Proobywatelski wymiar energetyki rozproszonej – casus fotowoltaiki

• Autorzy: Kwiatkiewicz P.

Identyfikatory

DOI

10.29119/1641-3466.2017.104.23

Warianty tytułu

EN

Pro-civili qualities of distributed energy – the case of photovoltaics

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Centralizacja systemu elektroenergetycznego stanowiła conditio sine qua non jego powstania. Dopełnienie procesu elektryfikacji oraz postęp technologiczny, za sprawą którego pojawiły się nowe możliwości produkcji energii elektrycznej, postawiły pod znakiem zapytania sens trwania przy dotychczasowej strukturze. W nowym ujęciu bezpieczeństwa energetycznego zmiany te mogą uchodzić za poważne zagrożenie dla państwa. Centralizacja jest również problematyczna w kontekście obronnym. Stąd też coraz większą popularność w świecie zdobywa model energetyki rozproszonej. Wydatnie wzmacnia go rozwój technologii fotowoltaicznych. Instalacje wykorzystujące promieniowanie słoneczne do produkcji energii elektrycznej są najtańszymi kosztowo inwestycjami w źródła zasilania w energetyce niezawodowej, a co za tym idzie stały się podstawą funkcjonowania na rynku energii wytwórcy – konsumenta, czyli tzw. prosumenta. Spadek ich cen związany z postępem technicznym i coraz większa popularność pozwoliły dziesiątkom tysięcy osób stać się producentami. Tempo tego wzrostu, szybciej niż można było się tego spodziewać, stało się zagrożeniem dla utrzymywanego od lat status quo w energetyce. Godzi w interes spółek energetycznych, których udziałowcem jest Skarb Państwa. Podmioty te są dla dzierżących władzę w państwie sił politycznych narzędziem sprawowania rządów i utrwalania pozycji. Osłabienie ich jest zagrożeniem dla panującego systemu politycznego. W rezultacie wszelkie inicjatywy i ruchy proobywatelskie związane z ideą „demokracji energetycznej” i modelem prosumenckim natrafiły na silny opór. Odzwierciedla się on m.in. w stanowionych przepisach prawnych i administracyjnych. Działania te mogą uchodzić za próbę ochrony i przedłużenia bytu obecnego ładu energetycznego.

EN

Centralization of the system of electric power was condition sine qua non of its creation. Finalization of the process of electrification, and the technological advancement in general, provided new possibilities for production of electricity. In turn, those new potentialities undermined the reason to abide to the previous structure. In a new conceptualization of the energetic security, those changes might be perceived as a serious threat to the country. However, with respect to the military policy, centralization of electric power is as much problematic. Therefore, distributed energy is gaining progressively more popularity. The model provided by the distributed energy is additionally enhanced by the development of photovoltaics. Installations employing the solar power are the cheapest investments in the area of non-professional energy production, hence they are fundamental to the functioning of the prosumer on the energy market. Further decline in prices of the said installations combined with technological advancement and increasing popularity of the technology has enabled thousands of people to become producers of the energy. Unexpectedly rapid growth of this branch of technology, has become a serious threat to the thoroughly maintained status quo in energetics. It infringes upon the interest of energy state-owned enterprises, entities that are for the state essential tools to rule, and maintain its position. Therefore, debilitation of the State-owned enterprises is a severe threat to the political system. As a result, any citizen's initiatives and in fact any civic movement affiliated with the idea of "energy democracy" and prosumerism have been thwarted by the state. Resistance towards the ideas proposed by civic movements is reflected in legal and administrative regulations, which might be seen as an attempt to perpetuate the existence of the current energetic system.

Słowa kluczowe

PL

energetyka rozproszona; fotowoltaika; społeczeństwo obywatelskie; demokracja energetyczna; bezpieczeństwo energetyczne

EN

distributed generation; photovoltaics; civil society; energy democracy; energy security

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
• Rocznik: 2017
• Tom: z. 104
• Strony: 313--328
• Opis fizyczny: Bibliogr. 39 poz.

Twórcy

autor

Kwiatkiewicz P.

• Wojskowa Akademia Techniczna. Instytut Systemów Bezpieczeństwa i Obronności

Bibliografia

• 1. 100 największych firm w Polsce 2014. „Forbes”, http://www.forbes.pl/100-najwiekszych-firm-w-polsce-2014,ranking,175066,1,3.html, 30.03.2016.
• 2. Borberly A., Kreider J.F.: Distributed Generation: The Power Paradigm for the New Millennium. CRC Press, Boca Raton 2001.
• 3. Chikowero M.: Subalternating Currents: Electrification and Power Politics in Bulawayo, Colonial Zimbabwe, 1894-1939. „Journal of Southern African Studies”, No. 33(2), 2007.
• 4. Czubiński A.: Europa XX wieku. Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1998.
• 5. Dahl R.A., Stinebrickner B.: Współczesna analiza polityczna. Scholar, Warszawa 2007.
• 6. Final Report on the August 14, 2003 Blackout in the United States and Canada: Causes and Recommendations internet Energy.gov – Office of Electricity Delivery & Energy Reliability (Report). U.S./Canada Power System Outage Task Force. April 2004, https://www.energy.gov/sites/prod/files/oeprod/DocumentsandMedia/BlackoutFinal-Web.pdf, 30.03.2016.
• 7. Государственный план Электрификации России; – Энергетика России. 1920-2020 План ГОЭЛРO, t. 1. Mocква 2006.
• 8. Hay C.: Political analysis: a critical introduction. Basingtoke: Palgrave, New York 2002.
• 9. Hendrickson K.E. III (ed.): The Encyclopedia of the Industrial Revolution in World History, vol. 3. Academic Press, London 2015.
• 10. http://grupa.energa.pl/grupa_energa.xml, 30.03.2016.
• 11. http://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/masterCatalog.do?sc=1958-004B, 14.01.2016.
• 12. http://raport2015.tauron.pl/, 30.03.2016.
• 13. http://raportcsr.enea.pl/2014/pl/, 30.03.2016.
• 14. http://www.gkpge.pl/relacje-inwestorskie/raporty-biezace/rok/2016/1, 30.03.2016.
• 15. Hughes T.P.: Managing Change: Regional Power Systems, 1910-30. “Business and Economic History”, vol. 6, 1977.
• 16. Hughes T.P.: The Electrification of America: The System Builders. „Technology and Culture”, vol. 20, No. 1, 1979.
• 17. Josephson M.: Edison. McGraw-Hill Book Company, New York 1959.
• 18. Kirby R.S., Davis F.A.: Engineering in History. Courier Dover Publications, New York 1990.
• 19. Miśkiewicz B.: Wstęp do badań historycznych. PWN, Warszawa 1974.
• 20. Olszewski W.: Dzieje powszechne XX wieku, t. 1. Kurpisz, Poznań 2000.
• 21. Orientacyjne ceny wybranych zestawów do współpracy z publiczną siecią energetyczną, http://celton.4web.pl/polski/oze-cen2.html, 30.03.2016.
• 22. Powstanie centrum obrony całej elektroenergetyki. „Zagrożenie jest poważne”, http://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/cyberbezpieczenstwo-energetyka,63,0,2295615.html, 30.03.2016.
• 23. Rabl A., Fusaro P.: Economic and Financial Aspects of Distributed Generation, [in:] Borbely A.M., Kreider J.F. (eds.): Distributed Generation: The Power Paradigm for the New Millennium. CRC Press Boca Raton, London, New York 2001.
• 24. Rapier R.: The 25 Biggest Oil And Gas Companies In The World, https://www.forbes.com/ sites/rrapier/2016/03/30/the-worlds-largest-public-oil-and-gas-companies/#2f7093493173, 30.03.2016.
• 25. Report on the blackout in Italy on 28 September 2003, www.bfe.admin.ch/php/modules/ publikationen/stream.php%3Fextlang%3Den%26name%3Den_109363212.pdf+&cd=3&hl=pl&ct=clnk&gl=pl, 14.01.2016.
• 26. Scheer H.: Energy Autonomy. The Economic, Social and Technological Case for Renewable Energy. Sterling, London 2007.
• 27. Schramm G.: Electric Power in Developing Countries: Status, Problems, Prospects. “Annual Review of Energy”, vol. 15, 1990.
• 28. Skodlarski J.: Zarys historii gospodarczej Polski do 1939 roku. PWN, Warszawa-Łodź 1935.
• 29. Smil V.: Creating the Twentieth Century: Technical Innovations of 1867-1914 and Their Lasting Impact. Oxford University Press, Oxford 2005.
• 30. Srinivasa R.Y.: Electricity, Politics and Regional Economic Imbalance in Madras Presidency, 1900-1947. „Economic and Political Weekly”, No. 45(23), 2010.
• 31. Sulzberger C.: Thomas Edison’s 1882 Pearl Street Generating Station, http://ethw.org/ images/a/ae/Edison_and_Pearl_Street,_Text,_031410.pdf, 14.01.2016.
• 32. Sztompka P.: Analiza systemowa w naukach politycznych, [w:] Opałek K. (red.): Metodologiczne i teoretyczne problemy nauk politycznych. PWN, Warszawa 1975.
• 33. Table: Total Electricity Net Generation (Billion Kilowatthours) – Energy Information Administration, https://www.eia.gov/cfapps/ipdbproject/iedindex3.cfm?tid=2&pid=2&aid=12&cid=regions&syid=1985&eyid=2012&unit=BKWH, 14.01.2016.
• 34. The history of solars, https://www1.eere.energy.gov/solar/pdfs/solar_timeline.pdf, 14.01.2016.
• 35. Ustawa elektryczna z dnia 21 marca 1922 r., Dz.U. 1922, nr 34, poz. 277.
• 36. Ustawa z dnia 28 czerwca 1950 r. o powszechnej elektryfikacji wsi i osiedli, Dz.U. 1950, nr 28, poz. 256.
• 37. Weart S.R.: The Rise of Nuclear Fear. Harvard University Press, Harvard 2012.
• 38. www.pse.pl/uploads/kontener/Raport_Roczny_2015.pdf, 30.03.2016.
• 39. Zabłocka J.: Historia Bliskiego Wschodu w starożytności. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1987.

Uwagi

PL

Opracowanie w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018)