Wpływ warunków wodnych na aktywność respiracyjną gleb pobagiennych bez pokrywy roślinnej

• Autorzy: Turbiak J. , Miatkowski Z. , Bolewski T.

Warianty tytułu

EN

Effect of water conditions on respiration activity of post-bog soils under the conditions of plant cover lack

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki 7-letnich badań aktywności respiracyjnej gleb pobagiennych zaliczonych do czterech prognostycznych kompleksów wilgotnościowych: mokrego, wilgotnego, posusznego i okresowo suchego, utrzymywanych w warunkach całkowitego braku pokrywy roślinnej. Emisja CO₂ była oznaczana metodą komorową. Aktywność respiracyjna gleb pobagiennych była zależna od warunków wodnych panujących na poszczególnych kompleksach wilgotnościowych. Największą aktywność respiracyjną stwierdzono na kompleksach wilgotnym i posusznym – odpowiednio 0,51 i 0,47 g•m^-2•h^-1 CO₂, następnie na okresowo suchym – 0,42 g•m^-2•h^-1, a najmniejszą na kompleksie mokrym – 0,33 g•m^-2•h^-1. Największą aktywność respiracyjną stwierdzono w warunkach utrzymywania wilgotności gleby na poziomie polowej pojemności wodnej. Gleby pobagienne utrzymywane w warunkach braku pokrywy roślinnej były znaczącym źródłem emisji CO₂. Wartość emisji CO₂ w okresie wegetacyjnym wynosiła od 11,9 Mg•ha^-1 na kompleksie mokrym do 19,4 Mg•ha^-1 na kompleksie wilgotnym. Emisja ta wiązała się z mineralizacją masy organicznej – od 5,8 Mg•ha^-1 na kompleksie mokrym do 9,5 Mg•ha^-1 na kompleksie wilgotnym.

EN

Results of 7-year studies on respiration activity of post-bog soils belonging to four prognostic moisture complexes: wet, moist, drying and periodically dry, kept under the conditions of total lack of plant cover are presented in the paper. CO₂ emission was determined by the chamber method. Respiration activity of post-bog soils depended on water conditions on particular moisture complexes. The highest respiration activity was found on moist and drying complexes – 0.51 and 0.47 g•m^-2•h^-1 CO₂ respectively, next on periodically dry – 0.42 g∙m^-2•h^-1, and the lowest on the wet complex – 0.33 g•m^-2•h^-1. The highest respiration activity was found under the conditions of keeping soil moisture at the level of field water capacity. Post-bog soils kept under the conditions of plant cover lack were a significant source of CO₂ emission. The value of CO₂ emission in the growing season was from 11.9 Mg•ha^-1 on the wet complex to 19.4 Mg•ha^-1 on the moist complex. This emission was connected with mineralization of organic mass – from 5.8 Mg•ha^-1 on the wet complex to 9.5 Mg•ha^-1 on the moist complex.

Słowa kluczowe

PL

aktywność respiracyjna; emisja CO2; gleby pobagienne; warunki wodne

EN

CO2 emission; post-bog soils; respiration activity; water conditions

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2014
• Tom: T. 14, z. 4
• Strony: 123--134
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., rys.

Twórcy

autor

Turbiak J.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Kujawsko-Pomorski Ośrodek Badawczy w Bydgoszczy

autor

Miatkowski Z.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Kujawsko-Pomorski Ośrodek Badawczy w Bydgoszczy

autor

Bolewski T.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Kujawsko-Pomorski Ośrodek Badawczy w Bydgoszczy

Bibliografia

• 1. CZAPLAK I., DEMBEK W. 2000. Torfowiska Polski jako źródło emisji dwutlenku węgla. Zeszyty Edukacyjne. Nr 6. Falenty. Wydaw. IMUZ s. 61–71.
• 2. ELSGAARD L., GÖRRES C.M., HOFFMANN C.CH., BLICHER-MATHIESEN G., SCHELDE K., PETERSEN S. 2012. Net ecosystem exchange of CO2 and carbon balance for eight temperate organic soils under agricultural management. Agriculture, Ecosystems and Environment. Vol. 162 s. 52–67.
• 3. FRĄCKOWIAK H., FELIŃSKI T. 1994. Obniżanie się powierzchni gleb organicznych w warunkach intensywnego przesuszenia. Wiadomości IMUZ. T. 18. Z. 2 s. 28–36.
• 4. GLIŃSKI J., STĘPNIEWSKI W., ŁABUDA S. 1983. Pobieranie tlenu i wydzielanie dwutlenku węgla w środowisku glebowym. Problemy Agrofizyki. Z. 39. ISSN 0137-6586 ss. 72.
• 5. GOTKIEWICZ J., SZUNIEWICZ J. 1987. Przeobrażanie się siedlisk i gleb w rejonie doświadczenia agrotechnicznego. W: Wyniki 25-letniego stałego doświadczenia nad porównaniem wpływu sposobu użytkowania i nawożenia na glebę torfową w Zakładzie Doświadczalnym Biebrza. Biblioteczka Wiadomości IMUZ. Nr 68 s. 33–41.
• 6. JURCZUK S. 2012. Emisja dwutlenku węgla ze zmeliorowanych gleb organicznych w Polsce. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 12. Z. 3 (39) s. 63–76.
• 7. KASIMIR-KLEMEDTSSON Ĺ., KLEMEDTSSON L., BERGLUND K., MARTIKAINEN P., SILVOLA J., OENEMA O. 1997. Greenhouse gas emissions from farmed organic soils: a review. Soil Use Manage. Vol. 13 s. 245–250.
• 8. LLOYD J., TAYLOR J.A. 1994. On the temperature dependence of soil respiration. Functional Ecology. Vol. 8. No. 3 s. 315–323.
• 9. MALJANEN M., KOMULAINEN V.M., HYTONEN J., MARTIKAINEN P.J., LAINE J. 2004. Carbon dioxide, nitrous oxide and methane dynamics in boreal organic agricultural soils with different soil characteristics. Soil Biology Biochemistry. Vol. 36. Iss. 11 s. 1801–1808.
• 10. MOSIER A.R., MACK L. 1980. Gas-chromatographic system for precise, rapid analysis of nitrousoxide. Soil Science Society of America Journal. Vol. 44 s. 1121‒1123.
• 11. OKRUSZKO H. 1976. Zasady rozpoznawania i podziału gleb hydrogenicznych z punktu widzenia potrzeb melioracji. W: Materiały pomocnicze do badań gleboznawczych przy projektowaniu melioracji. Pr. zbior. Red. H. Okruszko. Biblioteczka Wiadomości IMUZ. Nr 52 s. 7–54.
• 12. OKRUSZKO H., PIAŚCIK H. 1990. Charakterystyka gleb hydrogenicznych. Olsztyn. Wydaw. ART. ss. 291.
• 13. STĘPNIEWSKA Z., PRZYWARA G., BENNICELLI R.P. 2004. Reakcja roślin w warunkach anaerobiozy. Acta Agrophisica. Rozprawy i monografie 7. Lublin. Instytut Agrofizyki PAN. ss. 86.
• 14. SZYMANOWSKI M. 1997. Wstępna ocena tempa mineralizacji różnie odwodnionych gleb torfowych metodą częściowo izolowanych próbek. Wiadomości IMUZ. T. 19. Z. 2 s. 43–60.
• 15. TURBIAK J. 2009. Aktywność respiracyjna gleb pobagiennych w warunkach ich utrzymywania w czarnym ugorze. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 9. Z. 1(25) s. 161–170.
• 16. TURBIAK J. 2013. Ocena ubytku masy organicznej w glebie murszowatej na podstawie pomiarów strumieni emisji CO2. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 13. Z. 2(42) s. 147–159.