Mining landscape as a type of cultural landscape

• Autorzy: Nita J.

Warianty tytułu

PL

Krajobraz górniczy jako typ krajobrazu kulturowego

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Numerous inactive post-mining excavations left in the landscape do not introduce negative elements; quite contrary, they serve positive functions at present, so attributing the same negative impact to them is a misunderstanding. These are places of biodiversity, scenic diversity and geotourist or tourist attractiveness. Some of them are closely related to local history and create a peculiar form of cultural landscape, which is worth preserving.

PL

Liczne nieczynne wyrobiska pogórnicze pozostawione w krajobrazie nie wprowadzają do niego elementów negatywnych; wręcz przeciwnie, służą one podkreśleniu jego pozytywnej cech w chwili obecnej. Przypisując, więc ten sam wpływ negatywny zarówno czynnym jak i nieczynnym wyrobiskom jest nieporozumieniem. Są to miejsca, różnorodności biologicznej, geologicznej, geoturystycznej o dużej atrakcyjności turystycznej. Niektóre z nich są ściśle związane z lokalną historią i tworzyć swoistą formę krajobrazu kulturowego, które jest warte zachowania na równi z innymi.

Słowa kluczowe

EN

mining; landscape; anthropogenic landscape; cultural landscape

PL

górnictwo; krajobraz; krajobraz antropogeniczny; krajobraz kulturowy

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2014
• Tom: nr 23
• Strony: 203--212
• Opis fizyczny: Bibliogr. 45 poz.

Twórcy

autor

Nita J.

• University of Silesia, Faculty of Earth Sciences, Sosnowiec, Poland

Bibliografia

• Bieroński J., 2002: O kontrowersjach wokół pojęcia krajobrazu antropogenicznego. [w:] Kultura, jako przedmiot badań geograficznych. Studia teoretyczne i regionalne (red.): E. Orłowska, PTG, Wrocław: 35-46.
• Birnbaum C., Hughes M., 2001: Design with culture. Clamming American’s Heritage. University of Virginia Press, Charlottesville.
• Degórski M., 2005: Krajobraz, jako obiektywna wizualizacja zjawisk i procesów zachodzących w megasystemie środowiska geograficznego. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG, nr 4: 13-25.
• Degórski M., 2009: Krajobraz, jako odbicie przyrodniczych i antropogenicznych procesów zachodzących w megasystemie środowiska geograficznego. Problemy Ekologii Krajobrazu, nr 23: 53-60.
• Dobrowolska M., 1948: Dynamika krajobrazu kulturowego. Przegl. Geogr., 21, 1: 151-203.
• Glapa W., Korzeniowski J.I., 2005: Mały leksykon górnictwa odkrywkowego, Wydawnictwa i Szkolenia Górnicze Burnat, Korzeniowski, Wrocław.
• Mikłaszewski A., 1996: Wybór wariantu zagospodarowania terenów pogórniczych w górnictwie skalnym, Górn. Odkr., 2.
• Mizerski W., Sylwetrzak H., 2002: Słownik geologiczny, PWN, Warszawa.
• Myga-Piątek U., 2001: Spór o pojęcie krajobrazu w geografii i dziedzinach pokrewnych. Przegl. Geogr. 73, 1-2: 163-176.
• Myga-Piątek U., 2005: Krajobraz kulturowy w badaniach geograficznych, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG, 4: 40-53.
• Myga-Piątek U., 2006: Krajobraz kulturowy, jako walor i produkt turystyczny – problemy oceny i ochrony. Problemy Ekologii Krajobrazu, 18: 201-212.
• Myga-Piątek U., 2010: Przemiany krajobrazów kulturowych w świetle idei zrównoważonego rozwoju. Problemy ekorozwoju, nr 5, 1: 95-108.
• Myga-Piątek U., 2012: Krajobrazy kulturowe Aspekty ewolucyjne i topologiczne. Uniw. Ślaski. Katowice: 1-382.
• Nita J., Myga-Piątek U., 2005: Poszukiwanie możliwości zagospodarowania obszarów poeksploatacyjnych w celu zachowania ich walorów geologicznych i krajobrazowych. Technika Poszukiwań Geologicznych, Gesynoptyka i Geotermia 3, 333: 53-72.
• Nita J., Myga-Piątek U., 2006: Krajobrazowe kierunki w zagospodarowaniu terenów pogórniczych, Przegl. Geol. 54, 3: 256-262.
• Nita J., 2012: Quarries in landscape and geotourism. Geographia Polonica, vol. 85, Issue 2: 7-14.
• Nita J., 2013: Zmiany w krajobrazie powstałe w wyniku działalności górnictwa surowców skalnych na obszarze Wyżyn Środkowopolskich. Uniwersytet Śląski, Katowice: 185.
• Ostręga A., Uberman R., 2005: Formalnoprawne problemy rewitalizacji terenów poprzemysłowych, w tym pogórniczych. Górnictwo i Geoinżynieria, AGH, 29, 4: 115-127.
• PGiG, 2011: Prawo geologiczne i górnicze, USTAWA z dnia 9 czerwca 2011 r.
• Pietrzyk-Sokulska E., 2000a: Sozologiczne uwarunkowania eksploatacji i wykorzystania kamieniołomów zwięzłych surowców skalnych (Zachodnie Karpaty Fliszowe). Zesz. Nauk. AGH, Geologia, 26, l: 109-131.
• Pietrzyk-Sokulska E., 2000b: Sozologiczne uwarunkowania gospodarki surowcami węglanowymi [w:] Surowce Mineralne Polski. Surowce skalne. Surowce węglanowe (red.): R. Ney,Wyd. IGSMiE PAN. Kraków: 379-433.
• Pietrzyk-Sokulska E., 2001a: Waloryzacja obszarów występowania i eksploatacji złóż zwięzłych surowców skalnych na przykładzie Beskidów Zachodnich. Studia, Rozprawy, Monografie, 98: 1-68.
• Pietrzyk-Sokulska E., 2001b: Odkrywkowe górnictwo zwięzłych surowców skalnych okolic Krakowa – uwarunkowania sozologiczne. Gosp. Sur. Min., 17, 3: 24-52.
• Pietrzyk-Sokulska E., 2001c: Górnictwo skalne a środowisko przyrodnicze – mity i rzeczywistość. Przegl. Górn., 10: 20-25.
• Pietrzyk-Sokulska E., 2002: Uwarunkowania sozologiczne eksploatacji kamieni budowlanych i drogowych w Polsce [w]: Surowce mineralne Polski. Surowce skalne. Kamienie budowlane i drogowe (red.): R. Ney, Wyd. IGSMiE PAN, Kraków: 247-301.
• Pietrzyk-Sokulska E., 2003: Kamieniołomy surowców skalnych w polskim krajobrazie [w:] Kształtowanie krajobrazu terenów poeksploatacyjnych w górnictwie. Mat. Międz. Konf., AGH, Politech. Krakowska, Kraków: 43-53.
• Pietrzyk-Sokulska E., 2005: Kryteria i kierunki adaptacji terenów po eksploatacji surowców skalnych – Studium dla wybranych obszarów Polski. Studia, Rozprawy, Monografie, 131: 1-167.
• Pietrzyk-Sokulska E., 2008: Tereny pogórnicze szansą rozwoju obszarów ich występowania – studium na przykładzie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Wyd. Instytutu GSMiE PAN, Kraków: 49-52.
• Pietrzyk-Sokulska E., 2010: Zbiorniki wodne w wyrobiskach pogórniczych – nowy element atrakcyjności krajobrazu miasta. Water reservoirs in postmining quarries – new component of city’s landscape attractiveness. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego 14: 264-272.
• Plit F., 2010: Pięć nurtów badań krajobrazowych w Polsce – czy jest w nich miejsce dla krajobrazów rekreacyjnych. Problemy Ekologii Krajobrazu, 26: 327-332.
• Plit F., 2011: Krajobraz kulturowy – czym jest. Uniw. Warszawski: 13-102.
• Plit J., 2010: Naturalne i antropogeniczne przemiany krajobrazów delty Wisły. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG, 13: 13-28.
• Rubenstein J., 2002: The cultural landscape. An introduction to human geography. 7th Edition, Prentice Hall Press, Cranbury.
• Sauer C., 1925: Morphology of Landscape, University of California Publications in Geography, 2.
• Starzewska-Sikora A., 2007: Instrumenty zarządzania rewitalizacją zdegradowanych terenów poprzemysłowych oraz obszarów odnowy miejskiej (red.): A. Starzewska-Sikorska, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok.
• Stawicki H., 2003: Kształtowania krajobrazu wyrobisk poeksploatacyjnych w górnictwie skalnym [w:] Kształtowania krajobrazu terenów poeksploatacyjnych w górnictwie. Mat. Międz. Konf., 10-12 XII. 2003. AGH: 25-43.
• Stryjakiewicz T., 2008: Regiony kreatywnej wiedzy – zarys międzynarodowego projektu badawczego ACRE [w:] O nowy kształt badań regionalnych w geografii i gospodarce przestrzennej (red.): T. Stryjakiewicz, T. Czyż, Biuletyn KPZK PAN. z. 237: 129-145.
• Tokarska-Guzik B., 2003: Rekultywacja czy renaturalizacja? Zagospodarowanie terenów poprzemysłowych [w:] Kształtowania krajobrazu terenów poeksploatacyjnych w górnictwie. Mat. Międz. Konf., AGH: 155-171.
• Wagner L., Mikesell M., 1962: Readings in Cultural Geography, University of Chicago – Press, Chicago.
• Węgierek M., Dorda A., 2004: Krajobrazowa rola wyrobisk i kamieniołomów na zachodnim krańcu Pogórza Śląskiego – wstępna charakterystyka i propozycje zmian, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG, nr 3: 76-86.
• Wytyczne techniczne K-3.6. 1990: Mapa sozologiczna w skali 1:50 000. MGPiB Dep. GKiGG, Warszawa.
• Wytyczne techniczne GIS-4. 2005: Mapa sozologiczna Polski. Skala 1:50 000 w formie analogowej i numerycznej. GUGiK Warszawa.
• Zachariasz A., 2003: Park w kamieniołomie [w:] Kształtowania krajobrazu terenów poeksploatacyjnych w górnictwie. Mat. Międz. Konf., AGH, Politech. Krakowska: 102-111.
• Zonneveld J.I., 1990: Introduction to Cultural aspects of landscape. First. Inf. Conf. of the IALE, Working group Cultural landscape (ed.): H. Svobodova, Wageningen.
• Żarska B., 2003: Ochrona krajobrazu. Wyd. SGGW, Warszawa