Wkład Profesora Stefana Zbigniewa Różyckiego w rozwój polskich badań polarnych : w 90. rocznicę pierwszej polskiej wyprawy na Spitsbergen

• Autorzy: Dzierżek Jan , Zarycki Tomasz

Identyfikatory

DOI

10.7306/2024.35

Warianty tytułu

EN

The contributions of Professor Stefan Zbigniew Różycki to the development of Polishpolar research : on the 90 th anniversary of the first Polish expedition to Spitsbergen

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

In the summer of1934, the first Polish scientific expedition to Spitsbergen took place. Its co-organizer and active participant was Stefan Zbigniew Różycki, later an eminent geologist, the founder of Polish Quaternary geology, a respected professor at University of Warsaw, Director of the Polish Geological Institute, organizer of scientific life, traveller. The expedition was a great scientific and international image success for Poland. On the hypsometric bases plotted by the expedition participants, Różycki compiled the first geological map of the NW part of the Torell Land at a scale of1: 50,000, along with an extensive text. This monograph has become a classic item in the geological literature of Svalbard. Many ridges, peaks and glaciers on Spitsbergen were then given Polish names that exist officially on topographic maps to this day. One of the glaciers there is named – Różyckibreen. The achievements of Stefan Zbigniew Różycki during the first expedition and his subsequent scientific and organizational activities were an inspiration for the establishment of next expeditions and a strong basis for the intensive development of polar research in Poland.

Słowa kluczowe

PL

badania polarne; polska pierwsza wyprawa; mapowanie geologiczne; Arktyka; Ziema Torella

EN

Polar research; first Polish expedition; geological mapping; Arctic; Torell Land

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2024
• Tom: Vol. 72, nr 10
• Strony: 549--554
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., fot., map.

Twórcy

autor

Dzierżek Jan

• Wydział Geologii, Uniwersytet Warszawski, ul. Żwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa
• Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4,00-975 Warszawa

• https://orcid.org/0000-0002-8821-0090

autor

Zarycki Tomasz

• Instytut Studiów Społecznych im. Profesora Roberta Zajonca, Uniwersytet Warszawski, ul. Stawki 5/7, 00-183 Warszawa

• https://orcid.org/0000-0003-2330-4499

Bibliografia

• 1. BARANIECKA M.D., MARCINKIEWICZ A., MICHALSKA Z. 1977 - Stefan Zbigniew Różycki. Stud. Geol. Pol., 52: 5-37. Wydaw. Geol., Warszawa.
• 2. BERNADZIKIEWICZ S. 1936 - Polska wyprawa polarna na Spitsbergen 1934. Cel i organizacja, prace i wyniki. Taternik, 20 (5): 159-168.
• 3. BIRKENMAJER K. 2006 - Profesor Stefan Zbigniew Różycki jako badacz polarny. Biul. Państw. Inst. Geol., 419: 19-28.
• 4. KÖHLER P. 2013 - Pierwsza polska wyprawa polarna. Kwart. Historii Nauki i Techniki, 58 (4): 43-59.
• 5. KÖHLER P. 2015 - Polska wyprawa na Spitsbergen w 1934 roku. Kwart. Historii Nauki i Techniki, 60 (2): 117-140.
• 6. LINDNER L. 2012 - Stefan Zbigniew Różycki. 1906-1988. [W:] Baraniewski W. i in. (red.), Portrety uczonych. Profesorowie Uniwersytetu Warszawskiego po 1945. L-R. Monumenta Universitatis Varsoviensis 1816-2916. Wydaw. UW, Warszawa: 572-587.
• 7. MADEYSKA T. 1989 - Profesor S.Z. Różycki - założyciel i pierwszy przewodniczący Komitetu Badań Czwartorzędu PAN. Sprawozdania z badań naukowych nr VIII. Komitet Badań Czwartorzędu PAN: 131-136, Warszawa.
• 8. MARKS L. 2006 - Stefan Zbigniew Różycki (1996-1988). Biul. Państw. Inst. Geol., 419: 7-18.
• 9. RÓŻYCKI S. Z. 1935-Wyprawana Spitsbergen w 1934 roku. Prz. Geogr., 15: 119-137.
• 10. RÓŻYCKI S.Z. 1957 - Strefowość rzeźby i zjawiska peryglacjalne na Ziemi Torella, Spitsbergen. Biul. Peryglacjalny, 5: 51-87.
• 11. RÓŻYCKI S.Z. 1959a - Wśród lodów i skał. Ze wspomnień uczestnika polskiej wyprawy polarnej na Ziemię Torella (Spitsbergen 1934 r.). Sport i Turystyka, Warszawa.
• 12. RÓŻYCKI S.Z. 1959b - Budowa geologiczna północno-wschodniej części Ziemi Torella, (Spitsbergen). Stud. Geol. Pol., 2: 7-98.
• 13. SZUPRYCZYŃSKI J. 2015 - Pierwsza polska wyprawa polarna na Spitsbergen. Prz. Geogr., 87 (1): 167-178.
• 14. SZYMALA J., ROGATCHEVSKI A. 2020 - Svalbard w filmach polskich zlat30. XX wieku. Kwart. Filmowy, 112: 161-180.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).