Diagnostyka postaci naczyniowo-nerwowej zespołu wibracyjnego - przegląd metod badawczych

• Autorzy: Łastowiecka-Moras Elżbieta

Identyfikatory

DOI

10.54215/BP.2022.02.5.Lastowiecka-Moras

Warianty tytułu

EN

Diagnosis of the neurovascular form of vibration syndrome - review of testing methods

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Długotrwała ekspozycja człowieka na drgania przenoszone przez kończyny górne wiąże się ze zwiększonym ryzykiem rozwoju dolegliwości ze strony układu naczyniowego, nerwowego i kostno-stawowego. Zespół tych objawów nazywany jest zespołem wibracyjnym (chorobą wibracyjną). W praktyce tę chorobę niejednokrotnie rozpoznaje się dopiero w zaawansowanym stadium rozwoju, kiedy u chorego pracownika doszło do obniżenia zdolności do pracy i upośledzenia wykonywania czynności dnia codziennego. Jest więc niezwykle istotne, aby pracowników zatrudnionych w warunkach narażenia na drgania przenoszone przez kończyny górne poddawać badaniom okresowym, które zwiększają szanse na wczesne wykrycie choroby i w konsekwencji pozwalają zapobiec powstawaniu nieodwracalnych zmian. Celem artykułu jest przybliżenie czytelnikowi metod badawczych mających zastosowanie w diagnostyce postaci naczyniowo-nerwowej zespołu wibracyjnego.

EN

Prolonged exposure of humans to local vibration is associated with an increased risk of developing vascular, nervous, and musculoskeletal complaints. This syndrome is called vibration syndrome (vibration sickness). In practice, the disease is often diagnosed only at an advanced stage, when the worker's ability to work and perform daily activities is impaired. It is therefore extremely important that workers exposed to local vibrations undergo periodic examinations that increase the chances of early detection of the disease and, consequently, prevent the development of irreversible changes. The purpose of this article is to familiarize the reader with the testing methods applicable in the diagnosis of the neurovascular form of vibration syndrome.

Słowa kluczowe

PL

drgania przenoszone przez kończyny górne,; postać naczyniowo-nerwowa zespołu wibracyjnego; próba oziębienia; termometria skórna; palestezjometria

EN

local vibration; neurovascular form of vibration syndrome; cold test; skin thermometry; palesthesiometry

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
• Rocznik: 2022
• Tom: nr 2
• Strony: 20--23
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., fot.

Twórcy

autor

Łastowiecka-Moras Elżbieta

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

• https://orcid.org/0000-0003-1386-9613

Bibliografia

• [1] HARAZIN, B., ZIELIŃSKI, G. Zawodowa ekspozycja na miejscowe wibracje w Polsce. Medycyna Pracy. 2004, 55(3): 217-225.
• [2] KOTON, J., HARAZIN, B. Skutki zdrowotne zawodowego narażenia na drgania miejscowe. Warszawa: CIOP, 2000.
• [3] HARAZIN, B. Zagrożenie zdrowia wywołane działaniem drgań mechanicznych. Sosnowiec: IMPiZŚ, 2000; Drgania mechaniczne. Sosnowiec: IMPiZŚ, 1996.
• [4] HEAVER, C., GOONETILLEKE, K.S., FERGUSON, H., SHIRALKAR, S. Hand-arm vibration syndrome: a common occupational hazard in industrialized countries. Journal of Hand Surgery (European Volume). 2011, 36(5): 354-363.
• [5] ŚWIĄTKOWSKA, B., HANKE, W., SZESZENIA-DĄBROWSKA, N. Choroby zawodowe w Polsce w 2019 r. Łódź: Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. J. Nofera w Łodzi, 2020.
• [6] ŚWIERCZYŃSKA-MACHURA, D. Choroba wibracyjna. Medycyna po Dyplomie. 2015, 5.
• [7] HOUSE, R., KRAJNAK, K., JIANG, D. Factors affecting finger and hand pain in workers with HAVS. Occupational Medicine. 2016, 66(4): 292-295.
• [8] MALINOWSKA-BOROWSKA, J., SOCHOLIK, V., HARAZIN, B. Stan zdrowia pracowników leśnych narażonych na hałas i wibracje miejscowe wytwarzane przez piły łańcuchowe. Medycyna Pracy. 2012, 63(1): 19-29.
• [9] BUDD, D., HOLNESS, D.L., HOUSE, R. Functional limitations in workers with hand-arm vibration syndrome (HAVS). Occupational Medicine. 2018, 68(7): 478-481.
• [10] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 12 listopada 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. poz. 2131).
• [11] International Organization for Standardization: Mechanical vibration and shock - Cold provocation tests for the assessment of peripheral vascular function - Part 1: Measurement and evaluation of finger skin temperature. International Standard ISO 14835-1:2016 Szwajcaria, Genewa 2016.
• [12] LANGAUER-LEWOWICKA, H., STACHURA, A. Zespół wibracyjny. [W:] K. Marek. Choroby zawodowe. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2001, s. 327-350.
• [13] PIETRZAK, P., PIOTROWICZ, M., WOŹNIA KOWSKI, B., GRECKI, M. Zastosowanie termografii w diagnostyce chorych z podejrzeniem choroby Reynaud. Mikroelektronika i Informatyka: Prace Naukowe. 2004, 4: 137-142.
• [14] NJOUM, H., KYRIACOU, P.A. Photoplethysmography: Towards a non-invasive pressure me asurement technique. Conference Proceedings - IEEE Engineering in Medicine and Biology Society. 2016, pp. 611-614.
• [15] WU, H.T., et al. Assessment of Vascular Health With Photoplethysmographic Waveforms From the Fingertip. IEEE Journal of Biomedical and Health Informatics. 2017, 21(2): 382-386.
• [16] SZCZYRBA, S., BIENIASZEWSKI, L. Ilościowe badanie czucia wibracji i temperatury - ocena powtarzalności metody. Annales Academiae Medicae Gedanensis. 2007, 37: 123-136.
• [17] International Organization for Standardization: Mechanical vibration - Vibrotactile perception thresholds for the assessment of nerve dysfunction - Part 1: Methods of measurement at the fingertips. ISO 13091-1:2001. Szwajcaria, Genewa 2001.
• [18] HARAZIN, B., KUPROWSKI, J., HARAZIN- -LECHOWSKA, A. Porównanie u kobiet progów czucia wibracji wyznaczonych dwiema psychofizycznymi metodami pomiarowymi. Medycyna Pracy. 2004, 55 (4): 321-328.
• [19] YE, Y., GRIFFIN, M.J. Assessment of ther motactile and vibrotactile thresholds for detecting sensorineural components of the hand-arm vibration syndrome (HAVS). International Archives of Occupational and Environmental Health. 2018, 91(1): 35-45.
• [20] SAUNI, R., et al. Work disability after diagnosis of hand-arm vibration syndrome. International Archives of Occupational and Environmental Health. 2015, 88(8): 1061-1068

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).