Wpływ nieliniowego sumowania wpływów na kształt profilu niecki obniżeniowej opisywanej przez deterministyczny model górotworu zbudowany na podstawie teorii automatów komórkowych

• Autorzy: Sikora P.

Warianty tytułu

EN

Impact of the nonlinear summation of mining effects on the shape of the subsidence trough profile described by a cellular automata theory-based deterministic model of rock mass

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Obserwacje geodezyjne skutków podziemnej eksploatacji złóż pokładowych wskazują, że pomierzone kształty profili pełnych niecek obniżeniowych charakteryzują się licznymi odstępstwami od kształtu profili teoretycznych uzyskiwanych teoriami geometryczno-całkowymi z zastosowaniem zasady liniowej superpozycji wpływów. Są to m.in. zależność nachylenia profilu niecki od kierunku frontu eksploatacyjnego, wpływ grubości i krotności eksploatacji na stosunek maksymalnego nachylenia profilu do maksymalnego obniżenia itp. W pracy przedstawiono sposób opisu tych efektów za pomocą modelu górotworu zbudowanego na podstawie deterministycznego automatu komórkowego. Opisana metoda, polega na uzależnieniu funkcji przejścia od doznanego uprzednio nachylenia w danej komórce automatu. Metoda nawiązuje do prac J. Litwiniszyna dotyczących opisu niecki obniżeniowej przy zastosowaniu ośrodka stochastycznego.

EN

Geodetic observations of underground mining effects show that the measured shapes of profiles of complete subsidence troughs are different from the shapes of theoretical profiles obtained on the basis of geometrical-integral theories, including the principle of linear superposition of mining effects. There are, among others, the following differences: relation between the inclination of the trough’s profile and the direction of exploitation, influence of the thickness and summation of exploitation on the ratio of maximum inclination of the profile to maximum subsidence, etc. This paper presents the method of description of these effects which was developed on the basis of cellular automata model of rock mass. The method consists in the interlocking of the passing function from the already experienced inclination in the particular automata cell. This method refers to the works of J. Litwiniszyn which describe a subsidence trough in the stochastic environment.

Słowa kluczowe

PL

obniżenia; desymetryzacja; automat komórkowy

EN

subsidence; desymmetrization; cellular automata

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2013
• Tom: T. 69, nr 8
• Strony: 195--199
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., wykr.

Twórcy

autor

Sikora P.

• Politechnika Śląska, Gliwice

Bibliografia

• 1. Białek J., Mielimąka R.: Zmiana kształtu profilu podłużnego niecki obniżeniowej po zakończeniu eksploatacji ścianowej w świetle obserwacji geodezyjnych. Przegląd górniczy 10/2010, str. 78÷83. SiTG. Katowice, 2010 r.
• 2. Białek J., Sikora P.: Symulacja wpływu nachylenia pokładu i szczeliny uskokowej na rozkład obniżeń za pomocą metody automatów komórkowych. Przegląd Górniczy nr 8/2012, s. 160÷165.
• 3. Knothe S., Leśniak J., Pielok W., Rogowska J.: Badania modelowe na ośrodku sypkim przemieszczeń i odkształceń górotworu pionowo niejednorodnego wywołanych eksploatacją górniczą. Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN. Vol. 4, No. 1-2 (2002), s. 3÷12.
• 4. Litwiniszyn J.: Przemieszczenia górotworu w świetle teorii prawdopodobieństwa. Archiwum Górnictwa i Hutnictwa 1954 t. 2, z. 1.
• 5. Litwiniszyn J.: Niektóre zagadnienia mechaniki górotworu w świetle równań procesów stochastycznych. Arch. Mech. Stosow. 1955, t. 7, z. 2.
• 6. Mielimaka R.: Wpływ kolejności i kierunku eksploatacji prowadzonej frontami ścianowymi na deformacje terenu. Monografia, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, 2009.
• 7. Rogusz Z.: Wpływ czynników geologiczno-górniczych na wartość parametru tgβ teorii W. Budryka - S.Knothego w świetle badań terenowych. Praca doktorska, GIG, Katowice, 1977.
• 8. Sikora P.: Opis obniżeń górotworu pod wpływem podziemnej eksploatacji z wykorzystaniem teorii automatów komórkowych. Praca doktorska, Politechnika Śląska, Gliwice, 2011.
• 9. Sikora P.: Wykorzystanie deterministycznego automatu skończonego do wyznaczania profilu linii obniżeń terenu spowodowanych podziemną eksploatacją. Przegląd Górniczy nr 10/2010, s. 141÷143.