Szkodliwe czynniki biologiczne – ochrona zdrowia pracowników

• Autorzy: Górny R. L. , Stobnicka A

Warianty tytułu

EN

Harmful biological agents - employees' health protection

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Szkodliwe czynniki biologiczne (SCB) stanowią poważne, choć często bagatelizowane zanieczyszczenie środowiska pracy. Brak rutynowej kontroli jakości higienicznej środowiska pracy uwzględniającej obecność czynników biologicznych i wciąż niska świadomość istnienia tego problemu może stworzyć realne i poważne zagrożenie dla zdrowia pracowników. W artykule podano definicję SCB, omówiono powszechność występowania zagrożeń biologicznych, rolę bioaerozoli jako najpowszechniejszej formy ich transportu w środowisku, scharakteryzowano źródła SCB w środowisku pracy, przedstawiono wymogi prawne oraz metody kontroli, oceny narażenia i ryzyka. Przedstawiono też bieżące i nowe wyzwania, jakie stoją dziś przed nauką i techniką, a które mają lub będą miały wpływ na kontrolę i zapobieganie skutkom niekorzystnego oddziaływania SCB na człowieka w środowisku pracy i poza nim.

EN

Harmful biological agents (HBA) are serious, however quite frequently underestimated, contaminants of occupational settings. A lack of routine control of hygienic quality in working environment regarding the presence of biological agents together with a low awareness of contamination problems may create a real and considerable danger for workers' health. In this paper definition of HMA is given, widespread of biohazards in the environment is discussed, role of bioaerosols as the most common way if transport is described, sources of HMA in working environment are characterized and legal measures applied in control, exposure and risk assessments are presented. The problems of current and future scientific and technical challenges related to control and prevention of adverse health outcomes caused by HMA in exposed individuals in both occupational and non-occupational environments are also discussed in this paper.

Słowa kluczowe

PL

szkodliwe czynniki biologiczne; bioaerozol; metody badawcze; prawne wymogi kontroli; normatywy higieniczne; ocena narażenia i ryzyka

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
• Rocznik: 2014
• Tom: nr 4
• Strony: 6--10
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., tab.

Twórcy

autor

Górny R. L.

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa

autor

Stobnicka A

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa

Bibliografia

• [1] Dyrektywa 2000/54/WE Parlamentu Europejskiego oraz Rady z dnia 18 września 2000 r. dotycząca ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na czynniki biologiczne w miejscu pracy. „Official Journal of the European Communities”, L. 262/21, Bruksela 17.10.2000, 21-45
• [2] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowi pracowników zawodowo narażonych na te czynniki DzU z 2005 r. nr 81, poz. 716 ze zm.: DzU z 2008 r. nr 4 poz. 288
• [3] Bisen P.S., Debnath M., Prasad G.B.K.S. Microbes: concepts and applications. Wiley-Blackwell, Hoboken 201
• [4] Dutkiewicz J., Śpiewak R., Jabłoński L., Szymańska Biologiczne czynniki zagrożenia zawodowego Klasyfikacja, narażone grupy zawodowe, pomiary profilaktyka. Ad punctum, Lublin 2007
• [5] EU-OSHA - European Agency for Safety and Health at Work: Expert forecast on emerging biological risk related to occupational safety and health. European risk observatory report. Office for Official Publications of the European Communities, Luksemburg 2007
• [6] Szeszenia-Dąbrowska N., Wilczyńska U., Sobala W. Choroby zawodowe w Polsce w2012r. Instytut Medycyny Pracy, Łódź 2013
• [7] Szeszenia-Dąbrowska N., Wilczyńska U., Sobala W. Choroby zawodowe w Polsce w 2011r. Instytut Medycyny Pracy, Łódź 2012
• [8] Cox C.S., Wathes C.M. Bioaerosols handbook. Lewis Publishers/CRC Press, Inc., Boca Raton 1995
• [9] Lighthart B., Stetzenbach L.D. Distribution of microbial bioaerosol. W: Lighthart B., Mohr A.J. (red.). Atmospheric microbialaerosols: theory and applications. Chapman an Hall, Inc., Nowy Jork 1994
• [10] Stetzenbach L. Introduction to aerobiology. W: Hurst C.J. (red.). Manual of environmental microbiology. ASM Press, Waszyngton 1997
• [11] Kulkarni P. Baron PA., Willeke, K. (red.). Aerosol masurement:principles, techniques, and applications. John Wiley Sons, Inc., Nowy Jork 2011
• [12] Owen M.K.. Ensor D.S. Sparks L.E. Airborne particle sizes and sources found in indoor air. „Atmospheric Environment” 1992,26:2149-2162
• [13] Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks Pracy. T.jedn. DzU z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.
• [14] Gołofit-Szymczak M. Określenie narażenia na aerozol bakteryjny i grzybowy w środowisku pracy pomieszczeń biurowych z uwzględnieniem systemu wentylacyjnego budynku. Rozprawa doktorska. Wydawnictwo CIOP-BIP Warszawa 2012
• [15] Thorne P.S., Duchaine c., Douwes J., Eduard W., Górny R., Jacobs R., Reponen T., Schierl R., Szponar B. Working group report 4: exposure assessment for biological agents. „American Journal of Industrial Medicine” 200 46:419-422
• [16] Górny R.L. Aerozole biologiczne - rola normatywów higienicznych w ochronie środowiska i zdrowia „Medycyna Środowiskowa” 2010,13:41-51
• [17] Górny R.L. Filamentous microorganisms and the fragments in indoor air - a review. „Annals of Agricultural and Environmental Medicine” 2004,11:185-197
• [18] Górny R.L., Ławniczek-Wałczyk A. Effect of two aerosolization methods on the release of fungal propagules from contaminated agar surface. „Annals of Agricultur and Environmental Medicine” 2012,19:279-284
• [19] Frączek K. Ocena narażenia na drobnoustroje w strefie oddziaływania składowiska odpadów komunalnych zeszyt naukowy 504/381. Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego, Kraków 2013
• [20] Ruzer L.S., Harley N.H, Aerosols handbook Measurement, dosimetry and health effects. 2nd edition. CRC Press. Taylor & Francis Group, Boca Raton 201: