Czy opatrunek gipsowy wpływa na indeks ekspozycji i dose area product? : Odpowiedź na przykładzie radiografii nadgarstka

• Autorzy: Nowak P. , Murzyn K. , Pasieka E.

Warianty tytułu

EN

Are the plaster cast have influence on exposure index and dose area product value? : Based on the wrist radiography

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Złamania dystalnej części kości promieniowej należą do jednych z najczęstszych urazów kości. W przypadku tego typu urazów podstawnym badaniem obrazowym, ze względu na niski koszt wykonania i ogólną dostępność, jest zdjęcie rentgenowskie. Standardowo radiografię stawu nadgarstkowego wykonuje się w projekcji: tylno-przedniej, skośnej i bocznej. Dodatkowymi badaniami są radiogramy w odchyleniu promieniowym lub łokciowym, a także zdjęcie celowane na kanał nadgarstka oraz kość łódeczkowatą. Cel: Celem pracy była retrospektywna analiza wartości dose area product i indeksu ekspozycji podczas radiografii stawu nadgarstkowego u pacjentów z zastosowanym opatrunkiem gipsowym oraz bez, w zależności od wielkości pola kolimacji rentgenogramu, a także wykorzystanych do diagnostyki parametrów ekspozycji. Materiały i metody: Analizie retrospektywnej poddano 208 losowo wybranych radiogramów stawu nadgarstkowego wykonanych w Zakładzie Radiologii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku aparatem RTG Axiom Aristos firmy Siemens. Badanie obejmowało wartości dose area product i indeksu ekspozycji, napięcia anodowego, obciążenia prądowo-czasowego oraz wiel¬kości pól kolimacji. Zebrane dane poddano analizie statystycznej przy użyciu programu Statistica 12,5 oraz MS Excel 2013. Wyniki: Większą część osób, którym wykonano radiogramy, sta¬nowiły kobiety. W tej grupie średnia wieku wyniosła 63,79 lat, natomiast średnia wieku mężczyzn była równa 47,56 lat. Średnia wielkość pola kolimacji rentgenogramu z grupy objętej bada¬niem wyniosła 324,17 cm2. Przy założeniu, że wartość referen¬cyjna pola kolimacji wynosi 234 cm2 (13 x 18 cm), to 160 (72,92%) zdjęć miało pole kolimacji większe od wartości referencyjnej, natomiast przy przyjęciu 432 cm2 (18 x 24 cm) jako wartość odniesienia tylko 35 (16,83%) radiogramów było większych od wartości wzorcowej. Wartość współczynnika ekspozycji wynio¬sła średnio 645,87 z wartością maksymalną równą 2980,00, na¬tomiast najniższa wartość była równa 141,00. Średnia wartość DAP w grupie objętej badaniem wyniosła 0,02 Gy∙cm2, przy od¬chyleniu standardowym 0,01 Gy∙cm2. Największa odnotowana wartość współczynnika DAP wyniosła 0,07 Gy∙cm2, natomiast najmniejsza 0,01 Gy∙cm2. Testy statystyczne wykazały korelację między polem powierzchni a DAP na poziomie rs = 0,78 i polem powierzchni a EXI rs = 0,19 oraz między wartością DAP (p = 0,00) i EXI (p = 0,00) a obecnością opatrunku gipsowego. Wnioski: W radiografii cyfrowej bezpośredniej (system Siemens) opatrunek gipsowy wpływa w istotny sposób na wartości DAP, zwiększając go średnio o 0,01 Gy∙cm2 oraz EXI, zmniejszając jego wartość niemal o połowę. Także zwiększenie pola kolimacji po¬woduje zwiększenie wartości DAP i EXI w radiografii nadgarstka.

EN

Distal part radial bone fractures are one of the most common types of trauma. The basis of imaging examination of the injury is radiography. The advantages of the X-ray examination are low costs and widespread availability. Standard projections for the wrist are posteroanterior and lateral views. However, there are many ancillary views like a radiograms obtained with radial or ulnar deviation and carpal tunel. Aim: The aim of the study is retrospective analysis of dose area product and exposure index during radiography of the wrist. The analysis included value collimation size and exposure para¬meters depending on whether plaster immobilization was used or not. Materials and methods: We conduct retrospective analysis of randomly selected 208 radiographs of the wrist. X-ray photos were taken of patients at the Department of Radiology, Medi¬cal University Hospital in Bialystok, with Axiom Aristos Siemens. The analysis included value of the dose area product, exposure index, tube potential, tube current-time product and collima¬tion field. Statistical analysis was done using Statistica 12.5 and MS Excel 2013. Results: The most frequently radiographs were taken for wo¬men which average age was 63,79 while average age for men was 47,56. The average size of X-ray was 324,17 cm2. Assuming that the reference value of the collimation field is 234 cm2 (160x160), 160 (72.92%) images had collimation field greater than reference value. On the other hand when reference va¬lue is 432 cm2 (18 x 24 cm) only 35 (16.83%) of the radiographs were greater. The average exposure index value was 645,87, while the maximum value was 2980,00 and minimum value was 141,00. The average DAP in study group was 0,02 Gy∙cm2, SD = 0,01 Gy∙cm2. The largest recorded DAP was 0,07 Gy∙cm2, while the smallest was 0,01 Gy∙cm2. Statistic tests showed a signifi¬cant dependence between collimation field size value and DAP (rs = 0 ,78), c ollimation fi eld s ize v alue a nd E XI ( rs = 0 ,19); D AP (p = 0,00) and EXI (p = 0,00), and presence of plaster cast. Conclusions: In digital radiology (Siemens), plaster cast have a si¬gnificant influence on DAP, increasing it 0,01 Gy∙cm2 on average and EXI reduced its value almost by half. The increased surface area of the radiographs causes increased DAP and EXI.

Słowa kluczowe

PL

indeks ekspozycji; nadgarstek; zdjęcie rentgenowskie; opatrunek gipsowy

EN

dose area product; exposure index, wrist; radiography; plaster cast

• Wydawca: Indygo Zahir Media
• Czasopismo: Inżynier i Fizyk Medyczny
• Rocznik: 2018
• Tom: Vol. 7, nr 2
• Strony: 85--91
• Opis fizyczny: Bibliogr. 41 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Nowak P.

• Studenckie Koło Naukowe „Radioaktywni”, Zakład Radiologii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, ul. M. Skłodowskiej-Curie 24a, 15-276 Białystok

autor

Murzyn K.

• Studentka Elektroradiologii, I Wydział Lekarki, Warszawski Uniwersytet Medyczny, ul Żwirki i Wigury 61, 02-091 Warszawa

autor

Pasieka E.

• Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku, ul. M. Skłodowskiej-Curie 24a, 15-276 Białystok

Bibliografia

• 1. F. Paulsen, J. Waschke: Atlas anatomii człowieka Sobotta, 1, Else¬vier Urban&Partner, Wrocław 2012.
• 2. A. Bochenek, M. Reicher: Anatomia człowieka, PZWL, Warszawa 2007.
• 3. J. Sokołowska-Pituchowa: Anatomia człowieka, PZWL, Warszawa 2006.
• 4. B. Kordasiewicz: Leczenie złamań końca dalszego kości promienio¬wej, Postępy Nauk Medycznych, 6(20), 2007, 248-256.
• 5. C.W.A. Pfirrmann: Imaging of the wrist, [w:] J. Hodler, Ch.L. Zolli¬kofer, G.K. Von Schulthess (red.): Musculoskieletal diseases 2009- 2012, Springer, Mediolan 2009, 28-32.
• 6. T.Sz. Gaździk: Ortopedia i traumatologia, T. 1-2, PZWL, Warszawa 2010.
• 7. M. Zanetti, L.A. Gilula, H.A. Jacob, J. Hodler: Palmar tilt of the distal radius: influence of off-lateral projection initial observations, Radiology, 220(3), 2001, 594-600.
• 8. K.W. Nellans, E. Kowalski, K.C. Chung: The epidemiology of distal radius fractures, Hand Clin, 28(2) , 2012, 113-125.
• 9. J.M. Adkinson, A.M. Soltys, N.F. Miller, S.M. Eid, R.X. Murphy Jr.: Determinants of distal radius fracture management in polytrauma patients, Hand, 8(4), 2013, 382-386.
• 10. R. Shebab, M.H. Mirabelli: Evaluation and diagnosis of wrist pain: a case-based approach, Am Fam Physician, 87(8), 2013, 568-573.
• 11. R.A. Loredo, D.G. Sorge, L. Colonel, G. Garcia: Radiographic evaluation of the wrist: a vanishing art, Semin. Roentgenol., 40(3), 2005, 249-298.
• 12. E.L. Nickoloff, Z.F. Lu, A.K. Dutta, J.C. So: Radiation dose descriptors: BERT, COD, DAP, and other strange creatures, Radio¬Graphics, 28, 2008, 1439-1450.
• 13. W. Huda: Kerma-Area Product in diagnostic radiology, AJR, 203:W565-W569, 2014. DOI: 10.2214/AJR.14.12513.
• 14. M. Czerżyńska, E. Pasieka, S. Jakubowska, U. Łebkowska. Wpływ materiału endoprotezy stawu biodrowego na wartość indeksu expozycji i DAP, Inżynier i Fizyk Medyczny, 3(4), 2014, 199-203.
• 15. J.A. Seibert, R.L. Morion: The standardized exposure index for digital radiography: an opportunity for optimization of radiation dose to the pediatric population, Pediatric Radiology 41(5), 2011, 573-581.
• 16. W. Trojanowski: Technika konwencjonalnych badań radiologicz¬nych, [w:] B. Pruszyński (red.): Diagnostyka obrazowa. Podstawy teoretyczne i metodyka badań, PZWL, Warszawa 2014, 197-320.
• 17. B.W. Long, J. Hall Rollins, B.J. Smith: Merrill’s Atlas of radiographic positioning and procedures, T. 1, Elsevier Mosby, St. Louis 2016.
• 18. E.K. Shin, J.B. Jupiter: Current concepts in the management of distal radius fractures, Acta. Chir. Orthop. Traumatol. Cech., 74(4), 2007, 233-246.
• 19. M. Janiszewska, T. Kulik, M. Dziedzic, D. Żołnierczuk-Kieliszek, A. Barańska: Osteoporoza jako problem społeczny- patogeneza, objawy i czynniki ryzyka osteoporozy pomenopauzalnej, Probl Hig Epidemiol, 96(1), 2015, 106-114.
• 20. J. Tkaczuk-Włach, M. Sobstyl, G. Jakiel: Osteoporoza – obraz kli¬niczny, czynniki ryzyka i diagnostyka, Przegląd Menopauzalny, 2, 2010, 113-117.
• 21. P. Głuszko, R. Lorenc: Osteoporoza pierwotna i wtórna. Wskazówki postępowania dla reumatologów, Reumatologia, 50(5), 2012, 370-377.
• 22. B. Pruszyński (red.): Wskazania do badań obrazowych, PZWL, Warszawa, 2011.
• 23. T. Makowiec-Dąbrowska, H. Sińczuk-Walczak, Z.W. Jóźwiak, P. Krawczyk-Adamus: Sposób wykonywania pracy jako czynnik ryzyka zespołu cieśni nadgarstka, Medycyna Pracy, 58(4), 2007, 361-372.
• 24. J. Biernawska, A. Niemczyk, K. Pierzchała: Udział czynników zawodowych i pozazawodowych w etiopatogenezie zespołu cieśni nadgarstka, Medycyna Pracy, 56(2), 2005, 131-137.
• 25. A. Stewart Whitley, Ch. Sloane, G. Hoadley, A.D. Moore: Clark’s positioning in radiography, CRC Press, Londyn 2005.
• 26. Ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe (t. jedn. Dz.U. 2017.576).
• 27. K.L. Bontrager, J.P. Lampighano: Pozycjonowanie w radiografii klasycznej dla techników elektroradiologii, Elsevier Urban&Partner, Warszawa 2015.
• 28. S.J. Shepard, J. Wang (red.): An exposure indicator for digital radiography: AAPM Task Group 116 (Executive Summary), Med. Phys, 36(7), 2009, 2898-2914.
• 29. M.L. Butler, L. Rainford, J. Last, P.C. Brennan: Are exposure index values consistent in clinical practice? A multi-manufacturer investigation, Radiat Prot Dosimetry, 139(1-3), 2010, 371-374. DOI: 10.1093/rpd/ncq094.
• 30. L. Lança, A. Silva: Evaluation of exposure index (IgM) in orthopaedic radiography, Radiat Prot Dosimetry, 129(1-3), 2008, 112-118.
• 31. D. Oborska-Kumaszyńska: Cyfrowe systemy obrazowania w rent¬genodiagnostyce. Cz. II – kontrola parametrów obrazowania, Acta Bio-Optica et Informatica Medica, 2(17), 2011, 97-105.
• 32. D. Hart, B.F. Wall: Radiation exposure of the UK population from medical and dental X-ray examinations, NRPB-W4, National Radiological Protection Board, 2002.
• 33. R. Schmitt, U. Lanz: Diagnostic imaging of the hand, Thieme, Stuttgart-New York 2008.
• 34. Obwieszczenie Ministra Zdrowia z dnia 10 listopada 2015 r. w sprawie ogłoszenia wykazu wzorcowych procedur radiologicznych z zakresu radiologii – diagnostyki obrazowej i radiologii zabiegowej (Dz. Urz. Min. Zdrow. 2015.78).
• 35. J.S. Greathouse, A.M. Adler, R.R. Carlton: Principles of radio¬graphic positioning and procedures pocket guide, Cengage Learning, Stamford 2015.
• 36. K.M. Martensen: Radiographic image analysis, Elsevier Sounders, St. Louis 2015.
• 37. B.W. Long, E.D. Frank, R.A. Ehrlich: Workbook and licensure exam prep for radiography essentials for limited practice, Elsevier Sounders, St. Louis 2013.
• 38. H. Owczarek: Systemy CR w praktyce medycznej, Inżynier i Fizyk Medyczny, 4(1), 2012, 175-180.
• 39. Q.B. Carroll: Radiography in the digital age: physics – exposure – radiation – biology, Charles Thomas Publisher, Springfield 2014.
• 40. N. Johnson: Upper limb, [w:] K.L. Bontrager, J. Lampignano: Textbook of radiographic positioning and related anatomy, Elsevier MOSBY, St. Louis 2014, 125-172.
• 41. T.L. Fauber: Radiographic imaging and exposure, Elsevier, St. Louis 2017.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).