Rola czynnika wodnego w kształtowaniu jakości plonów pszenicy jarej

• Autorzy: Żarski J. , Dudek S. , Kuśmierek R.

Warianty tytułu

EN

The role of water factor in determining the quality of spring wheat yields

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Pracę przygotowano na podstawie wyników wieloletniego (1987-2000), ścisłego eksperymentu polowego z deszczowaniem pszenicy jarej, przeprowadzonego na glebie piaszczystej w Kruszynie Krajeńskim koło Bydgoszczy. Stosując analizę korelacji i regresji, uzależniono wskaźniki jakości plonu ziarna od czynnika wodnego, charakteryzowanego przez sumę opadów naturalnych i z deszczowania, stopień pokrycia potrzeb wodnych wyznaczonych pośrednio według formuły Grabarczyka oraz wskaźnik standaryzowanego opadu SPI. Obliczenia przeprowadzono, biorąc pod uwagę cały okres wegetacji pszenicy jarej oraz okres jej wzmożonego zapotrzebowania na wodę. Stwierdzono istotne zależności między badanymi zmiennymi, które przedstawiono za pomocą funkcji liniowych i wielomianowych. Na tej podstawie wyciągnięto wniosek, że zastosowane w badaniach wskaźniki charakteryzujące zmienność czasową czynnika wodnego mogą znaleźć zastosowanie w tworzeniu modeli prognozujących jakość plonu pszenicy jarej.

EN

The paper is based on results of a long-term field experiment (1987–2000) on sprinkler irrigation of spring wheat carried out on a sandy soil at Kruszyn Krajeński near Bydgoszcz. Using correlation and regression analysis, the quality indicators of wheat yield were related to water factor expressed by the sum of rainfall and irrigation, by the coverage of water Leeds estimated according to the Grabarczyk’s formula and by the Standardized Precipitation Index. Calculations were made for the whole vegetation period of spring wheat and for the period of enhanced water needs of this species. Significant relationships among tested variables were found. These relationships are presented with linear and polynomial function. It is concluded that the indices representing temporal variability of the water factor can be useful in models to predict the quality of spring wheat yield.

Słowa kluczowe

PL

pszenica jara; jakość plonu; deszczowanie; opady atmosferyczne; wskaźnik SPI; potrzeby wodne; ewapotranspiracja

EN

spring wheat; quality of yield; sprinkler irrigation; rainfall; SPI; water requirements; evapotranspiration

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2002
• Tom: T. 2, z. 1
• Strony: 179--186
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., wykr.

Twórcy

autor

Żarski J.

• Akademia Techniczno-Rolnicza, Wydział Rolniczy, ul. Bernardyńska 6, 85-029 Bydgoszcz; tel. [phone]

autor

Dudek S.

• Akademia Techniczno-Rolnicza w Bydgoszczy, Wydział Rolniczy, Zakład Agrometeorologii

autor

Kuśmierek R.

• Akademia Techniczno-Rolnicza w Bydgoszczy, Wydział Rolniczy, Zakład Agrometeorologii

Bibliografia

• BAC S., CHRZANOWSKA-DROŻDŻ B., 1999. Wpływ pogody na wielkość i jakość plonu oraz zdrowotność pszenicy jarej. Fol. Univ. Agric. Stetin. 202 Agric. (79).
• BOMBIK A., JANKOWSKA J., STARCZEWSKI J., 1997. Wpływ czynników meteorologicznych na plonowanie zbóż w warunkach produkcyjnych. Zesz. Nauk. AR Wroc. nr 313.
• DZIEŻYC J., 1985. Zasady agrohydrologicznej rejonizacji roślin uprawnych. Fragm. Agron. nr 2.
• DZIEŻYC J., 1993. Czynniki plonotwórcze – plonowanie roślin. Warszawa-Wrocław: PWN.
• GRABARCZYK S., ŻARSKI J., DUDEK S., 1990a. Metoda sterowania deszczowaniem w skali łanu i gospodar-stwa na podstawie opadów atmosferycznych. Zesz. Nauk. AR Krak. nr 250 Sesja Nauk. 28.
• GRABARCZYK S., ŻARSKI J., DUDEK S., 1990b. Porównanie ewapotranspiracji potencjalnej obliczonej róż-nymi formułami z polowym zużyciem wody. Zesz. Nauk. AR Wroc. nr 191 Melior. 35.
• KUCHAR L., 1987. Modele pogoda-plon i metody prognozowania plonów roślin uprawnych. Fragm. Agron. nr 1.
• ŁABĘDZKI L., 2000. Ocena zagrożenia suszą w regionie bydgosko-kujawskim przy użyciu wskaźnika standa-ryzowanego opadu (SPI). Wiad. Melior. nr 3.
• NOWAK L., DZIEŻYC H., MARKOWSKA J., 1997. Wpływ pogody na plonowanie pszenicy jarej w rejonie Wrocławia. Zesz. Nauk. AR Wroc. nr 313 Konf. 15.
• PANEK K., 1992. Działanie i współdziałanie usłonecznienia, temperatury i opadów na plonowanie zbóż jarych w Polsce. Zesz. Nauk. AR Wroc. Rozpr. nr 109.
• ŻARSKI J., 1993. Reakcja zbóż jarych na deszczowanie i nawożenie azotowe w warunkach gleby bardzo lekkiej. Zesz. Nauk. ATR Bydg. Rozpr. nr 59.
• ŻARSKI J., DUDEK S., 1995. Uwarunkowania meteorologiczne produkcji pszenicy jarej na glebie piaszczystej. W: Warunki meteorologiczne a produkcja zbóż. Konf. Międzyn. Poznań: Wydaw. IMGW.
• ŻARSKI J., DUDEK S., RZEKANOWSKI Cz., 1997. Wpływ warunków wodnych na plonowanie jęczmienia jarego i pszenicy jarej. Zesz. Nauk. AR Wroc. nr 313.
• ŻARSKI J., DUDEK S., 2001. Ocena potrzeb i efektów deszczowania pszenicy jarej na podstawie wieloletniego doświadczenia polowego. Rocz. AR Pozn. 329 Melior. Inż. Środ. 21.