Broń jądrowa w Europie: stan obecny i realna groźba jej użycia

• Autorzy: Zarychta S.

Warianty tytułu

EN

Nuclear Weapons in Europe: Current State of Affairs and the Real Threat of Putting Them into Use

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Broń jądrowa od początku odgrywała główną rolę w kształtowaniu bezpieczeństwa regionalnego i międzynarodowego. Była ważnym elementem strategii Stanów Zjednoczonych i Sojuszu Północnoatlantyckiego. Zmieniające się środowisko bezpieczeństwa zmuszało USA i NATO do wypracowywania nowych doktryn i koncepcji strategicznych w celu zapobieżenia wybuchowi konfliktu zbrojnego, zmniejszenia zagrożeń oraz wzmocnienia wspólnoty zachodniej w tworzeniu stabilnej i silnej Europy Zachodniej. Rola broni jądrowej w strategiach NATO ewoluowała. W koncepcji MC 14/2, zwanej strategią zmasowanego odwetu, decydujące znaczenie przypisano zmasowanemu atakowi jądrowemu lotnictwa strategicznego USA, natomiast w koncepcji MC 14/3, tzw. strategii elastycznej odpowiedzi, broń jądrowa miała być użyta dopiero po jej zastosowaniu przez ZSRR. Na początku lat siedemdziesiątych XX wieku przyjęto koncepcję realistycznego odstraszania. Także w latach zimnej wojny broń jądrowa stanowiła dla NATO parasol ochronny, jaki Stany Zjednoczone rozciągały nad państwami członkowskimi Sojuszu, a odstraszanie nuklearne pozostało fundamentalnym składnikiem koncepcji strategicznych NATO. Sytuacja diametralnie zmieniła się po rozpadzie dwubiegunowego świata. NATO podjęło reformy, które uwzględniały nowe środowisko bezpieczeństwa w Europie.

EN

Nuclear weapons have played the key role in shaping regional and international security from the very beginning. They have been an important element in the strategy of the USA and NATO. The changing security environment has forced America and the North Atlantic Alliance to work out new strategic doctrines and concepts in order to prevent the outbreak of an armed conflict, reduce threats and strengthen the western community in creating a stable and powerful Western Europe. The role of nuclear weapons in NATO strategies has evolved. In the MC 14/2 concept, called the concept of massive retaliation, the main role was given to massive nuclear assault of the US strategic air force, whereas in the MC 14/3 concept, the so-called strategy of flexible response, nuclear weapons were to be used only after they had been first used by the USSR. At the beginning of the 1970s, the concept of realistic deterrence was adopted. Also during the years of the Cold War nuclear weapons were NATO's protective umbrella spread over its members by the USA, and nuclear deterrence remained a fundamental element of NATO's strategic concepts. The situation changed dramatically after the collapse of the bipolar world. NATO has undertaken reforms which take into consideration the new security environment in Europe.

Słowa kluczowe

PL

broń jądrowa; środki przenoszenia broni jądrowej; Europejski Teatr Wojny; NATO; Rosja

EN

nuclear weapon; nuclear weapon delivery systems; European Theatre of War; NATO; Russia

• Wydawca: Wojskowy Instytut Wydawniczy
• Czasopismo: Kwartalnik Bellona
• Rocznik: 2017
• Tom: Nr 1
• Strony: 47--72
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz., tab.

Twórcy

autor

Zarychta S.

• Centrum Operacji Morskich

Bibliografia

• 1. E. Cziomer, L.W. Zyblikiewicz, Zarys współczesnych stosunków międzynarodowych, Warszawa–Kraków 2002.
• 2. Single Integrated Operational Plan, Wikipedia [online], http://en.wikipedia.org/wiki/Single_Integrated_Operational _Plan [dostęp: 10.08.2016].
• 3. U.S. Nuclear Weapons in Europe [online], http://fas.org/programs/ssp/nukes/_images/eurographbig.jpg [dostęp: 10.09.2016].
• 4. United States Secretly Deployed Nuclear Bombs In 27 Countries and Territories During Cold War, National Security Archive Electronic Briefing Book No. 20 , [online], http://nsarchive.gwu.edu/news/19991020/ [dostęp: 15.09.2016].
• 5. Disarmament Diplomacy, Report on Cold War Custody & Deployment of US Nuclear Weapons, The Acronym Institute Issue No. 41 [online], November 1999, http://www.acronym.org.uk/dd/dd41/41cwar.htm [dostęp: 17.09.2016].
• 6. W. Weber, Siły lądowe NATO stacjonujące w RFN, „Wojskowy Przegląd Zagraniczny” 1974 nr 3.
• 7. NORTHAG wartime structure in 1989, Wikipedia [online], https://en.wikipedia.org/wiki/NORTHAG_wartime_structure_in_1989 [dostęp: 10.10.2016].
• 8. CENTAG wartime structure in 1989, Wikipedia [online], https://en.wikipedia.org/wiki/CENTAG_wartime_structure_in_1989 [dostęp: 10.10.2016] .
• 9. 56th Field Artillery Brigade, Wikipedia [online], https://en.wikipedia.org/wiki/56th_Field_Artillery_Command [dostęp: 12.10.2016].
• 10. Fourth Allied Tactical Air Force, Wikipedia [online], http://en.wikipedia.org/wiki/Fourth_Allied_Tactical_Air_Force [dostęp: 15.10.2016].
• 11. S. Gorszkow, Potęga morska współczesnego państwa, Warszawa 1997, s. 271.
• 12. W. Hurka, Strategia morska NATO, „Przegląd Morski” 1984 nr 3.
• 13. Quebec Agreement August 19, 1943 (pdf), Atomic Archive [online], http://www.atomicarchive.com/Docs/ManhattanProject/Quebec.shtml [dostęp: 20.10.2016].
• 14. Mocarstwa atomowe i ich arsenały, Wielka Brytania, Atominfo [online], http://www.atominfo.pl/atom5_3.html [dostęp: 20.10.2016].
• 15. A. Charisius, T. Dobias, W. Kozaczuk, NATO strategia i siły zbrojne 1945-1975, Warszawa 1977.
• 16. Historia brytyjskiej broni nuklearnej, Atominfo [online], http://www.atominfo.pl/atom5_3.html [dostęp: 22.10.2016].
• 17. Szerzej: R. Czulda, Polityka bezpieczeństwa Wielkiej Brytanii w latach 1945–1955, Łódź 2014.
• 18. Jane’s Fighting Ships 1988–1989, JPCL, England.
• 19. Jane’s Fighting Ships 2002–2003, JPCL, England.
• 20. Trident II D-5 Fleet Ballistic Missile, GlobalSecurity.org [online], http://www.globalsecurity.org/wmd/systems/d-5-specs.htm [dostęp: 25.10.2016].
• 21. SIPRI Yearbook 2015 Armaments, Disarmament and International Security, SIPRI [online], http://www.sipri.org/yearbook/2015/ downloadable-files/sipri-yearbook-2015-summary-pdf [dostęp: 25.10.2016].
• 22. France’s Nuclear Weapon, Origin of the Force de Frappe, http://nuclearweaponarchive.org/France/FranceOrigin.html [dostęp: 27.10.2016].
• 23. Testy atomowe, Wikipedia [online], http://pl.wikipedia.org/wiki/Testy_atomowe [dostęp: 27.10.2016].
• 24. A. Pigeart, Francuska „triada jądrowa”, „Wojskowy Przegląd Zagraniczny” 1982 nr 2.
• 25. ASMP, Wikipedia [online], https://pl.wikipedia.org/wiki/ASMP [dostęp: 28.10.2016]
• 26. Historia rozwoju francuskiej broni jądrowej, Atominfo [online], http://www.atominfo.pl/atom5_3.html#5.2.4. [dostęp: 28.10.2016].
• 27. Jane’s Fighting Ships 2014–2015, JPCL, England. 2016.
• 28. Military doctrine of the Russian Federation, Scribd. [online], http://pl.scribd.com/doc/251695098/Russia-s-2014-Military-Doctrine#scribd [dostęp: 28.09.2016].
• 29. Iskander (SS-26 Stone), Military-Today.com [online], http://www.military.today.com/missiles/iskander.htm [dostęp: 28.09.2016].