Ocena stanu zagrożenia pożarowego w odniesieniu do rozrzedzenia gazów wydzielających się podczas utleniania węgla w zrobach ściany

• Autorzy: Słowik Stanisław

Warianty tytułu

EN

The fire hazard assessment in relation to the dilution of gases emitted during coal oxidation in the longwall goafs

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono jak na interpretację stanu zagrożenia pożarowego, opierającą się o skład chemiczny próbki gazowej wpływa mieszanie się gazów wydzielanych z zagrzanego węgla z gazami wypełniającymi przestrzeń zawałową ściany, czyli tzw. gazami zrobowymi. W rozważaniach uwzględniono stopień zagrzania węgla i wydzielane w danej temperaturze gazy. Wzięto przy tym pod uwagę odległość miejsca zagrzania od miejsca pobierania próbki kontrolnej, określając ją przez wielkość rozcieńczenia gazów pochodzących z zagrzanego węgla. W analizie wykorzystano wyniki uzyskane z badań niskotemperaturowego wygrzewania próbek węgla oraz wyniki badań chromatograficznych próbek gazowych pobieranych ze zrobów ścian. Przeprowadzona analiza wykazała, że ognisko zagrzania węgla o niższej temperaturze, ale usytuowane bliżej miejsca poboru próbki oraz ognisko usytuowane w głębi zrobów, ale o wyższej temperaturze, sygnalizują podobny stan zagrożenia pożarowego. W związku z tym zaproponowano, aby interpretacja stanu zagrożenia pożarowego w oparciu o temperaturę zagrzanego węgla podawała wyznaczoną temperaturę jako wartość pozorną (quasi-temperaturę), określającą wypadkowy stan tego zagrożenia.

EN

The article presents how the interpretation of the fire hazard, based on the chemical composition of the gas sample, is influenced by the mixing of gases emitted from the heated coal with the gases filling the longwall collapse space i.e. so-called goaf gases. The considerations take into account the temperature of heating of the coal and the gases emitted at a given temperature. The distance between the place of heating the coal and the control sample collection point was also taken into consideration and determined by the amount of dilution of gases from the heated coal. In the analysis, the results obtained from low-temperature heating of coal samples and the results of chromatographic tests of gas samples taken from the longwall goafs were used. The analysis showed that that the source of heating coal with a lower temperature, but located closer to the sampling point, and the source of heating coal located deep in the longwall goaf, but with a higher temperature, indicate a similar state of fire hazard. Therefore, it was proposed that the interpretation of the fire hazard state based on the temperature of the heated coal should give the determined temperature as an apparent value, defining the resultant state of this hazard.

Słowa kluczowe

PL

zagrożenie pożarowe; skład gazów zrobowych; mieszanie się gazów; temperatura zagrzanego węgla

EN

fire hazard; composition of goaf gases; mixing of gases; temperature of heated coal

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2022
• Tom: T. 78, nr 2
• Strony: 7--17
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., tab.

Twórcy

autor

Słowik Stanisław

• Główny Instytut Górnictwa w Katowicach

Bibliografia

• 1. ARASZCZUK D., JAKUBÓW A., WASILEWSKI S. 2013 - Ciągły monitoring składu atmosfery w zrobach ściany F-1, pokład 406/1, KWK „Borynia-Zofiówka-Jastrzębie” Ruch Zofiówka JSW S.A. w systemie gazometrii automatycznej. Górnictwo i Geologia, t. 8, z. 4, s. str. 193-207.
• 2. CYGANKIEWICZ J. 2003 - Ocena ryzyka pożaru endogenicznego w rejonach eksploatacyjnych kopalń. „Wiadomości Górnicze” nr 9.
• 3. DZIURZYŃSKI W., WASILEWSKI S. 2012 - Ocena stanu atmosfery w rejonie ściany i jej zrobach na podstawie badań modelowych i danych z systemu monitoringu w kopalni. „Górnictwo i Geologia”, t. 7, z. 4, s. 15-30.
• 4. MACKENZIE-WOOD P., STRANG J. 1990 - Fire gases and their interpretation. The Mining Engineer, June.
• 5. SŁOWIK S. 2020 - Rozpoznanie stanu zagrożenia pożarowego w rejonach eksploatowanych ścian zawałowych w oparciu o wskaźnik Grahama i WSS. „Przegląd Górniczy” nr 8, s. 45-53.
• 6. SŁOWIK S., ŚWIERCZEK L. 2014 - Ujemne i zawyżone wartości wskaźnika Grahama. „Przegląd Górniczy”, nr 12, s. 98-105.
• 7. SŁOWIK S., ŚWIERCZEK L. 2015 - Przedział wiarygodności wskaźnika Grahama. „Przegląd Górniczy” nr 12, s. 49-61.
• 8. STRUMIŃSKI A. 1987 - Zwalczanie pożarów podziemnych w kopalniach. Wydawnictwa PAN, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
• 9. TRENCZEK S. 2003 - Ocena stanu zagrożenia pożarem endogenicznym, na podstawie temperatury zrobów wyznaczonej metodą gazów istotnych. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, seria Górnictwo, z. 258. s. 363-375.
• 10. Rozporządzenie Ministra Energii z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących prowadzenia ruchu podziemnych zakładów górniczych. Dz.U. 2017 poz. 1118

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023)