Warunki hydrogeologiczne i zagrożenie wodne w kopalni „Olkusz-Pomorzany”

• Autorzy: Stochel Bernadetta , Wójcik Tomasz , Rusin Tadeusz , Motyka Jacek

Warianty tytułu

EN

Hydrogeological conditions and water hazard in the “Olkusz-Pomorzany” Mine

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule, na tle opisu budowy geologicznej, przedstawiono warunki hydrogeologiczne rejonu Olkusza, gdzie prowadzona jest eksploatacja złóż rud Zn-Pb. Scharakteryzowano strukturę i natężenie dopływów wód do każdego ze złóż rud, a także sposób ich ujmowania i odwadniania wyrobisk. Celem pracy jest wskazanie czynników kształtujących wielkość całkowitego natężenia dopływu, który w IV kwartale 2017 r. kształtował się na poziomie blisko 230 m3/min, oraz sposobu wyznaczania granic stopni zagrożenia wodnego.

EN

The deposit of lead and zinc ores of the “Olkusz-Pomorzany” Mine is located in the so-called Muschelkalk (the Middle Triassic), which is present on the strata of the Bunter sandstone. The Muschelkalk is locally covered by deposits of the Keuper and the Upper Jurassic, as well as of the Quaternary. The Quaternary, Upper Jurassic, and Triassic multiaquifer formations are connected to form a single water-bearing horizon. A karstic-fissured aquifer system developed in the Triassic multiaquifer formation. Exploitation is carried out under free groundater flow conditions. The intensity of groundwater inflow to excavations (230 m3/min in Q4 2017) depends on the lithology of carbonate rocks and the presence of numerous connected cavities and channels. Such connections allow groundwater beyond deposit borders to flow to excavations laterally and vertically. Operation of a mine under such conditions is based on the recognition of water conditions using underground holes and the monitoring of pressure in piezometers within the rock mass under mining drainage. The distribution of piezometric pressures in each of the multiaquifer formation makes the predicted inflows to be close to the actual inflows. This leads to decisions of the mine management related to the safety of mine operation under water hazard, including the categorisation of water hazard with the use of the groundwater table elevation of the Triassic multiaquifer formation compared to the elevation of the designed excavation. This categorisation method has been used since the mine was established. According to mine authorities, the method is suitable and effective.

Słowa kluczowe

PL

rudy Zn-Pb; warunki hydrogeologiczne; zagrożenie wodne; stopnie zagrożeń wodnych

EN

Zn-Pb ores; hydrogeological conditions; water hazard; grades of water hazards

• Wydawca: Wyższy Urząd Górniczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie
• Rocznik: 2019
• Tom: nr 3
• Strony: 8--15
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz.

Twórcy

autor

Stochel Bernadetta

• Okręgowy Urząd Górniczy w Krakowie

autor

Wójcik Tomasz

• Zakłady Górniczo-Hutnicze „Bolesław” S.A., Bukowno

autor

Rusin Tadeusz

• Okręgowy Urząd Górniczy w Krakowie

autor

Motyka Jacek

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

Bibliografia

• 1. Bezkorowajny A.: Dokumentacja hydrogeologiczna określająca warunki hydrogeologiczne w związku z projektowaniem odwodnień do wydobywania rud cynku i ołowiu na obszarze złoża „Klucze I”. Miejsce przechowywania, ZGH Bolesław S.A. 2007 (niepubl.).
• 2. Józefko I.: Dokumentacja hydrogeologiczna Kopalni rud Zn-Pb „Olkusz-Pomorzany”. Miejsce przechowywania, ZGH Bolesław S.A. 1998 (niepubl.).
• 3. Motyka J.: A conceptual model of hydraulic networks in carbonate rocks, illustrated by examples from Poland. Hydrogeology Journ. 1998, no. 6, s. 469-482.
• 4. Motyka J., Wilk Z.: Pionowe zróżnicowanie wodoprzepuszczalności węglanowych skał triasowych w świetle statystycznej analizy wyników próbnych pompowań (monoklina śląsko-krakowska). Kwartalnik Geologiczny 1976, tom 20, nr 2.
• 5. Wilk Z., Motyka J., Borczak S., Makowski Z.: Własności mikrohydrauliczne utworów wapienia muszlowego i retu w południowej części monokliny śląsko-krakowskiej. Rocznik PTG 1985, v. 55, nr 3-4, s. 485-508.
• 6. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1702, ze zm.).
• 7. Rozporządzenie Ministra Energii z dnia 23 listopada z 2016 r. w sprawie szczególnych wymagań dotyczących prowadzenia ruchu podziemnych zakładów górniczych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1118).