Metallophytes in biotopes polluted by waste dumps rich in Zn-Pb, Cd (Olkusz region) - review of previous and planned research

• Autorzy: Rożek D.

Identyfikatory

DOI

10.2478/ctg-2014-0008

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The aim of that publication was the presentation of previous and planned research concerning selected vascular plants and soils near Olkusz (Southern Poland). The extremely high concentration of heavy metals in soils from that region was caused by the natural geochemical aureoles of dispersed metals (due to weathering of Zn-Pb-Fe ore sulphides) and mining and processing of shallowly occurring metalliferous deposits (containing Ag-Pb and Zn-Pb ores) since XII century. The condition of stress in metals, shortage of water and some plant nutrition led to formation of some adaptable vegetation features by plants growing in that region. Some species called metallophytes have been already detailed investigated. Moreover some geochemical and pedological research of soil have been already done. However the conditions of habitat of pioneering species such as Koeleria glauca and Corynephorus canescens are not still recognized.

Słowa kluczowe

EN

metallophytes; heavy metals; zinc; lead; cadmium pollution; Zn-Pb; Olkusz mining region

PL

metale ciężkie; cynk; zanieczyszczenia; ołów; kadm; Zn-Pb; Olkusz; region górniczy

• Wydawca: De Gruyter
• Czasopismo: Contemporary Trends in Geoscience
• Rocznik: 2013
• Tom: Vol. 2, iss. 1
• Strony: 54--60
• Opis fizyczny: Bibliogr. 32 poz., zdj.

Twórcy

autor

Rożek D.

• Faculty of Earth Science, University of Silesia, Bedzinska Str. 60, 41-200 Sosnowiec

Bibliografia

• 1. Baranowska-Morek, A. (2003) Roślinne mechanizmy tolerancji na toksyczne działanie metali ciężkich, Kosmos. Problemy nauk biologicznych, 52, 2-3, 283-298 (in Polish).
• 2. Bauerek, A., Cabala, J., Smieja-Krol B. (2009) Mineralogical alterations of Zn–Pb flotation wastes of the Mississippi Valley Type ores (Southern Poland) and their impact on contamination of rain water runoff, Polish Journal Environmental Studies, 18, 5, 781-788.
• 3. Cabala, J. (2000) Prospects for Zn-Pb ore mining in Poland with regard to ore quality in discovered deposits. In: Mine Planing and Equipment Selection 2000, Balkema, 177-182.
• 4. Cabala, J., Rahmonov, O., Jablonska, M., Teper, E. (2011) Soil algal colonization and its ecological role in an environment polluted by past Zn-Pb mining and smelting activity, Water, Air, & Soil Pollution, 215, 1-4, 339-348.
• 5. Cabała J. 2009: Metale ciężkie w środowisku glebowym olkuskiego rejonu eksploatacji rud Zn-Pb, Prace Naukowe UŚ 2729 (In Polish).
• 6. Cabala, J., Żogała, B., Dubiel, R. (2008) Geochemical and geophysical study of historical Zn-Pb ore processing waste dump areas (Southern Poland), Polish Journal Environmental Studies, 17, 5, 693–700.
• 7. Chrastny, V., Vaněk, A., Teper, L., Cabala, J., Procházka, J., Pechar, L., Drahota, P., Penížek, V., Komárek, M., Novak, M. (2012) Geochemical position of Pb, Zn and Cd in soils near the Olkusz mine/smelter, South Poland: effects of land use, type of contamination and distance from pollution source, Environmental Monitoring and Assessment, 184, 2517–2536.
• 8. Ciepał, R. (1999) Kumulacja metali ciężkich i siarki w roślinach wybranych gatunków oraz glebie jako wskaźnik stanu skażenia środowiska terenów chronionych województw śląskiego i małopolskiego. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice (in Polish).
• 9. Dahmani-Muller, H., Van Oort, F., Gelie, B., Balabane M. (2000) Strategies of heavy metal uptake by three plant species growing near a metal smelter, Environmental Pollution, 109, 231-238.
• 10. Godzik, B. (1991) Accumulation of heavy metals in Biscutella laevigata (Crucifare) as a function of their concentration in substrate, Pol. Bot. Stud., 2, 241-246.
• 11. Godzik, B. (1993) Heavy metals content in plants from zinc dumps and reference areas, Pol. Bot. Stud., 5, 113-132.
• 12. Good, J.A. (1999) Recolonisation by Staphylinidae (Coleoptera) of old metalliferous tailings and mine soils in Ireland, Biology and Environment: Proc. Of the Royal Irish Acad., 99B, 1, 27-35.
• 13. Grodzińska, K., Szarek-Łukaszewska, G. (2002) Hałdy cynkowo-ołowiowe w okolicach Olkusza — przeszłość, teraźniejszość i przyszłość. Kosmos. Problemy nauk biologicznych, 51, 255, 127-138 (in Polish).
• 14. Grodzińska, K., Korzeniak, U., SzarekŁukaszewska, G., Godzik, B. (2001) Colonization of zinc mine spoils in southern Poland – preliminary studies on vegetation, seed rain and seed bank, Fragm. Flor. Geobot., 45, 123-145.
• 15. Jamrozy, T., Rączka, E. (1999) Johann Christian Ruberg: twórca technologii produkcji cynku na ziemiach polskich, SITH, Katowice (in Polish).
• 16. Jędrzejczyk-Korycińska, M. (2006) Floristic diversity in calamine areas of the Silesia-Cracow Monocline, Biodiv. Res. Conserv., 3-4, 340-343.
• 17. Loureiro, S., Santos, C., Pinto, G., Costa, A., Monteiro, M., Nogueira, A.J.A., Soares, A.M.V.M. (2006) Toxicity assessment of two soils from Jales Mine (Portugal) using plants: growth and biochemical parameters, Archive of Environmental Contamination and Toxicology, 50, 182-190.
• 18. Molenda, D. (1963) Górnictwo kruszcowe na terenie złóż śląsko-krakowskich do połowy XVI wieku, PAN, Wrocław-Warszawa-Kraków (in Polish).
• 19. Molenda, D., Wołoszyński, R.W. (1965) Memoriał P.M. Hennina o górnictwie olkuskim w połowie XVIII wieku, Studia z Dziejów Górnictwa i Hutnictwa, 9, 47-69 (in Polish).
• 20. Olko, A. (2009) fizjologiczne aspekty tolerancji roślin na metale ciężkie, Kosmos. Problemy nauk biologicznych, 58, 1-2, 221-228 (in Polish).
• 21. Olko, A., Abratowska, A., Żyłkowska, J., Wierzbicka, M., Tukiendorf, A. (2008) Armeria maritima from a calamine heap—Initial studies on physiologic–metabolic adaptations to metal-enriched soil, Ecotoxicology and Environmental Safety, 69, 209–218.
• 22. Snowarski, M. (2008) Atlas roślin naczyniowych Polski. Available on the Internet: .
• 23. Siwek, M. (2008) Rośliny w skażonym metalami ciężkimi środowisku poprzemysłowym. Część II. Mechanizmy detoksyfikacji i strategie przystosowania roślin do wysokich stężeń metali ciężkich, Wiadomości Botaniczne 52, 3/4, 7-23 (in Polish).
• 24. Stefanowicz, A.M., Niklinska, M., Kapusta, P., Szarek-Lukaszewska, G. (2010) Pine forest and grassland differently influence the response of soil microbial communities to metal contamination, Science of the Total Environment 408, 24, 6134-6141.
• 25. Szafer, W., Zarzycki, K. (1972) Szata roślinna Polski, PWN, Warszawa (in Polish).
• 26. Szarek-Łukaszewska, G., Niklińska, M. (2002) Concentration of Alkaline and Heavy Metals in Biscutella laevigata L. and Plantago lanceolata L. Growing on Calamine Spoils (S. Poland), Acta Biologica Cracoviensia Series Botanica, 44, 29-38.
• 27. Teper, E. (2009) Dust-participle migration around flotation tailings ponds: pine needles as passive samplers, Environ. Monit. Assess., 154, 383-391.
• 28. Turnau, K., Jurkiewicz, A., Grzybowska, B. (2002) Rola mikoryzy w bioremediacji terenów zanieczyszczonych, Kosmos. Problemy nauk biologicznych, 51, 255, 185–194 (in Polish).
• 29. Wierzbicka, M. (2002) Przystosowania roślin do wzrostu na hałdach cynkowo ołowiowych okolic Olkusza, Kosmos. Problemy nauk biologicznych, 51, 2, 139-150 (in Polish).
• 30. Wierzbicka, M,. Panufnik, D. (1998) The adaptation of Silene vulgaris to growth on a calamine waste heap (S. Poland), Environmental Pollution, 101, 415-426.
• 31. Wierzbicka, M., Pielichowska, M. (2002) Biscutella laevigata – roślina Tatr i hałd poprzemysłowych. In: Przyroda Tatrzańskiego Parku Narodowego a Człowiek, Zakopane-Kraków (in Polish).
• 32. Verner, J.F., Ramsey, M.H., Helios-Rybicka, E., Jędrzejczyk, B. (1996) Heavy metal contamination of soils around a Pb-Zn smelter in Bukowno, Poland, Applied Geochemistry,

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.