Pejzaż akustyczny tradycyjnej osady przykopalnianej. Perspektywa codzienności i Barbórki

• Autorzy: Gerlich Marian G.

Warianty tytułu

EN

Acoustic landscape of traditional coal mine settlement in two perspective: everyday life and Barbórka

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Article consists of two parts, the first includes typical miner day so called “szychta”, and the second miner holiday (on the 4th of December). In both cases cultural will be discussed – in ethnological categories – the meaning of sounds; naturally and caused by people. In everyday perspective – understood as from the moment the miner leaves the mine heading home, through, among others, the way from the working place so called “paciyrz” in “cechownia”, till coming down and work underground – the sounds that played a major role from the point of view traditional culture of the mining group will be presented and analysed; its ethos. It will be discussed in the custom, magical, religious and symbolic context. In relation to “Barbórka” sounds typical for this holiday will be presented, beginning from incentives, that is morning parade of fanfare orchestra, through ecclesiastical ceremonies, mining ceremonies(so called beer tavern), till family feast. Analysis to concern period from 60/70’s of XIX century till at the end of interwar years.

Słowa kluczowe

PL

Barbówka; pejzaż akustyczny; osada przykopalniana

EN

acoustic landscape; coal mine settlement; Barbórka

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2008
• Tom: nr 11
• Strony: 308--314
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz.

Twórcy

autor

Gerlich Marian G.

• Uniwersytet Śląski; Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej; Cieszyn, Polska

Bibliografia

• Bazielich B., 1988: Święta Barbara – patronka górników [w:] Górniczy stan w wierzeniach, obrzędach, humorze i pieśniach (red.): D. Simonides. Katowice, s. 341-372.
• Dygacz A., 1975: Ludowe pieśni górnicze w Zagłębiu Dąbrowskim. Studium folklorystyczne. Katowice.
• Gennep Van A., 2006: Obrzędy przejścia. Systematyczne studium ceremonii. Warszawa.
• Gerlich M. G., 1989: Zwyczajowe wzory zachowań związane z wychodzeniem górnika z domu do pracy i jego powrotem [w:] Śląskie miscellanea. Wrocław-Warszawa-Kraków, s.135-138.
• Gerlich M.G., 2003: Rytm i obyczaj. Cztery szkice o tradycyjnej kulturze górniczej. Zabrze.
• Gerlich H., 2006: Kopalnia „Wieczorek” 1826-2006. Dzieje, tradycje, współczesność. Katowice.
• Ligęza J., Żywirska M., 1964: Zarys kultury górniczej. Górny Śląsk, Zagłębie Dąbrowskie. Katowice.
• Sachs F., 1935: O muzykalności ludu śląskiego. Komunikat Instytutu Śląskiego w Katowicach, nr 6. Katowice.