Delineation of buildings at Machu Picchu by Inca builders – is metrological analysis of building outlines possible without the invasive survey?

• Autorzy: Kubicka-Sowińska Anna

Identyfikatory

DOI

10.37190/arc240104

Warianty tytułu

PL

Wytyczanie budynków w Machu Picchu przez inkaskich budowniczych – czy analiza metrologiczna obrysów budynków jest możliwa bez inwazyjnych badań?

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The metrological analysis of the Inca architectural elements at Machu Picchu using the cosine quantogram method was preceded by tests of different models of building delineation and erection, which aim to test the method’s effectiveness in detecting the quantum with a differently defined error occurring in the survey sample. The sources of such errors may lie in the work of Inca builders and the modern researcher. The measurements of the architectural elements represent data from 3D laser scanning. The data obtained in this way refer to length measures that may have been delineated using quantum: building outlines, dimensions and distribution of doorways, windows and niches. However, it is uncertain which of them were actually planned by the Inca builders using the measure we are looking for (quantum) and which are incidental or outcome values. Due to the sloping of the external walls towards the inside of the building, which was characteristic feature of Inca architecture, and the way in which the buildings were planned (on horizontal terrain, sloping terrain or with projection onto the ground), the level at which the building is available for measurement also has an important influence on the results of the analyses. This may be analogous to the level at which the building was planned, or it may be significantly above that level. As a result of these factors, the group of tests concerns theoretically predictable combinations of the ways in which the Inca buildings were delineated and the level available for measurement. Tests of the effectiveness of the cosine quantogram method for Inca building outlines have shown that if they were laid out using some fixed measure (quantum) then, regardless of how the building was delineated: levelled terrace, sloping ground, projection from level to sloping ground, the cosine quantogram method must reveal its existence.

PL

Analizę metrologiczną elementów architektury inkaskiej na Machu Picchu przy użyciu metody cosine quantogram poprzedziły testy różnych modeli wytyczania i wznoszenia budynku, które mają na celu sprawdzenie skuteczności metody w wykrywaniu quantum przy różnie zdefiniowanym błędzie występującym w badanej próbie pomiarowej. Źródła takich błędów mogą leżeć zarówno po stronie inkaskich budowniczych, jak i współczesnego badacza. Pomiary elementów architektury stanowią dane zebrane podczas laserowego skanowania 3D. Dane pozyskane w ten sposób odnoszą się do miar długości, które mogły być rozmierzane z użyciem quantum: obrysów budynków, wymiarów pomieszczeń, wymiarów i rozmieszczenia otworów drzwiowych, okiennych i nisz. Nie ma jednak pewności, które z nich były faktycznie rozmierzane przez inkaskich budowniczych z użyciem poszukiwanej przez nas miary (quantum), a które są wartościami przypadkowymi lub wynikowymi. Ze względu na charakterystyczne dla architektury inkaskiej pochylenie ścian zewnętrznych do wnętrza budynku oraz nierozpoznany do tej pory sposób rozmierzania budynków (na poziomym terenie, skłonie terenu lub z odrzutowaniem na teren), istotny wpływ na wyniki analiz ma też poziom, na którym budynek jest dostępny do pomiaru. Może on być analogiczny do poziomu, na którym rozmierzano budynek lub też być położony znacznie powyżej tego poziomu. W związku z tymi czynnikami poniższa grupa testów dotyczy dających się teoretycznie przewidzieć kombinacji sposobów rozmierzania budynków inkaskich i poziomu dostępnego do pomiaru. Testy skuteczności metody cosine quantogram dla obrysów budynków inkaskich wykazały, że jeśli były one rozmierzane z użyciem jakiejś stałej miary (quantum) to niezależnie od sposobu wytyczania budynku (zniwelowany poziom tarasu, skłon terenu, odrzutowanie z poziomu na skłon terenu) to metoda cosine quantogram musi ujawnić jej istnienie.

Słowa kluczowe

EN

Peru; Inca architecture; building technique; cosine quantogram; Cusco

PL

Peru; architektura inkaska; technika budowy; cosine quantogram; Cuzco

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2024
• Tom: Nr 1 (77)
• Strony: 30--38
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., il., tab.

Twórcy

autor

Kubicka-Sowińska Anna

• Faculty of Architecture, Wrocław University of Science and Technology, Poland

• https://orcid.org/0000-0001-5442-3947

Bibliografia

• [1] Kubicka-Sowińska A., Sieczkowska D., Bastante J., Inca builders at Machu Picchu National Archaeological Park, “Archaeometry” 2023, 4(66), 1–15, https://doi.org/10.1111/arcm.12849
• [2] Betánzos J. de, Suma y Narracion de los Incas, M. del Carmen Martín Rubio (ed.), Ediciones Atlas, Madrid 2004 (1551).
• [3] Holguín D.de González, Vocabulario de la lengua general de todo el Peru, Lima 1608, https://archive.org/details/vocabulariodelal01gonz/page/n3, 206 [Accessed: 08.11.2017].
• [4] Pakkanen J., Deriving ancient foot units from building dimensions: A statistical approach employing cosine quantogram analysis, [in:] G. Burenhult, J. Arvidsson (ed.), Archaeological informatics: Pushing the envelope – CAA 2001 – Computer applications and quantitative methods in archaeology. Proceedings of the 29th conference, 501–506.
• [5] Pakkanen J., The Temple of Athena Alea at Tegea: Revisiting design-unit derivation from building measurements, [in:] E. Ostby (ed.), Third international seminar on ancient arcadia, Held at the Norwegian Institute at Athens, Ateny 2002, 167–183.
• [6] Pakkanen J., The Temple of Zeus at Stratos: New observations on the building design, “Arctos – Acta Philologica Fennica” 2004, 38, 95–121.
• [7] Pakkanen J., The Toumba building at Lefkandi: A statistical method for detecting a design-unit, “The Annual of the British School at Athens” 2000, 99, 257–271.
• [8] Farrington I., Medidas de tierra en el Valle de Yucay, Cusco, “Gaceta Arqueológica Andina” 1984, 11, 10–11.
• [9] Rowe J.H., Inca culture at the time of the Spanish conquest, [in:] J. Steward (ed.), Handbook of South American Indians, Vol. 2, Washington 1946.
• [10] Machupicchu 100 años después, Ministerio de Cultura Dirección Desconcentrada de Cusco, Cuzco 2014.
• [11] Hyslop J., Inca settlement planning, University of Texas Press, Austin 1990.
• [12] Farrington I., Cusco: Urbanism and Archaeology in the Inka World, University Press of Florida, Gainesville 2013.
• [13] Protzen J.P., Inca architecture, [in:] L. Laurencich-Minelli (ed.), The Inca World: The Development of Pre-Columbian Peru, AD 1000–1534, University of Oklahoma Press, Norman 2000, 193–216.
• [14] Protzen J.P., Inca Architecture and Construction at Ollantaytambo, Oxford University Press, Oxford 1993.