczne w Niemczech. „Czasopismo Techniczne”, 2008 Z. 1-A.
• 2. Bradley-Hole Ch.: The minimalist garden. The Monacelli Press, New York 1999.
• 3. Gasidło K:. Problemy przekształceń terenów poprzemysłowych, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej” seria Architektura, z.37, Gliwice 1998.
• 4. Gasidło K., Stankiewicz B.; Sąsiadek Z.: Concept of Redevelopment the Inundations in the Szotkówka River Valley in Mszana and Jastrzębie-Zdrój Local Communities, “AGH Journal of Mining and Geoingineering”, Vol.36, No1, 2012.
• 5. Kastner J., Wallis B.: Land and Environmental Art. Phaidon, New York 2005.
• 6. Krzymowska-Kostrowicka A.: Zarys geoekologii rekreacji. Uniwersytet Warszawski, Warszawa 1991, ISBN 83-900143-0-0
• 7. Master Plan Emscher Landschaftspark 2010, Essen2005
• 8. McHarg I.: Design with Nature. John Wiley & Sons, Inc. New York 1992.
• 9. Meyer A., Kuhlbrodt S., Aeberhard B.: Architecture – a Synoptic Vision. Birkhäuser, Bazylea 2008.
• 10. Naworyta W., Uberman R., Sypniowski S., Tylikowski M., Pacia G., Fiszer J., Rostański K.M., Rostański G.: Wielowariantowa koncepcja zagospodarowania terenów poeksploatacyjnych kopalni „Turów”, Kraków 2013.
• 11. Rostański K.M.: Zieleń parkowa jako wynik naturalnej sukcesji. w: Przywracanie wartości użytkowych terenom górniczym. Polska Akademia Nauk IGSMiE, Kraków 2001, s. 173-187.
• 12. Rostański K.M.: Problemy estetyki w zagospodarowaniu zwałowisk górniczych. w: Rekultywacja Terenów Uprzemysłowionych. „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej” z.272, Górnictwo, s.121-131.
• 13. Rostański K.M.: Natura modelowana, elementy naturalistyczne w kompozycji urbanistycznej. Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice 2012.