Suicydologiczny wizerunek niebezpieczeństwa

• Autorzy: Adamkiewicz M.

Warianty tytułu

EN

Suicidal face of insecurity

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł przedstawia w szerokiej perspektywie poglądy na samobójstwo, które jest traktowane jako apogeum nieprzyjaznej postawy żywionej wobec siebie, a tym samym staje się przykładem skrajnego niebezpieczeństwa egzystencjalnego. Tłem wypowiedzi jest koncepcja suicydologiczna rozwijana w obrębie różnych nauk, pośród których przywoływane są zagadnienia filozoficzne, psychologiczne, socjologiczne czy kulturoznawcze. Problematyka ta jest naświetlana w perspektywie historycznej, jako że zjawisko samobójstwa to jeden z trwalszych przejawów desperacji człowieka umiejscowionej w dziejach. Sam zresztą stosunek do samobójstwa jest wyznacznikiem cywilizacyjnych uwarunkowań rozwoju ludzkości w rozmaitych kręgach kulturowych. Suicydologia jako dziedzina mająca związek z bioetyką (tanatologią) rozważa dylematy moralne połączone z fizyczną dekonstrukcją człowieka uwidaczniającą się podczas analizy kwestii społecznych (humanistycznych) łączących się z problematyką zagrożenia czy wprost niweczenia życia ludzkiego. W związku z tym rozważania nad ową formą niebezpieczeństwa egzystencjalnego wchodzą w zakres stwierdzeń właściwych zarówno dla filozofii, socjologii, psychologii, jak i prawa. Tak więc nauki, zwłaszcza społeczne, pojmują samobójstwo jako akt agresji nakierowanej na siebie i autodestrukcji świadomie niszczącej życie wbrew przyrodniczym imperatywom nakazującym jego trwanie.

EN

In the article author presents a wide scope perspective on suicide, understood as an apogee of unfriendly life-stand against oneself as it becomes the example of extreme form of existential insecurity. There is a background for this conception evolving within a theme of different subjects in philosophy, psychology, sociology or culture studies. Main view on this suicidal notion is being described in historical perspective, since as the author argues, act of suicide is one of the more common phenomenon of human desperation in face of history. Position towards a suicide is a factor in many cultures describing, among the others, conditions of civilizations’ progress. Suicidology, a subject connected to bioethics (tanatology) considers the moral dilemmas linked to physical deconstruction of a human being in face of social analyses (in humanities) being done in relation to the issues of threat or annihilation of a human life. Therefore, such discussion on this form of existential insecurity can be rationalized by arguments true for philosophy, sociology, psychology, and law. The science and especially the social sciences consider a suicide as an act of aggression directed towards oneself and a conscious auto destruction contrary to the natural imperative ordering any life to live.

Słowa kluczowe

PL

bezpieczeństwo jednostki; filozofia bezpieczeństwa; socjologia bezpieczeństwa; samobójstwo; tanatologia

EN

individual security; philosophy of security; sociology of security; suicide; thanatology

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Studia Bezpieczeństwa Narodowego
• Rocznik: 2015
• Tom: R. 5, Nr 7
• Strony: 225--252
• Opis fizyczny: Bibliogr. 81 poz.

Twórcy

autor

Adamkiewicz M.

• Wojskowa Akademia Techniczna

Bibliografia

• 1. M. Adamkiewicz, Oblicza śmierci. Propedeutyka tanatologii, Europejskie Centrum Edukacyjne, Toruń 2004.
• 2. A. Alvarez, Bóg Bestia. Studium samobójstwa, przeł. Ł. Sommer, Oficyna Wydawnicza Volumen, Warszawa 1997.
• 3. M. Andics, Suicide and the Meaning of Life, Penguin, London - Washington 1947.
• 4. Arystoteles, Etyka nikomachejska, przeł. D. Gromska, PWN, Warszawa 1982.
• 5. Św. Augustyn, Wyznania, Wydawnictwo Znak, przeł. Z. Kubiak, Kraków 1999.
• 6. M. Aureliusz, Rozmyślania, przeł. K. Leśniak, PWN, Warszawa 1988.
• 7. T.L. Beauchamp, Suicide in the Age of Reason, [w:] Suicide and Euthanasia: Historial and Contemporary Themes, pod red. B. Brody’ego, Kluwer Academic Publications, Dordrecht 1989.
• 8. R. Benedict, Patterns of Culture, New American Library, Mentor, New York 1934.
• 9. R. Benedict, Wzory kultury, przeł. J. Prokopiuk, PWN, Warszawa 1966.
• 10. L. Binswanger, The Case of Ellen West, [w:] Existence, pod red. R. May i in., Harper & Row, New York 1958.
• 11. B. Brandt, Etyka. Zagadnienia etyki normatywnej i metaetyki, przeł. B. Stanosz, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996.
• 12. F. Brentano, O źródle poznania moralnego, przeł. Cz. Porębski, PWN, Warszawa 1989.
• 13. D.M. Buss, Psychologia ewolucyjna, przeł. M. Orski, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2001.
• 14. A. Camus, Mit Syzyfa i inne eseje, przeł. J. Guze, Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA S.A., Warszawa 1999.
• 15. D. Cantazaro, Evolutionary Limits to Self-Preservation, „Ethology and Sociobiology” 1991, vol. 12.
• 16. D. Cantazaro, Reproductive Status, Family Interactions, and Suicidal Ideation: Surveys of the General Public and Highrisk Group, „Ethology and Sociobiology” 1995, vol. 16.
• 17. E.H. Carr, The Romantic Exiles, Penguin, Harmondsworth 1949, s. 389.
• 18. T.L. Carus, O naturze rzeczy, przeł. G. Żurek, PIW, Warszawa 1994.
• 19. J. Ciechanowicz, Droga geniusza, Nortom, Wrocław 1998.
• 20. T. Czeżowski, Odczyty filozoficzne, wyd. 2, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 1969.
• 21. B. D’Arcy, Odrobina nadziei, przeł. J. i J. Grzegorczykowie, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 1999.
• 22. Diogenes Laertios, Żywoty i poglądy słynnych filozofów, przeł. I. Krońska, PWN, Warszawa 1984.
• 23. J. Donne, Biathanatos, Fascimile Text Society, New York 1930.
• 24. J.D. Douglas, The Social Meanings of Suicide, University Princeton Press, Princeton 1967.
• 25. E. Durkheim, Le suicide: ètude de sociologie, Presses Universitaires de France, Paris 1960.
• 26. M. Eliade, Joga. Nieśmiertelność i wolność, przeł. B. Baranowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
• 27. H. Elzenberg, Ahimsa i pacyfizm. Rzecz o gandyzmie, [w:] Pisma etyczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2001.
• 28. G.R. Fedden, Suicide, Simpson Edition, London-Toronto 1938.
• 29. V.E. Frankl, Homo patiens, przeł. R. Czarnecki, Z. Jaroszewski, Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa 1998.
• 30. E. Frauwallner, Historia filozofii indyjskiej, przeł. L. Żylicz, t. 2, PWN, Warszawa 1990.
• 31. J.G. Frazer, Złota gałąź, przeł. H. Krzeczkowski, PIW, Warszawa 1971.
• 32. Z. Freud, Ego i id, [w:] idem, Poza zasadą przyjemności, przeł. J. Prokopiuk, PWN, Warszawa 1994.
• 33. Z. Freud, Mourning and Melancholia, [w:] idem, Complete Psychological Works, pod red. J. Stacheya i in., Vol. XIV, Hogarth, London 1964.
• 34. P. Friedman [red.], On Suicide - With Particular Reference to Suicide Among Young Students, Folkestone, New York 1967.
• 35. E. Fromm, Anatomia ludzkiej destrukcyjności, przeł. J. Karłowski, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 1999.
• 36. E. Fromm, Szkice z psychologii religii, przeł. J. Prokopiuk, Książka i Wiedza, Warszawa 1966.
• 37. E. Fromm, Ucieczka od wolności, przeł. O. Ziemilska i A. Ziemilski, Czytelnik, Warszawa 1997.
• 38. Z.B. Gaś, Samobójstwo, zabójstwo a agresja, „Zdrowie Psychiczne” 1980, Nr 2.
• 39. J. Gąssowski, Mitologia Celtów, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1978.
• 40. E.T. Hall, Poza kulturą, przeł. E. Goździak, PWN, Warszawa 1984.
• 41. J. Hołówka, Etyka w działaniu, Prószyński i S-ka, Warszawa 2001.
• 42. B. Hołyst, Na granicy życia i śmierci, Agencja Wydawnicza „Cinderella Books”, Warszawa 1997.
• 43. B. Hołyst, Samobójstwo. Przypadek czy konieczność, PWN, Warszawa 1983.
• 44. K. Horney, Neurotyczna osobowość naszych czasów, przeł. H. Grzegołowska, PWN, Warszawa 1976.
• 45. D. Hume, O samobójstwie, [w:] idem, Dialogi o religii naturalnej wraz z dodatkami, przeł. A. Hochfeldowa, PWN, Warszawa 1962.
• 46. J. Jacobs, The Moral Justification of Suicide, Charles C. Thomas Edition, Springfield 1982.
• 47. M. Jarosz, Rezygnacja z życia. Analiza socjologiczna zjawiska samobójstwa w Polsce, „Ethos” 1999, Nr 3.
• 48. I. Kant, Krytyka praktycznego rozumu, przeł. J. Gałecki, PWN, Warszawa 1984.
• 49. T. Kielanowski, Rozmyślania o przemijaniu, Wiedza Powszechna, Warszawa 1980.
• 50. T. Kostrzewa, Próby samobójcze wśród dzieci i młodzieży, „Zdrowie Psychiczne” 1972, Nr 3.
• 51. J. Kozielecki, Klęska bez znaku błogosławionego, „Odra” 1986, Nr 12.
• 52. D. Kubacka-Jasiecka, Funkcjonowanie społeczne osób agresywnych i samoagresywnych, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Warszawa 1975.
• 53. W.J.H. Kunicki-Goldfinger, Dziedzictwo i przyszłość. Rozważania nad biologią molekularną, ewolucją i człowiekiem, PWN, Warszawa 1974.
• 54. M. Łacek, Samobójstwa w Polsce na tle porównawczym. Analiza socjologiczna, [w:] „Annales Universitatis Maria Curie-Skłodowska”, Sectio I. Philosophia-Sociologia, vol. XII-XIII, 1987/1988, Lublin 1991.
• 55. W. Łagodzki, G. Pyszczek (red.), PWN leksykon. Filozofia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
• 56. J. Mariański, W poszukiwaniu sensu życia. Szkice socjologiczno-pastoralne, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1990.
• 57. K. A. Menninger, Man Against Himself, Harper & Row, New York 1938.
• 58. K.A. Menninger, The Crime of Punishment, Viking, New York 1968, s. 93 i nast.
• 59. CH.L. Montesquieu, O duchu praw, przeł. T. Boy-Żeleński, t. 1, Wydanie F. Hoesick, Warszawa 1927.
• 60. CH. More, A. Full, Enquiry into the Subject of Suicide, More & Full, London 1790, vol. 1.
• 61. L.M. Moss, D.M. Hamilton, Psychoterapy of the Suicidal Patient, [w:] Clues to Suicide, pod red. E.S. Shneidmana i N.L. Farberowa, Maidenhead Press, New York 1963.
• 62. K. Obuchowski, Adaptacja twórcza, Książka i Wiedza, Warszawa 1985.
• 63. K. Olechnicki, P. Załęcki, Słownik socjologiczny, Graffiti BC, Toruń 1997.
• 64. M. Ossowska, Ethos rycerski i jego odmiany, Wyd. 2, PWN, Warszawa 1986.
• 65. M. Ossowska, Normy moralne. Próba systematyzacji, PWN, Warszawa 1985.
• 66. Platon, Uczta. Eutyfron. Obrona Sokratesa. Kriton. Fedon, przeł. W. Witwicki, PWN, Warszawa 1988.
• 67. Z. Płużek, Psychologiczny aspekt samobójstw, „Znak” 1972, nr 24, s. 945.
• 68. Porfiriusz, Jamblich, Anonim, Żywoty Pitagorasa, przeł. J. Gajda-Krynicka, Wydawnictwo Epsilon, Wrocław 1993.
• 69. E. Ringel, Gdy życie traci sens. Rozważania o samobójstwie, przeł. E. Kazimierczak, Glob, Szczecin 1987.
• 70. P. Sainsbury, Suicide in London, Penguin, London 1955.
• 71. J.W. Sarna, Człowiek i filozofia, Oficyna Wydawnicza „Ston 2”, Kielce 2000.
• 72. J.P. Sartre, Egzystencjalizm jest humanizmem, przeł. J. Krajewski, Wydawnictwo Muza, Warszawa 1998.
• 73. Seneka, Myśli, przeł. S. Stabryła, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1987.
• 74. A. Siemianowski, Śmierć i perspektywa nadziei. Esej filozoficzny o ostatecznych sprawach człowieka, Drukarnia „Scriptor”, Gniezno 1992.
• 75. H. Silving, Suicide and Law, [w:] Clues to Suicide, pod red. E.S. Shneidmana i N.L. Farberowa, Maidenhead Press, New York 1963.
• 76. A. Smith, Teoria uczuć moralnych, przeł. D. Petsch, PWN, Warszawa 1989.
• 77. A. Szostek, Wokół godności prawdy i miłości, Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1998.
• 78. T. Ślipko, Granice życia. Dylematy współczesnej bioetyki, Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa 1988.
• 79. A. Śpiewakowski, Samuraje, przekł. K. Okazaki, PIW, Warszawa 1989.
• 80. G. Williams, The Sanctity of Life and the Criminal Law, Blackstone, Londyn 1958.
• 81. G. Zilboorg, Suicide Among Civilized and Primitive Races, ,,American Journal of Psychiatry” 1936, vol. 92.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).