Street anthropology – a culture of mobility

• Autorzy: Czyński Marek

Identyfikatory

DOI

10.21005/pif.2021.45.C-02

Warianty tytułu

PL

Antropologia ulicy – kultura mobilności

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

The street anthropology is identical with the anthropology of urban life. In the past, a street was a place to socialize and, on equal footing with its architecture, it was part of the cultural identity of its inhabitants. The street reflects residents’ social, cultural and economic capital. Over time, mobility and communication accessibility have dominated the urban spatial policy. The contemporary street has become a "space of flows". The restoration of its original role requires a more balanced approach to cultural factors that determine the quality of life in a city. The article discusses characteristic features that determine patterns of mobility in modern streets.

PL

Antropologia ulicy jest antropologią życia miejskiego. Dawna ulica była miejscem kontaktów społecznych i na równi z jej architekturą stanowiła element tożsamości kulturowej mieszkańców. Odzwierciedla ich kapitał społeczny, kulturowy i ekonomiczny. Politykę przestrzenną miast zdominowała problematyka mobilności i komunikacyjnej dostępności terenów. Współczesna ulica stała się – „przestrzenią przepływów”. Przywrócenie jej pierwotnej roli wymaga bardziej zrównoważonego podejścia do kulturowych uwarunkowań jakości życia w mieście. Przedstawiono listę cech identyfikujących wzorce mobilności współczesnych ulic.

Słowa kluczowe

EN

street anthropology; cultural patterns; cultural designs; spatial mobility

PL

antropologia ulicy; wzory kulturowe; wzorce kulturowe; mobilność przestrzenna

• Wydawca: Wydawnictwo Uczelniane Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie
• Czasopismo: Przestrzeń i Forma
• Rocznik: 2021
• Tom: nr 45
• Strony: 109--136
• Opis fizyczny: Bibliogr. 43 poz., fot., tab.

Twórcy

autor

Czyński Marek

• West Pomeranian University of Technology in Szczecin. Faculty of Architecture Department of Architectural Design

• https://orcid.org/0000-0002-1541-3620

Bibliografia

• [1] Aleje Jerozolimskie: https://polska-org.pl/8255355,foto.html?idEntity=7030630, dostęp 15.03.2021.
• [2] Alexander, Ch., i inni, Język wzorców, GWP, Gdańsk, 2008.
• [3] Alexander, Ch., The timeless way of building, New York, Oxford University Press 1979.
• [4] Anderson, E., Code of the street: Desency, Violonce, and the Moral Life in the Inner City, W.W. Norton, New York, 1999.
• [5] Appleyard, D., Livable streets: protected neighborhoods, Ekistics, vol.45, no 273, https://www.jstor.org/stable/43623623 , dostęp 20.01.2021.
• [6] Aries, P., Historia dzieciństwa, Wyd. Alethea, Warszawa, 2011.
• [7] Bauman, Z., Płynna nowoczesność, WL, Kraków, 2007.
• [8] Beck, U., Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, Wyd. Scholar, Warszawa 2002.
• [9] Benedict, R., Wzory kultury, PWN, Warszawa 1966.
• [10] Bokszański, Z., Tożsamości zbiorowe, PWN, Warszawa 2010.
• [11] Choay, F. L’urbanisme, utopies et réalités. Une antologie, Paris, Ed. du Seuil 1965Colquhoun, I., Fauset,
• P.G., Housing Design: An International Perspective, T. Batsford Ltd. 1992.
• [12] Colquhoun, I., Fauset, P.G., Housing Design: An International Perspective, T. Batsford Ltd. 1992.
• [13] Colquhoun, I., Design Out Crime: Creating Safe and Sustainable Communities Taylor & Francis Ltd. NY,2004.
• [14] Duhl, L. The Human Measur, w: Cities and space, the future use of urban land, Baltimore, The Johns Hopkins Press 1963.
• [15] Eliade, M., Sacrum,mit, historia, Warszawa. PIW 1970.
• [16] Gehl, J., Życie między budynkami. Użytkowanie przestrzeni publicznych, Wyd. RAM, Kraków 2009.
• [17] Gehl. J., Miasta dla ludzi, Wydawnictwo RAM, Kraków 2014.
• [18] Giddens, A. Nowoczesność i tożsamość, PWN, Warszawa 2010.
• [19] GUIDELINES - Developing and Implementing a Sustainable Urban Mobility Plan” - Rupprecht Consult – Forschung und Beratung GmbH (Kolonia, Niemcy), www.mobilityplans.eu , dostęp 25.09.2020.
• [20] Gzell, S., Ulica w mieście jako przestrzeń publiczna w teorii urbanistyki i praktyce projektowej w XX w., w: Człowiek – miasto – region. Związki i interakcje, Scholar, Warszawa 2009.
• [21] Hatalska, N., Wędrowcy. Raport o współczesnych nomadach. https://infuture.institute/raporty/wedrowcywspolczesni-nomadzi/, dostęp 6.03.2021
• [22] Idem, R., Kształtowanie mikrośrodowiska jako miejsca wspólnoty, Wyd. Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 2014.
• [23] Jacobs, J. Death and life of American s cities, New York, Randon House 1961. (wyd. polskie, Fundacja Centrum Architektury 2014).
• [24] Jacobs, A., Great streets, MIT Press, Cambridge, MA 1999.
• [25] Jałowiecki, B., Czytanie przestrzeni, Wyd. WSE, Kraków-Rzeszów-Zamość, 2012.
• [26] Jeferry, R.C., Crime prevemtion throurh environmental design, Sage Publications, Beverly HIlls 1971.
• [27] Korczak, J., Dzieci ulicy, https://wolnelektury.pl/media/book/pdf/korczak-dzieci-ulicy.pdf, dostęp 19.12.2020.
• [28] Le Corbusier, Urbanistyka, Fundacja Centrum Architektury, Warszawa 2015.
• [29] Lőw, M., Socjologia przestrzeni, Wyd. UW, Warszawa 2018.
• [30] Michnej, M., Zrównoważona mobilność miejska – nowa koncepcja w planowaniu systemów transportu. Logistyka 3/2014.
• [31] Miś, L., „Dzieci ulicy” – na skrzyżowaniu socjologii dzieciństwa i socjologii ulicy. Analiza holistyczna, w: Frysztacki, K., Nóżka, M., Smagacz-Poziemska, M., (red.) Dzieci ulicy: procesy marginalizacji i automarginalizacji nieletnich, Instytut Socjologii UJ, Zeszyty pracy socjalnej nr16, Kraków 2011.
• [32] Newman, O., Defensible space. Crime prevention throuth urban design, Macmillan, NY, 1972.
• [33] Rapoport, A. History and precedent in environmental design, Plenum Press, NY- London 1990.
• [34] Rozporządzenie ministra transportu i gospodarki morskiej z dnia 2 marca 1999 r., w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie.
• [35] Saville, G., Cleveland, G.,Second-generation CPTED: The rise and fall of opportunity theory, [w:] R.I. Atlas (red.), 21st century security and CPTED: Designing for critical infrastructure protection and crime prevention, CRC Press, Boca Raton 2008.
• [36] Sadik-Khan, J., Solomonow, S., Walka o ulice. Jak odzyskać miasta dla ludzi, Wysoki Zamek, Kraków 2017.
• [37] Święto ulicy: http://szczecin.wyborcza.pl/szczecin/7,34939,23620791,zabawa-na-ul-rayskiego-pierwsze-takieswieto-ulicy-nastepne.html?disableRedirects=true#BoxLokSznLink , dostęp: 15.03.2021.
• [38] Tzonis, A., Vers un environnement non-opressif, Paris, Ed. P. Madraga 1976.
• [39] Ulica wiejska: https://muzeumhelu.pl/ulica-wiejska dostęp: 15.03.2021.
• [40] Urry, J., Socjologia mobilności, PWN, Warszawa, 2009.
• [41] Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tekst jednolity Dz.U. z 2017 r., poz. 1260).
• [42] Ustawa o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r., Nr 19, poz. 115).
• [43] Wiszniowski, J., Kształtowanie ulicy jako przestrzeni publicznej, Oficyna Wyd. P.Wr. Wrocław 2019.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).