Metoda dynamiki systemowej w modelowaniu złożonych systemów i procesów

• Autorzy: Hoffmann R. , Protasowicki T.

Warianty tytułu

EN

System dynamics method in the modeling of complex processes and systems

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Autorzy przedstawili metodę dynamiki systemowej (ang. System Dynamics), która umożliwia budowę modeli symulacji ciągłej. Artykuł ma postać rozważań teoretycznych dotyczących samej metody, jak również jej potencjalnych zastosowań w symulacji złożonych systemów i zachodzących w nich procesów. Opisana w artykule metoda pozwala modelować strukturę i dynamikę złożonych systemów, uwzględniając przy tym występujące w tych systemach liczne sprzężenia zwrotne. Dzięki rozpatrywaniu badanego systemu, jako spójnej całości w kontekście jego dynamiki, tworzone modele symulacyjne umożliwiają łatwe odwzorowanie i zrozumienie nawet bardzo skomplikowanych relacji o nieliniowym charakterze. Omawiana metoda pozwala na łatwe dokonywanie adaptacji zbudowanego modelu do bieżących potrzeb, m.in. w celu sprawdzenia kolejnych hipotez lub nowych scenariuszy działania. Dzięki tym właściwościom może ona być z powodzeniem stosowana w modelowaniu i analizie różnych klas złożonych zagadnień z zakresu niemalże dowolnej dziedziny problemowej.

EN

This paper presents the System Dynamics (SD) method, which allows to build a continuous simulation models. Paper contains a theoretical consideration on SD method and its potential applications in field of the simulation of complex systems and processes. Described method allows to model the structure and dynamics of complex systems, taking into account a feedback loops embedded within these systems. By considering the system as comprehensive and indivisible – in the meaning of its dynamics – developed simulation models allows for easy mapping and understanding the complex non-linear relationships between elements included to the model. SD method allows for easy adaptation of the constructed model to the current needs, to verify new hypotheses and new scenarios. These properties enables the SD method to be successfully used in modeling and analyzing the different classes of complex systems related to almost any problem domain.

Słowa kluczowe

PL

symulacja; dynamika systemowa; modelowanie systemów złożonych

EN

simulation; system dynamics; complex systems modeling

• Wydawca: Institute of Computer and Information Systems, Faculty of Cybernetics, Military University of Technology
• Czasopismo: Biuletyn Instytutu Systemów Informatycznych
• Rocznik: 2013
• Tom: nr 12
• Strony: 19--28
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Hoffmann R.

• Instytut Systemów Informatycznych, Wydział Cybernetyki WAT, ul. S. Kaliskiego 2, 00-908 Warszawa

autor

Protasowicki T.

• Instytut Systemów Informatycznych, Wydział Cybernetyki WAT, ul. S. Kaliskiego 2, 00-908 Warszawa

Bibliografia

• [1] R. Coyle, "The practise of system dynamics: Milestones, lessons and ideas from 30 years of experience", System Dynamics Review, Vol. 14, 343-365 (1998).
• [2] J.W. Forrester, Industrial Dynamics, MIT Press, Cambridge, 1961.
• [3] J.W. Forrester, The collected papers of Jay W. Forrester, Wright-Allen Press, 1975.
• [4] J.W. Forrester, Urban Dynamics, MIT Press, Cambridge, 1969.
• [5] J.W. Forrester, World Dynamics, Wright-Allen Press, 1971.
• [6] E. Kasperska, Dynamika systemowa. Symulacja i optymalizacja. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice, 2005.
• [7] E. Kasperska, D. Słota, Metody matematyczne w zarządzaniu w ujęciu dynamiki systemowej, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice, 2000.
• [8] R. Łukaszewicz, Dynamika systemów zarządzania, PWN, Warszawa 1975.
• [9] T. Protasowicki, J. Stanik, „Ocena adekwatności modeli symulacyjnych dynamiki systemowej na przykładzie modelu Earned Value”, materiały konferencyjne, XIX Warsztaty Naukowe PTSK Symulacja w Badaniach i Rozwoju, 2012.
• [10] J. Sterman, Business Dynamics: Systems Thinking and Modeling for a Complex World, Irwin McGraw-Hill, Boston, 2000.
• [11] R.J. Madachy, Software Process Dynamics, Wiley Interscience, New Jersey, 2008.
• [12] Z. Fortuna, B. Macukow, J. Wąsowski, Metody numeryczne, WNT, Warszawa, 2005.
• [13] A. Palczewski, Równania różniczkowe zwyczajne. Teoria i metody numeryczne z wykorzystaniem komputerowego systemu obliczeń symbolicznych, WNT, Warszawa, 2004.
• [14] F. Morrison, Sztuka modelowania układów dynamicznych deterministycznych, chaotycznych, stochastycznych, WNT, Warszawa, 1996.
• [15] J. Awrejcewicz, Matematyczne modelowanie systemów, WNT, Warszawa, 2007.