Kształtowanie tożsamości przestrzennej: dychotomia pomiędzy architekturą współczesną a sztukami wizualnymi

• Autorzy: Kołodziejczyk K.

Identyfikatory

DOI

10.17425/WK54SHAPING

Warianty tytułu

EN

The shaping of spatial identity: dichotomy between contemporary architecture and visual arts

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Celem badań nad podjętym tematem było pogłębienie wiedzy w zakresie sztuki publicznej w przestrzeni miast, przestrzeni zróżnicowanej pod względem urbanistycznym, krajobrazowym, kulturowym i społecznym, a także pod względem odmiennych postaw i potrzeb zarówno twórców, jak i odbiorców. Analizie badawczej została poddana wielozmysłowość przestrzeni, którą transfiguruje architektura i sztuka. W niniejszym artykule omówiono problematykę konstruowania czasoprzestrzeni, kształtowania tożsamości narodowej i regionalnej miejsca poprzez wprowadzenie do realnej przestrzeni działań z zakresu sztuk wizualnych, które pełnią rolę dla niej uzupełniającą w wyniku zastosowania nowych form, kolorów, dźwięków, zapachów, materiałów i faktur. Poprzez warstwę symboliczną sztuka pozwala nam identyfikować się z danym miejscem. Interesuje mnie płynność pomiędzy architekturą a instalacją, nie tylko pod względem formalnym, ale też pod względem ideologicznym. Architektura i instalacja są sobie bliskie. Mam tu na myśli te realizacje architektoniczne, które same w sobie stanową rzeźbiarskie dzieło sztuki. Można tu wymienić wiele przykładów, o których wspominam w artykule, ale szczególną uwagę przykładam do artysty konceptualnego Daniela Burena, który współpracował z takimi architektami, jak Frank Ghery czy Frank Lloyd Wright.

EN

Works on the subject were started with the aim to advance knowledge about public art in the urban space; a space highly diversified in terms of urban planning, landscape, cultural and social aspects, but also the attitudes and needs of the authors and the recipients. The research analysis focused on the multisensuality of space, transfigured through architecture and art. The article discusses the issues of building the time-space continuum and shaping the national and regional identity of places by introducing visual art projects into the factual space, to complement it with the new forms, colours, sounds, fragrances, materials and textures. We use the symbolic layer of art to identify with places. I am particularly interested in the smoothness of boundaries between architecture and installation, not only in formal terms, but also from the ideological perspective. There is a close connection between architecture and installations, clearly reflected by architectural projects which alone are sculptural works of art. The examples are numerous, and I will mention some of them further in the text, but my primary intention is to place maximum focus on an internationally acclaimed conceptual artist Daniel Buren, who cooperated with architects such as Frank Gehry or Frank Lloyd Wright.

Słowa kluczowe

PL

krajobraz; przestrzeń; architektura; instalacja; postmodernizm; dychotomia; tożsamość

EN

landscape; space; architecture; installation; post-modernism; dichotomy; identity

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2018
• Tom: Nr 54
• Strony: 46--56
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., fot., il.

Twórcy

autor

Kołodziejczyk K.

• Katedra Historii architektury, Urbanistyki i Sztuki Współczesnej; Instytut Historii Architektury i Konserwacji Zabytków; Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej

Bibliografia

• 1. G. Bennigton, Interrupting Derrida, London, United Kingdom, 2000.
• 2. W. Strzemiński, Teoria widzenia (wydanie krytyczne), I. Luba (red.), Wydawnictwo Muzeum Sztuki w Łodzi, 2016.
• 3. M. Heidegger, Czas światoobrazu [w:] Drogi lasu, (w tłum.) J. Gierasimiuk et al., Wydawnictwo Fundacja ALETHEIA, Warszawa 1997, s. 67–96.
• 4. M. Rydiger, Rzeźba terenu. O krajobrazie jako tworzywie artystycznym, HERITO: dziedzictwo, kultura, współczesność, J. Purchla (red.), nr 19 (2/2015), s. 86–107
• 5. P. Kluz (Redakcja WMM), „Horror vacui” czy „amor vaui” – kilka refleksji nad stosunkiem do pustki, Wirtualne Muzea Małopolski, http://muzea.malopolska.pl/czy-wiesz-ze/-/a/%E2%80%9Ehorror-vacui%E2%80%9D-czy-%E-2%80%9Eamor-vacui%E2%80%9D-%E2%80%93-kilka-refleksji-nad-stosunkiem-do-pustki?view=full, (04.04. 2018);
• 6. Słownik terminologii sztuk pięknych, K. Kubalska-Sulkieiwcz (koordynator), M. Bielska-Lach, A. Manteuffel-Szarota (reds.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004, s. 153.
• 7. J. Baal-Teshuva, Christo and Jeanne-Claude, Wydawnictwo Taschen, Köln 2003, s. 7–96.
• 8. W. Tatarkieiwcz, Dzieje sześciu pojęć: sztuka, piękno, forma, twórczość, odtwórczość, przeżycie estetyczne, E. Nowakowska (red.), Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1975, s. 79–87.
• 9. J. Purchla, Od redakcji, HERITO: dziedzictwo, kultura, współczesność, nr 19/2015, s. 1.
• 10. M. Charciarek, Związki idei i materii w architekturze betonowej, monografia 486, Czasopismo Techniczne, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 2015, s. 101–102.
• 11. E. Węcławowicz-Gyurkovich, Architektura najnowsza w historycznym środowisku miast europejskich, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 2013, s. 169–170.
• 12. MARINETTI. Fondazione e Manifesto del futurismo, Pubblicato dal „Figaro” di Parigi il 20 Febbraio 1909, https://it.wikisource.org/wiki/I_Manifesti_del_futurismo/Fondazione_e_Manifesto_del_futurismo (04.04.2018).
• 13. K. Kołodziejczyk, Projekt Space Fillers. Sztuka instalacji w przestrzeni publicznej jako konfrontacja współczesnych działań wizualnych z architekturą historyczną, [w:] Historia i współczesność w architekturze i urbanistyce, A. Kadłuczka (red.), Monografia 466, series Architektura, vol. 2, Politechnika Krakowska, Kraków 2014, s. 105–129.
• 14. C. Wąs, Elementy filozofii dekonstrukcji w architekturze współczesnej, Czasopismo Techniczne, z. 15. Architektura z. 7-A2, Wydawnictwo PK, Kraków 2010, s. 397–398.
• 15. T. Omieciński, Główne założenia estetyczne dekonstruktywizmu na przykładzie Muzeum Żydowskiego w Berlinie Daniela Libeskinda, Architectus, 3(51)/17, s. 27–40.
• 16. M. Murawska, P. Schillenberger, Posłowie [w:] J.F. Lyoatard, Co malować? Adami, Arakawa, Buren, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2015, s. 244–245.
• 17. Ł. Guzek, Sztuka Instalacji. Zagadnienie Związku Przestrzeni i Obecności w Sztuce Współczesnej, Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2007, s. 1–292.
• 18. J.F. Lyoatard, Co malować? Adami, Arakawa, Buren, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2015.
• 19. https://www.guggenheim.org/arts-curriculum/topic/in-situ (07.04.2018).

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).