Wpływ uskoku na zmiany profilu niecki obniżeniowej w świetle wyników pomiarów geodezyjnych

• Autorzy: Ścigała R. , Strzałkowski P. , Szafulera K

Warianty tytułu

EN

The influence of fault on the changes of subsidence trough profile in the light of geodetic measurements

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono przykład oddziaływania strefy uskokowej na proces deformacji powierzchni wywołany podziemną eksploatacją górniczą. W analizowanym przykładzie obecność uskoku w zasięgu oddziaływania czynnego frontu eksploatacyjnego spowodowała asymetrię profilu niecki obniżeniowej oraz zwiększenie zasięgu wpływów, co udokumentowano odpowiednimi wynikami pomiarów. Wskazano także na występujące w takich przypadkach problemy przy identyfikacji parametrów teorii prognozowania wpływów.

EN

The example of fault zone impact on the changes in the process of surface deformation caused by underground mining extraction has been presented in the paper. Activation of fault is a phenomenon with a large share of random factor. In case of mining induced fault activation, at the surface level may occur additional phenomena in the vicinity of fault outcrop: - discontinuous deformations, -disturbances of subsidence trough profile in continuous form (e.g. flexures), - reduction or extension of influence rang up to the fault outcrop location. In the framework of this paper, profiles of subsidence troughs recorded in the mining area of one of the Upper Silesian Basin mines were analyzed. Obtained from surveys profiles are characterized by asymmetry and increased influence range in the direction toward fault outcrop zone (Fig. 1−3). In order to analyze the profile properties, identification of the parameters of Budryk-Knothe theory was carried out. In identification process a software DEFK− Param [9] was used. Due to asymmetry of the trough, the optimal values of the parameters have been determined separately for best approximation within inner and outer part of profile. There were obtained significantly different values for tgβ parameter, respectively tgβ ≈ 2,1 and tgβ ≈ 1,2 (Tab. 1). According to authors, the explanation of such situation is the impact of fault zone located to the south of the observation line, which caused the increase of the influence range and the asymmetry of the trough profile.

Słowa kluczowe

PL

wpływ eksploatacji na powierzchnię; deformacje ciągłe; strefa uskokowa

EN

impact of surface exploitation; continuous deformation; fault zone

• Wydawca: Wyższy Urząd Górniczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie
• Rocznik: 2017
• Tom: nr 2
• Strony: 3--10
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz.

Twórcy

autor

Ścigała R.

• Politechnika Śląska, Gliwice

autor

Strzałkowski P.

• Politechnika Śląska, Gliwice

autor

Szafulera K

• Politechnika Śląska, Gliwice

Bibliografia

• 1. Chudek M., Sapicki K.F. i in.: Ochrona środowiska w Górnośląskim i Donieckim Zagłębiu Węglowym. Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice 2004.
• 2. Donnelly L.J.: Reactivation of geological faults during mining subsidence from 1859 to 2000 and beyond. Institution of Mining and Metallurgy. Transactions. Section A: Mining Technology 2000, No. 109, s. A179−A190.
• 3. Kowalski A. i in.: Dokumentacja z realizacji projektu badawczego pt.: Ocena zagrożenia powierzchni liniowymi deformacjami nieciągłymi spowodowanymi podziemną eksploatacją górniczą. GIG, Katowice 2006 (niepublik.).
• 4. Kratsch H.: Mining subsidence engineering. Springer−Verlag 1983.
• 5. National Coal Board: Subsidence Engineer’s Handbook. NCB, London 1975.
• 6. Strzałkowski P.: Model nieustalonych przemieszczeń pionowych górotworu w obszarze objętym oddziaływaniem eksploatacji górniczej. Zeszyty Naukowe Pol. Śl. s. Górnictwo, z. 237. Gliwice 1998. 7. Strzałkowski P.: Zarys ochrony terenów górniczych. Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice 2010.
• 8. Szpetkowski S.: Prognozowanie wpływów eksploatacji złóż pokładowych na górotwór i powierzchnię terenu. Śląskie Wydawnictwo Techniczne, Katowice 1995.
• 9. Ścigała R.: Komputerowe wspomaganie prognozowania deformacji górotworu i powierzchni. Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice 2008.
• 10. Ścigała R.: Wpływ tektoniki złoża na rozkład deformacji terenu górniczego. Wyd. Politechniki Śląskiej, Monografia Nr 437, Gliwice 2013.
• 11. Tyrała A.: Wpływ uskoków tektonicznych na zaburzenia obniżeń powierzchni wywołanych przez eksploatację górniczą. Praca doktorska, GIG, Katowice 1979 (niepublik.).