Rewaloryzacja zabudowy drewnianej jako element urządzania szlaku Kultury Wołoskiej

• Autorzy: Środulska-Wielgus J.

Warianty tytułu

EN

Wooden development renewal as an element of establishment of the Wallachian Culture route

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Szlak kultury wołoskiej to szlak turystyki kulturowej, który prezentuje wartości naturalne Karpat oraz dziedzictwo kulturowe osadników wołoskich. Głównym celem stworzenia szlaku jest budowanie i promowanie zrównoważonej turystyki w Karpatach. Szlak to także droga do wzbogacenia i urozmaicenia oferty usług turystycznych w gminach karpackich, w oparciu o ich własny, często mało wykorzystany kapitał ludzki i krajobrazowy. Idea szlaku odzwierciedla wspólnotę górali łuku Karpat, w nazewnictwa, muzyce, która w krajobrazie przejawia się w systemie osiedleńczym wsi, rozłogach pól, polanach wraz z szałasami, a także w realizowaniu współcześnie działalności spółdzielczej, wspólnotowej, nawiązującej do organizacji wołoskiego sałasza – wspólnego gospodarowania. Przynależność do „Szlaku Kultury Wołoskiej” uczy szacunku dla pracy, dokonań poprzednich pokoleń, zwraca uwagę na dziedzictwo kulturowe łuku Karpat.

EN

Wallachian Culture Route is a cultural tourism route that presents the natural values of the Carpathian Mountains and the cultural heritage of Wallachian settlers. The main objective for the creation of thxe route is the development and promotion of sustainable tourism in the Carpathian Mountains. The route is also a way to enrich and diversify the range of touristic offers in Carpathian boroughs on the basis of their own, frequently unused human and landscape capital. The idea of the route reflects the community of the Carpathian highlanders through nomenclature, the music that is manifested in the system of village establishment, spread of fields, glades along with huts, and through the contemporary realization of cooperative, communal activities that refers back to the organization of a Wallachian hut – mutual husbandry. Affiliation with the “Wallachian Culture Route” teaches respect for work and the achievements of past generations, also drawing attention to the cultural heritage of the Carpathian Arc.

Słowa kluczowe

PL

kultura Karpat; krajobraz warowny; architektura drewniana

EN

Carpathian culture; pastoral landscape; wooden architecture

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
• Czasopismo: Budownictwo i Architektura
• Rocznik: 2015
• Tom: Vol. 14, nr 3
• Strony: 107--116
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., fot.

Twórcy

autor

Środulska-Wielgus J.

• Instytut Architektury Krajobrazu, Wydział Architektury, Politechnika Krakowska

Bibliografia

• 1 Janicka-Krzywda U. Na gorczańskich halach, Almanach Ziemi Limanowskiej, 20, 2005, s. 22–29.
• 2 Kurzeja M., Gospodarstwa wzorowe w Gorcach, Wierchy, nr 73, rocznik 2007, por. Twardzicki T., 1936, Pierwsza próba „halowania” czyli wypasu na halach żeńskiej młodzieży zarodowej bydła czerwonego polskiego w r. 1935 w Gorcach, Rolnik. Tygodnik Organu Małop. Tow. Rolniczego, Lwów, s. 1–46.
• 3 Kurzeja M. Obozowiska AK w Gorcach, mps, Biblioteka GPN, Poręba Wielka, 2009.
• 4 Kurzeja M., Maciaszek M. Obozy oddziałów partyzanckich Józefa Kurasia „Orła”, „Ognia” w Gorcach, [w:] R. Kowalski(red.) Wokół legendy „Ognia”. Opór przeciw zniewoleniu: Polska, Małopolska, Podhale 1945–1956, PTH,Nowy Targ, 2008, s. 363–388.
• 5 Medwecka –Kornaś A. Doliny potoków Jaszcze i Jamne w Gorcach studium przyrody, zagospodarowania i ochrony terenów górskich. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970.
• 6 Michalik S. Gorce, przyroda Polska. Warszawa: "Wiedza Powszechna", 1989 (Łódź: ŁZG).tegoż Rezerwat "Turbacz" im. Władysława Orkana w Gorcach (przewodnik botaniczny).: Państwowe Wydawn. Naukowe, 1967.
• 7 Patoczka P. Pojęcia stosowane w architekturze krajobrazu, Teka Kom. Arch. Urb. Stud. Krajobr. – OL PAN, 2012, VIII/1, 116-123.
• 8 Rączka J.W. Podstawy rewaloryzacji architektury w regionach krajobrazowych: wartości i zagrożenia, rozważania nad metodą, cechy regionalne, problemy rewaloryzacji, Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki, 1985.
• 9 Środulska-Wielgus J. Kształtowanie krajobrazu poprzez zrównoważoną turystykę kulturową na przykładzie idei szlaku kultury wołoskiej. Teka Kom. Arch. Urb. Stud. Krajobr. – OL PAN, 2012, VIII/2, 120-135.
• 10 Środulska-Wielgus J. Szlaki turystyki kulturowej jako sposoby ochrony i udostępniania krajobrazu. Nauka Przyr. Technol. 3, 1, 2009, #52.
• 11 Środulska-Wielgus J., Maciaś M. Szlak kultury wołoskiej. Ochotnica – początek drogi [w] Rozwój turystyki kulturowej i przyrodniczej na pograniczu polsko-słowackim PPWSZ, Nowy Targ 2012, s. 153–162.
• 12 Koncepcja rozwoju Szlaku Kultury Wołoskiej Ekspertyza opracowana w ramach grupy roboczej ds. Zrównoważonej Turystyki projektu „Porozumienie Karpackie „Karpaty Naszym Domem” aktywnym partnerem dialogu obywatelskiego” współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, Zespół autorski: Małgorzata Fedas, Karolina Fidyk, Katarzyna Śliwa-Martinez, Jadwiga Środulska-Wielgus, Krzysztof Wielgus, Bernadetta Zawilińska, Kraków 2013.
• 13 Śliwiński W. Szałasy pasterskie w Gorcach. Nowy Sącz: Sądecka Oficyna Wydaw. Woj. Ośr. Kult. 1986.