Jakość życia społeczeństwa : wiodący składnik bezpieczeństwa lokalnego w Polsce

• Autorzy: Ligenza Izabela

Identyfikatory

DOI

10.34752/2025-1-4

Warianty tytułu

EN

Society quality of life : leading ingredient local security in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Bezpieczeństwo lokalne zaliczane jest do jednej z najważniejszych kategorii bezpieczeństwa wewnętrznego państwa określających jakość życia społeczeństwa na poziomie lokalnym. Zagrożenia zewnętrzne dla jakości życia społeczności lokalnych w Polsce (RP) w ostatnim czasie były i są nadal zdominowane kryzysem migracyjnym na granicy polsko-białoruskiej oraz masowym napływem uchodźców z Ukrainy, który wywołała agresja Federacji Rosyjskiej (FR) na Ukrainę w 2022 roku. Celem artykułu jest identyfikacja jakości życia społeczeństwa jako składnika bezpieczeństwa lokalnego w Polsce oraz zaproponowanie kierunków (sposobów) działań na rzecz jej utrzymania i zwiększania Główny problem badawczy został sformułowany w sposób następujący: Jakie zagrożenia w ostatnich dekadach determinowały jakość życia społeczeństwa w Polsce oraz jak im można przeciwdziałać?

EN

Local security is considered one of the most important categories of state security determining the quality of life of society at the information level. External threats to the quality of life of communities in Poland (RP) recently, as they are still dominated by the migration crisis on the Polish-Belarussian border and the mass influx from Ukraine, which triggered the aggression of the Russian Federation (FR) against Ukraine in 2022. The aim of the article is to identify the quality of life of society as a component of local security in Poland and to propose directions (ways) of activities to increase and enhance it. The main research problem was formulated as follows: What threats have determined the quality of life of society in Poland in recent decades and how can they be counteracted?

Słowa kluczowe

PL

bezpieczeństwo lokalne; bezpieczeństwo społeczności lokalnych; poziom życia mieszkańców; jakość życia mieszkańców; zagrożenia bezpieczeństwa lokalnego

EN

local security; security of local communities; level of life of residents; quality of life of residents; threats to local security

• Wydawca: Towarzystwo Wiedzy Obronnej
• Czasopismo: Wiedza Obronna
• Rocznik: 2025
• Tom: Nr 1
• Strony: 68--90
• Opis fizyczny: Bibliogr. 43 poz.

Twórcy

autor

Ligenza Izabela

• Akademia WSB, Dąbrowa Górnicza, Polska

• https://orcid.org/0000-0001-7166-5227

Bibliografia

• Adamczyk P. M., Wojna w Ukrainie a zapotrzebowanie na pracowników w wybranych branżach, [w:] Prognoza zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego na krajowym i wojewódzkim rynku pracy, (red.) R. Pater, Wydawnictwo Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, Warszawa 2023.
• Długosz P., Kryvachuk L., Izdebska-Długosz D., Uchodźcy wojenni z Ukrainy – życie w Polsce i plany na przyszłość, Wydawnictwo Academicon, Lublin 2022.
• Kotarski R., Inaczej. Jak pracować mniej, ale lepiej i przyjemniej, Wydawnictwo Altenberg, Warszawa 2020.
• Kugiel P., Wpływ wojny na Ukrainie na bezpieczeństwo żywnościowe państw rozwijających się, (red.) S. Dębski, P. Sasnal, R. Tarnogórski, J. Czerep, Ł. Maślanka, J. Szczudlik, D. Szeligowski, J. Szymańska, M. Terlikowski, S. Zaręba, T. Żornaczuk, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych nr 63 (2482), Wydawnictwo Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2022.
• Ligenza I., Wpływ agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę w 2022 roku na bezpieczeństwo lokalne w Rzeczpospolitej Polskiej, Rozprawa doktorska, Wydawnictwo Akademia WSB w Dąbrowie Górniczej, Dąbrowa Górnicza 2024.
• Martuszewska J., Potrzeby edukacji dla bezpieczeństwa społeczności lokalnej – aspekt aksjologiczny, psychologiczny oraz wybrane akty normatywne, (red.) M. Kamola-Cieślik, K. Zawadzka, Acta Politica Polonica nr 1/2019 (47), Wydawnictwo Naukowe, Szczecin 2019.
• Mączyński M., Bezpieczeństwo lokalne: mit czy rzeczywistość? [w:] Zagadnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego w jednostkach samorządu terytorialnego, (red.) E. Ura, E. Feret, S. Pieprzny, Wydawnictwo RS Druk, Rzeszów 2018.
• Mikołejko Z., Pałka na pański łeb, „Angora” 21 (1718) 2023 r.
• Nowak E., Nowak M., Bezpieczeństwo narodowe Rzeczypospolitej Polskiej. Podstawowe założenia i uwarunkowania, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2023.
• Serafin T., Parszowski S., Bezpieczeństwo społeczności lokalnych. Programy prewencyjne w systemie bezpieczeństwa, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2011.
• Sompolska-Rzechuła A., Jakość życia jako kategoria ekonomiczna, Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis. Oeconomica, 2013 nr 71.
• Szymańska J., Uchodźcy z Ukrainy na europejskim rynku pracy, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych nr 28 (2649), (red.) S. Dębski, Ł. Kulesa, R. Tarnogórski, J. Czerep, Ł. Maślanka, P. Sasnal, J. Szczudlik, D. Szeligowski, J. Szymańska, M. Terlikowski, D. Wnukowski, S. Zaręba, T. Żornaczuk, Wydawnictwo Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2023.
• Wnuk M., Przegląd koncepcji jakości życia w naukach społecznych, Hygeia Public Health, vol. 48, nr 1, 2013.
• ŹRÓDŁA
• Dziennik „Gazeta Prawna”, M. Tkacz, Mimo wojny i inflacji wskaźniki ubóstwa nie zmieniły się,https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/kraj/artykuly/8744423,wojna-inflacja-wskazniki-ubostwa-malag.html (dostęp: 14.09.2024).
• Dziennik niemiecki „Die Welt”, L. Rżeucka, Ukraina: fala zwolnień po łapówkarstwie w wojsku, https://www.dw.com/pl/ukraina-fala-zwolnie%C5%84-po-%C5%82ap%C3%B3wkarstwie-w-wojsku/a-66553451 (dostęp: 14.09.2024).
• Dziennik francuski „La Tribune”, Pourquoi faut-il rester prudent sur une adhésion rapide de l'Ukraine à l'Union européenne?, https://www.latribune.fr/opinions/pourquoi-faut-il-rester-prudent-sur-une-adhesion-rapide-de-l-ukraine-a-l-union-europeenne-928453.html (dostęp: 14.09.2024).
• Euractiv, A. Krzysztoszek, A. Zachová, M. Hudec, P. Vänttinen, Państwa UE konkurują o pracowników z Ukrainy, https://www.euractiv.pl/section/demokracja/news/panstwa-ue-konkuruja-o-pracownikow-z-ukrainy/ (dostęp: 14.09.2024).
• Inflacja w Polsce w 2022 roku, Narodowy Bank Polski, https://www.google.pl/search?q=inflacja+ w+polsce+w+grudniu+2022 (dostęp: 14.09.2024).
• Inflacja w Hiszpanii w 2022 roku, Narodowy Bank Polski, https://www.google.pl/search?q=inflacja+w+hiszpanii+w+2022 (dostęp: 14.09.2024).
• Internetowa domena rządowa „Gov.pl”, Chronimy rodziny, https://www.gov.pl/web/chronimyrodziny/rzadowa-tarcza-energetyczna (dostęp: 14.09.2024).
• Instytut Spraw Obywatelskich, Zmiany demograficzne – jak wojna w Ukrainie wpływa na demografię Polski? Tygodnik Spraw Obywatelskich, Nr 133/(29) 2022, https://instytutsprawobywatelskich.pl/zmiany-demograficzne-jak-wojna-w-ukrainie-wplywa-na-demografie-polski/ (dostęp: 14.09.2024).
• Instytut Spraw Obywatelskich, Zmiany demograficzne – jak wojna w Ukrainie wpływa na demografię Polski? Tygodnik Spraw Obywatelskich, Nr 133/(29) 2022, ttps://instytutsprawobywatelskich.pl/zmiany-demograficzne-jak-wojna-w-ukrainie-wplywa-na-demografie-polski/ (dostęp: 14.09.2024).
• Polska Agencja Prasowa, Protest rolników trwa. 14 i 15 marca zablokują ulice Kielc, do miasta wjedzie około 200 ciągników, https://www.pap.pl/aktualnosci/rolnicy-protestuja-w-centrum-kielc-na-ulice-wjechalo-kilkadziesiat-ciagnikow (dostęp: 14.09.2024).
• Polska Agencja Prasowa, Rolnicy wtargnęli na Międzynarodowe Targi Rolnicze w Paryżu. Macron zapowiedział spotkanie z protestującymi, https://www.pap.pl/aktualnosci/rolnicy-wtargneli-na-miedzynarodowe-targi-rolnicze-w-paryzu-macron-zapowiedzial (dostęp: 14.09.2024(.
• Polski portal internetowy „Bankier.pl”, Zmienia się podejście Polaków do Ukraińców. "Rząd robi więcej dla uchodźców niż obywateli", https://www.bankier.pl/wiadomosc/Zmienia-sie-podejscie-Polakow-do-Ukraincow-Rzad-robi-wiecej-dla-uchodzcow-niz-obywateli-8573618.html (dostęp: 14.09.2024).
• Portal internetowy „Money.pl”, Milion dolarów łapówek miesięcznie. Korupcja przy eksporcie zboża z Ukrainy, https://www.money.pl/gospodarka/milion-dolarow-lapowek-miesiecznie-korupcja-przy-eksporcie-zboza-z-ukrainy-6910673317431968a.html (dostęp: 14.09.2024).
• Portal internetowy „Money.pl”, P. Bera, Zboże techniczne w mące? Takie ziarna nadają się do spalenia w piecu, https://www.money.pl/gospodarka/zboze-techniczne-w-mace-takie-ziarna-nadaja-sie-do-spalenia-w-piecu-6887330302552992a.html (dostęp: 14.09.2024).
• Portal Gospodarczy „WNP”, Rok wojny okazał się bardzo trudny dla polskiego budownictwa, https://www.wnp.pl/budownictwo/rok-wojny-okazal-sie-bardzo-trudny-dla-polskiego-budownictwa,681092.html (dostęp: 14.09.2024).
• Portal internetowy „Interia Biznes”, J. Świder, Gdzie pracują Ukraińcy? Wyróżniają się trzy województwa, https://biznes.interia.pl/praca/news-gdzie-pracuja-ukraincy-wyrozniaja-sie-trzy-wojewodztwa,nId,7043302 (dostęp: 14.09.2024).
• Portal rządowy „Gov.pl”, Projekt uchwały Rady Ministrów w sprawie przyjęcia dokumentu „Polityka migracyjna Polski – kierunki działań 2021-2022”, https://www.gov.pl/web/premier/projekt-uchwaly-rady-ministrow-w-sprawie-przyjecia-dokumentu-polityka-migracyjna-polski-kierunki-dzialan-2021-2023 (dostęp: 14.09.2024).
• Rada UE i Rada Europejska, Jak rosyjska inwazja na Ukrainę pogłębiła globalny kryzys żywnościowy – infografika, https://www.consilium.europa.eu/pl/infographics/how-the-russian-invasion-of-ukraine-has-further-aggravated-the-global-food-crisis/(dostęp: 14.09.2024).
• Raport z badania jakościowego wykonanego na zlecenie Centrum Edukacji Obywatelskiej przez firmę Badania i Działania, Uczniowie uchodźczy w polskich szkołach. Gdzie jesteśmy u progu kolejnego roku szkolnego? (red.) M. Tędziagolska, B. Walczak, K. M. Wielecki, Warszawa 2023.
• Serwis informacyjny „Prawo”, A. Matłacz, W polskich szkołach i przedszkolach uczy się 187,9 tys. dzieci z Ukrainy, https://www.prawo.pl/oswiata/ukrainskie-dzieci-w-polskich-szkolach,520015.html (dostęp: 14.09.2024).
• Tygodnik społeczno-oświatowy „Głos Nauczycielski”, CEO o integracji uczniów z Ukrainy: Oddziały przygotowawcze nie sprawdziły się. Brakuje systemowych rozwiązań i realnej pomocy dla nauczycieli, https://glos.pl/ceo-o-integracji-uczniow-z-ukrainy-oddzialy-przygotowawcze-nie-sprawdzily-sie-brakuje-systemowych-rozwiazan-i-realnej-pomocy-dla-nauczycieli (dostęp: 14.09.2024).
• World Health Organization, https://www.who.int/tools/whoqol (dostęp: 14.09.2024).
• Wywiad z prof. Marcinem Piątkowskim, Didaskalia: https://www.youtube.com/watch?v=8fgd6siB7qw (dostęp: 14.09.2024).
• Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, Dz.U.2023.0.571 t.j.
• Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa, Dz.U.2024.0.566 t.j
• Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji, Dz.U.2024.0.145 t.j.
• Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej, Dz.U.2024.0.127 t.j.
• Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej, Dz.U.2024.0.275 t.j.
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego I Rady (UE) 2022/870 z dnia 30 maja 2022 r. w sprawie środków tymczasowej liberalizacji handlu będących uzupełnieniem koncesji handlowych mających zastosowanie do ukraińskich produktów na podstawie Układu o stowarzyszeniu między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Ukrainą, z drugiej strony, Dz. U. UE.L. 2022.152.103.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).