Narażenie górników na spaliny emitowane z silników Diesla mierzone jako węgiel elementarny

• Autorzy: Szewczyńska Małgorzata , Dobrzyńska Elżbieta , Kowalska Joanna , Wasilewski Paweł

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2025.1.4

Warianty tytułu

EN

Exposure of miners to exhaust emitted from diesel engines measured as elemental carbon

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiono wyniki oznaczania węgla elementarnego jako markera spalin z silników Diesla emitowanych do powietrza na stanowiskach pracy górników i maszynistów kolejek podwieszanych pracujących w wyrobiskach górniczych. Próbki powietrza pobierano z zastosowaniem próbników z impaktorem odcinającym cząstki respirabilne ≥ 1,0 μm. Do oznaczania stężeń węgla elementarnego w pobieranych próbkach zastosowano analizator termooptyczny z detektorem płomieniowo-jonizacyjnym.

EN

The content of elemental C as a marker of diesel engine exhaust emitted into the air at the workplaces of miners and overhead railway drivers working in 5 mine workings was detd. Air samples were collected using samplers screening respirable particles ≥ 1.0 μm. A thermooptical analyzer with a flame ionization detector was used to det. the concn. of elemental C in the collected samples.

Słowa kluczowe

PL

węgiel elementarny; narażenie zawodowe; spaliny z silnika Diesla; kopalnie; górnicy

EN

elemental carbon; occupational exposure; diesel exhaust; mines; miners

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2025
• Tom: T. 104, nr 1
• Strony: 86--90
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Szewczyńska Małgorzata

• Pracownia Zagrożeń Chemicznych, Zakład Zagrożeń Chemicznych, Pyłowych i Biologicznych, Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa

• https://orcid.org/0000-0003-3319-3024

autor

Dobrzyńska Elżbieta

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa

• https://orcid.org/0000-0003-1595-9663

autor

Kowalska Joanna

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa

• https://orcid.org/0000-0002-1431-3089

autor

Wasilewski Paweł

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa

• https://orcid.org/0000-0001-6735-4207

Bibliografia

• [1] International Agency for Research on Cancer, IARC monographs on the evaluation of carcinogenic risks to humans, Diesel and gasoline engine exhaust and some nitroarenes, Lyon, France, 2012.
• [2] C. Nordenhall, J. Pourazar, A. Blomberg, J. O. Levin, T. Sandstrom, E. Adelroth, Eur. Respir. J. 2001, 17, nr 5, 909.
• [3] Y. Xu, L. Barregard, J. Nielsen i in., Part Fibre Toxicol. 2013, 10, 60.
• [4] M. Debia, C. Couture, P. E. Njanga, E. Neesham-Grenon, G. Lachapelle, H. Coulombe, S. Hallé, S. Aubin, Int. J. Min. Sci. Technol. 2017, 27, 641.
• [5] M. Szewczyńska, J. Kowalska, M. Przybyła, A. Szczurek, Przem. Chem. 2023, 102, nr 10, 1064.
• [6] M. Szewczyńska, J. Kowalska, M. Przybyła, A. Szczurek, Przem. Chem. 2022, 101, nr 8, 591.
• [7] Rozporządzenie Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 18 lutego 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, Dz.U. 2021, poz. 325.
• [8] NIOSH 5040, Elemental Carbon (Diesel Particulate), NIOSH Manual of Analytical Methods (NMAM), 2004.
• [9] M. Szewczyńska, M. Pośniak, J. Kowalska, Podst. Metody Oceny Środ. Pracy 2023, nr 1(115), 5.
• [10] B. Berlinger, D. G. Ellingsen, N. Romanova, G. Friisk, H. L. Daae, S. Weinbruch, N. P. Skaugset, Y. Thomassen, Ann. Work Expo. Health 2019, 63, nr 3, 349.
• [11] T. W. Hesterberg, C. M. Long, W. B. Bunn, C. A. Lapin, R. O. McClellan, P. A. Valberg, Inhal. Toxicol. 2012, 24, 1.

Uwagi

1. Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).

2. Publikację opracowano na podstawie wyników VI etapu programu wieloletniego pn. „Rządowy Program Poprawy Bezpieczeństwa i Warunków Pracy", finansowanego w zakresie zadań służb państwowych ze środków Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej. Zadanie nr 3.ZS.07 Koordynator Programu: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy.