Wpływ ludzi na jakość wód w Polsce

• Autorzy: Ciślak Marianna , Antos Joanna

Warianty tytułu

EN

Impact of humans on water quality in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Jakość wód powierzchniowych i gruntowych w Polsce budzi poważne zastrzeżenia. Dla ponad 90% przebadanych jednolitych części wód powierzchniowych określono zły stan wód. Stan i potencjał ekologiczny wskazują na pogarszające się warunki życia dla ekosystemów wodnych. Niepokojące są, również liczne doniesienia o przekroczonych wskaźnikach jakości wód gruntowych, będących źródłem wody do spożycia dla prawie 3 milionów Polaków. Za złą jakość wód odpowiedzialny jest przede wszystkim człowiek. W pracy omówiono główne źródła przedostawania się zanieczyszczeń do wód powierzchniowych i gruntowych.

EN

The quality of surface water and groundwater in Poland raises serious concerns. For more than 90% of the analysed surface water bodies, poor water status has been identified. Ecological status and potential indicate deteriorating living conditions for aquatic ecosystems. Also of concern are the numerous reports of exceeded quality indicators for groundwater, which is the source of drinking water for almost 3 million people in Poland. Man is primarily responsible for poor water quality. This article discusses the main sources of pollutants entering surface and groundwater.

Słowa kluczowe

PL

rtęć; toksyczność; specjacja

EN

mercury; toxicity; speciation

• Wydawca: Wydawnictwo 2K TECHNOLOGIE s.c.
• Czasopismo: Technologia Wody
• Rocznik: 2023
• Tom: Nr 2 (80)
• Strony: 24--28
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Ciślak Marianna

• Politechnika Poznańska, Wydział inżynierii Środowiska i Energetyki, ul. Piotrowo 561-138 Poznań

autor

Antos Joanna

• Politechnika Poznańska, Wydział inżynierii Środowiska i Energetyki, ul. Piotrowo 561-138 Poznań

Bibliografia

• [1] Eurostat, Renewable Freshwater Resources. (2020). https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/bookrnark/e336de2b-31b3-47ba-9791-24a-41dal7b057lang=en (accessed March 7, 2023).
• [2] GUS, Ochrona Środowiska 2021, Warszawa, 2021.
• [3] GIOŚ, Syntetyczny raport z klasyfikacji i oceny jednolitych części wód powierzchniowych wykonanej za 2019 rok na podstawie danych z lat 2014-2019, Warszawa, 2020.
• [4] GUS, Ludność korzystająca z sieci wodociągowej w miastach, 2019.
• [5] Dz. U. poz. 2294, Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie Jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, 2017.
• [6) M. Michałkiewicz, B. Mądrecka, Studnie indywidualne jako źródło wody do picia. Zaopatrzenie w Wodę, Jakość i Ochrona Wód. (2014) 339-347.
• [7] K. Pawęska, B. Malczewska, Zyglińska B, Charakterystyka wód ze studni ze szczególnym uwzględnieniem związków azotu na przykładzie wsi Przeździedza, Proceedings of EC. 6 (2012) 253-260.
• [8] A. Sapek, Chlorki w wodzie na obszarach wiejskich. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie.8 (2008).
• [9] K. Pawęska, A. Bawiec, B. Malczewska, A. Bauerek, Chemizm płytko zalegających wód gruntowych na przykładzie wybranych miejscowości w gminie Górzyce, Inżynieria Ekologiczna. 18 (2017) 216-226.
• [10] M. Ciślak, M. Michałkiewicz, Jakość wody w płytkich studniach kopanych -problem lokalny i globalny, Technologia Wody. 3 (2021) 12-15.
• [11] A. Chełmicka, L. Kiedryńska, Ocena związku między wybranymi jednostkami mętności, Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska. 14(2005) 195-200.
• [12] L. Kiedryńska, D. Papciak, M. Granops, Chemia sanitarna. Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 2006.
• [13] J.T. Marcinkowski, Podstawy higieny. Wydawnictwo „Volumed" , Wrocław, 1997.
• [14] T. He, N. Ohgami, X. Li, I. Yajima, R. Negishi-Oshino, V. Kato, K. Ohgami, H. Xu, N. Ahsan, A.A. Akhand, M. Kato, Hearing loss in humans drinking tube well water with high levels of iron in arsenic-polluted area, Sci. Rep, 9 (2019) 9028. https://doi.org/10.1038/s41598-019-45524-1.
• [15] T, Hofer, G. Perry, Nucleic acid oxidative damage in Alzheimer's disease-explained by the hepcidin-ferroportin neuronal iron overload hypothesis?, Journal of Trace Elements in Medicine and Biology. 38 (2016) 1-9. https://doi.org/10.1016/j.jtemb.2016.06.00S.
• [16] J.M. Fernández-Real, M, Manco, Effects of iron overload on chronic metabolic diseases. Lancet Diabetes Endocrinol. 2 (2014) 513-526. https://doi.org/10.1016/S2213-aSa7(13)70174-B.
• |17] W. Chełmicki, Woda, Zasoby, degradacja, ochrona, PWN, Warszawa, 2001.
• [18] H.G. Schlengel, Mikrobiologia ogólna, PWN, Warszawa, 2004.
• [19] S.K. Gupta, R.C. Gupta, S.K. Chabra, S. Eskiocak, A.B. Gupta, R. Gupta, Health issues related to N pollution in water and air, Current Science . 94 (2008)1469-1476.
• [20] A. Nowak, Z. Libudzisz, Karcynogeny w przewodzie pokarmowym człowieka, Żywność, Nauka, Technologia, Jakość. 4 (2008) 9-25.
• [21] P. Rusiniak, E. Kmiecik, K. Wątor, R. Duda, R. Bugno, Pharmaceuticals and personal care products in the urban groundwater- preliminary monitoring (case study: Kraków, Southern Poland), Urban Water J. 18 (2021) 364-374. https://doi.org/10.1080/1573062X.2021.1893354.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).