Analiza toksycznych produktów termicznego rozkładu i spalania substratów wykorzystywanych w syntezie poliuretanów

• Autorzy: Sankowska M. , Gajek A. , Celiński M.

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2016.6.32

Warianty tytułu

EN

Analysis of toxic products of thermal decomposition and combustion of substrates used in the synthesis of polyurethanes

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Podczas termicznego rozkładu i spalania zdecydowanej większości materiałów powstaje mieszanina gazów, par i areozoli, która stanowi jedno z największych zagrożeń dla ludzi w czasie pożaru. W pracy określono substancje toksyczne, które mogą powstawać podczas termicznej degradacji i spalania podstawowych substratów stosowanych do otrzymywania tworzyw poliuretanowych (PUR). Zastosowano analizator termiczny oraz piec Pursera. Połączenie chromatografii gazowej ze spektrometrią mas oraz spektrofotometrii w podczerwieni z transformatą Fouriera pozwoliło określić główne produkty emitowane podczas spalania trzech substratów tworzyw PUR: izocyjanianu (Ongronat 2800), poliolu (Petol 480) oraz surfaktantu (Niax L-6900). Dodatkowo do badań procesów spalania substratów PUR zastosowano kalorymetr stożkowy.

EN

Ignition time, rate of heat secretion and total amt. of smoke were detd. by using a cone calorimeter for an cyanate, a polyol and a surfactant used for com. prodn. of polyurethanes. The ignition times were 23, 36 and 32 s, resp., and rates of heat secretion 247.7, 675.2 and 498.8 kW/m², resp. The combustion of polyol released approx. 20 times less of smoke than combustion of other substrates. The chem. compn. of flue gases was detd. by IR spectrofotometry with Fourier transformation and gas chromatog. coupled with mass spectrometry. C oxides and H₂O were main prods. of combustion. Some hydrocarbons were also present in trace amts.

Słowa kluczowe

PL

synteza poliuretanów; poliuretany; spalanie; substancje toksyczne

EN

synthesis of polyurethanes; polyurethanes; combustion; toxic substances

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2016
• Tom: T. 95, nr 6
• Strony: 1237--1242
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Sankowska M.

• Zakład Zagrożeń Chemicznych i Pyłowych, Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa

autor

Gajek A.

• Zakład Zagrożeń Chemicznych i Pyłowych, Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa

autor

Celiński M.

• Zakład Zagrożeń Chemicznych i Pyłowych, Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa

Bibliografia

• [1] Z. Wirpsza, Poliuretany. Chemia, Technologia, Zastosowania, WNT, Warszawa 1991.
• [2] D. Randall, S. Lee, The polyurethanes book, J. Wiley&Sons, Everberg-Hoboken 2002.
• [3] D.K. Chattopadhyay, D.C. Webster, Prog. Polym. Sci. 2009, 34, 1068.
• [4] L. Jiao, H. Xiao, Q. Wang, J. Sun, Polym. Degrad. Stab. 2013, 98, 2687.
• [5] D. Kijeńska, [w:] Zagrożenia chemiczne w wybranych procesach technologicznych (red. M. Pośniak), CIOP-PIB, Warszawa 1999.
• [6] M. Skaźnik, Ochrona Przeciwpożarowa 2005, nr 3, 8.
• [7] M. Pośniak, Med. Pr. 2000, nr 4, 335.
• [8] R.H. Patel, K.S. Patel, Prog. Org. Coat. 2015, 88, 283.
• [9] J. Lubczak, E. Chmiel-Szukiewicz, J. Duliban, D. Głowacz-Czerwonka, R. Lubczak, B. Łukasiewicz, I. Zarzyka, A. Łodyga, P. Tyński, M. Kozioł, Z. Majerczyk, D. Minda-Data, Przem. Chem. 2014, 93, nr 10, 1690.
• [10] M.A. Garrido, R. Font, J. Anal. Appl. Pyrol. 2015, 113, 202.
• [11] J. Liszkowska, B. Czupryński, J. Paciorek-Sadowska, Przem. Chem. 2013, 92, nr 11, 1994.
• [12] J.H. Saunders, K.C. Frisch, Polyurethanes. Chemistry and technology. High polymers, Wiley-Interscience, New York 1962.
• [13] K. Pielichowski, K. Kulesza, E.M. Pearce, J. Appl. Polym. Sci. 2003, 88, 2319.
• [14] S. Oprea, Polym. Degrad. Stabil. 2002, 75, 9.
• [15] M. Herrera, G. Matuschek, A. Kettrup, Polym. Degrad. Stabil. 2002, 78, 323.
• [16] M. Półka, Przem. Chem. 2010, 89, nr 3, 73.
• [17] A. Kolbrecki, A. Orzeszko, Polimery 1998, 34, 359.
• [18] F.H. Prager, G. Kimmerle, T. Maertins, M. Mann, J. Pauluhn, Fire Mater. 1994, 18, 107.
• [19] ISO/TS 19700:2007, Controlled equivalence ratio method for the determination of hazardous components of fire effluents, International Organization for Standardization, Geneva, Switzerland.
• [20] ISO 5660:2002, Reaction to fire testes. Heat release, smoke production and mass loss rate. Part 1: Rate of heat release from building products. Part 2: Smoke production rate (dynamic measurement) – Cone calorimeter method, Geneva, Switzerland.

Uwagi

PL

Publikacja przygotowana w ramach III etapu programu wieloletniego pn. „Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy” finansowanego w latach 2014–2016 w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego/Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Koordynator Programu: Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy.