Zróżnicowanie składu fizykochemicznego wód typu Zuber

• Autorzy: Mardaus-Konicka Edyta

Identyfikatory

DOI

10.7306/bpig.17

Warianty tytułu

EN

Variability in the physicochemical composition of Zuber water

• Konferencja: Współczesne problemy hydrogeologii = Current challenges in hydrogeology : XIX Sympozjum
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zubery to unikatowe wody mineralne w skali światowej. Ze względu na zawartość składników mineralnych są wykorzystywane w balneoterapii. Na podstawie badań prowadzonych w ramach Ruchu Uzdrowiskowego Zakładu Górniczego w Krynicy-Zdroju i wyników analiz fizykochemicznych określono zróżnicowanie składu fizykochemicznego szczawy typu Zuber z poszczególnych odwiertów. Wyróżniono dwa typy Zuberów HCO3–Na (Zuber I, Zuber III i Zuber IV) oraz HCO3–Na–Mg (Zuber II). Głównymi składnikami, które mają wpływ na typ chemiczny szczaw jest anion HCO3 –, natomiast z kationów jon Na2+ i tylko w szczawie udostępnionej odwiertem Zuber II również jon Mg2+. Zawartość HCO3 – waha się od 10841 do 19969 g/dm3, Na2+ od 3369 do 9650 g/dm3, a Mg2+ od 145 do 802 mg/dm3. Mineralizacja szczaw typu Zuber waha się od 16 575–29 260 mg/dm3, a zawartość CO2 od 880 do 2984 mg/dm3.

EN

Zuber is a unique water type across the world due to its mineralization and the content of individual components. This carbonated water is used in balneotherapy. On the basis of both research carried out as part of the spa activity of the Mining Plant in Krynica-Zdrój and the results of physicochemical analysis, the physiochemical composition of Zuber carbonated waters was determined in some wells. Two types of Zuber have been distinguished: HCO3–Na (Zuber I, Zuber III and Zuber IV) and HCO3–Na–Mg (Zuber II). The main components affecting the chemical type of the waters are the HCO3 – anion and the Na2+ cation, as well as the Mg2+ ion that is available only in the Zuber II carbonated water. The HCO3 – content varies from 10.841 to 19.969 mg/dm3, Na2+ from 3.369 to 9.650 mg/dm3, and Mg2+ from 145 to 802 g/dm3. The mineralization of the Zuber carbonated waters varies from 16.575–29.260 g/dm3, and the CO2 content is between 880 and 2.984 mg/dm3.

Słowa kluczowe

PL

wody lecznicze Zuber; skład chemiczny; płaszczowina magurska; Karpaty zewnętrzne

EN

therapeutic water Zuber type; chemical composition; Magura Nappe; Outher Carpathians

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2019
• Tom: nr 475, Hydrogeologia z. 16
• Strony: 143--151
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys., wykr., tab.

Twórcy

autor

Mardaus-Konicka Edyta

• Uzdrowiskowy Zakład Górniczy, Uzdrowisko Krynica-Żegiestów S.A., ul. Nowotarskiego 9/4, 33–380 Krynica-Zdrój

Bibliografia

• 1. BOGACZ K., WĘCŁAWIK S., 1961 – Dokumentacja hydrogeologiczna dotychczasowych zasobów wód typu Zuber w kat. C [mat. niepubl.]. Arch. Uzdrowiska Krynica-Żegiestów S.A w Krynicy-Zdroju.
• 2. CIĘŻKOWSKI W. i in., 1999 – Dokumentacja hydrogeologiczna ustalająca zasoby eksploatacyjne wód leczniczych i dwutlenku węgla (jako kopaliny towarzyszącej) ze złoża w uzdrowisku Krynica oraz ustalająca zasoby dyspozycyjne wód podziemnych (zwykłych oraz leczniczych i o właściwościach leczniczych) w zlewni Kryniczanki. Arch. Uzdrowiska Krynica-Żegiestów S.A. w Krynicy-Zdroju.
• 3. CIĘŻKOWSKI W. (red.), 2002 – Występowanie, dokumentowanie i eksploatacja endogenicznego dwutlenku węgla w Polsce. Poradnik Metodyczny. Wrocławskie Towarzystwo Naukowe, Wrocław.
• 4. DOWGIAŁŁO J., KARSKI A., POTOCKI I., 1969 – Geologia surowców balneologicznych. Wydaw. Geol., Warszawa.
• 5. DULIŃSKI M., 2018 – Znaczenie izotopów węgla w termodynamicznym modelu eksploatacji dwutlenku węgla w warunkach pracy okresowej odwiertu wody leczniczej Zuber I. Acta Balneologica, 60, 4: 283–287.
• 6. OSZCZYPKO N., OSZCZYPKO-CLOWES M., 2010 – Budowa geologiczna Krynicy-Zdroju i Muszyny (SE część Beskidu Sądeckiego, Zewnętrzne Karpaty Zachodnie). Mapa Geologiczna SE części Beskidu Sądeckiego w skali 1:25 00, PBG GEOPROFIL Sp. Z o.o., Kraków.
• 7. OSZCZYPKO N., ZUCHIEWICZ W., 2007 – Geology of Krynica SPA, Western Outer Carpathians, Poland. Ann. Soc. Geol. Pol., 7: 69–92.
• 8. OSZCZYPKO N., MALATA E., OSZCZYPKO-CLOWES M., DUŃCZYK L., 1999 – Budowa geologiczna Krynicy (płaszczowina magurska). Prz. Geol., 47, 6: 549–560.
• 9. PACZYŃSKI B., PŁOCHNIEWSKI Z., 1996 – Wody mineralne i lecznicze Polski. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 10. RAJCHEL L., 2012 – Szczawy i wody kwasowęglowe Karpat Polskich. Wydaw. AGH, Kraków.
• 11. ŚWIDZIŃSKI H., 1972 – Geologia i wody mineralne Krynicy. Pr. Geol., 70: 1–105.
• 12. ŚWIDZIŃSKI H. i in., 1953 – Dokumentacja naukowo-techniczna źródeł mineralnych w Krynicy. Arch. Uzdrowiska Krynica-Żegiestów S.A. w Krynicy-Zdroju.
• 13. ZUBER A., 1987 – O pochodzeniu wód typu Zuber. W: 25 lat górnictwa uzdrowiskowego: 37–51. Wydaw. AGH, Kraków.
• 14. ZUBER A., CHOWANIEC J., 2009 – Diagenetic and other highly mineralized waters in the Polish Carpatians. Appl. Geochem., 24: 1899–1900.
• 15. ZUBER A., CIĘŻKOWSKI W., 2007 – Geneza wód a modelowanie koncepcyjne podziemnych systemów wodonośnych. W: Metody znacznikowe w badaniach hydrogeologicznych (red. A. Zuber i in.): 126–148. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).