Dziedzictwo niekonwencjonalne. Estetyka i ochrona polskiej sztuki nowoczesnej na przykładzie sztuki konceptualnej i instalacji z przełomu lat 70. i 80., stanowiących formę integralną z architekturą 2 poł. XX w

• Autorzy: Kołodziejczyk K.

Identyfikatory

DOI

10.17425/WK48POLMODERNART

Warianty tytułu

EN

Unconventional heritage. Aesthetics and protection of Polish modern art on the example of conceptual art and installations at the turn of the 70s and 80s, creating an integral part of the architecture of the 2nd half of the 20th century

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

W latach 80. w historii sztuki polskiej obserwujemy narodziny nowej tożsamości kulturowej, tzw. niezależnej, kształtującej się w wyniku ówczesnej sytuacji politycznej. Większość środowisk artystycznych walczyła z systemem komunistycznym wyrażając sprzeciw wobec represji. Sztuka przekraczała przyjęte reguły nie tylko w sferze idei, ale i w sferze reprezentacji. Ochrona i konserwacja jej dziedzictwa jest zadaniem niezwykle trudnym, nie tylko ze względu na różnorodność i nowoczesność stosowanych technik. Ważna dla zachowania stała się nie tyle materia, co przede wszystkim sama idea, przekaz dzieła, proces twórczy z otaczającą obiekt przestrzenią oraz jej elementami sensualnymi. Architektura użyczała swojej skali dziełu sztuki, zaś ono obciążało ją mocą swojego przekazu. Dlatego opieka nad dziełami nurtów niekonwencjonalnych (jak sztuka konceptualna czy sztuka instalacji) związana jest przede wszystkim z właściwym rozpoznaniem ich tożsamości.

EN

During the 1980s in the history of Polish art we could observe the birth of a new cultural identity, so called independent, shaped as a result of the then political situation. The majority of artistic milieus were struggling against the communist system expressing their opposition to repression. Art transgressed the previously accepted rules not only in the sphere of ideas, but also in the sphere of representation. Protection and conservation of its heritage is an extremely challenging task, not only because of the variety and modernity of applied technologies. Not so much matter as primarily the ides, the message conveyed by artwork, the creative process with the surrounding space and its sensual elements have become vital to preserve. Architecture lent its scale to a work of art, while it weighed architecture with the power of its message. That is why taking care of unconventional artworks (such as conceptual art or art of installation) is primarily associated with correct recognising of their identity.

Słowa kluczowe

PL

sztuka konceptualna; sztuka instalacji; estetyka; ochrona i konserwacja sztuki; niekonwencjonalnej

EN

conceptual art; art of installation; aesthetics; protection and conservation of; unconventional art

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2016
• Tom: Nr 48
• Strony: 49--55
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Kołodziejczyk K.

• Katedra Historii Architektury, Urbanistyki i Sztuki Powszechnej, Instytut Historii Architektury i Konserwacji Zabytków, Politechnika Krakowska

Bibliografia

• [1] Dziamski G. Sztuka po końcu sztuki. Sztuka i Filozofia 1998;15:177–187.
• [2] Dziamski G. Nowe media a sztuka XX wieku. Estetyka i Krytyka 2000;1(11):61–95.
• [3] Heidegger M. Drogi lasu. Warszawa, 1997.
• [4] Heidegger M. Identität und Differenz. Identyczność i różnica. Przeł. J. Mizera, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa, 2010, 6–187.
• [5] Jadzińska M. „Duże dzieło sztuki”. Sztuka instalacji. Autentyzm, zachowanie, konserwacja. Wydawnictwo Universitas, Kraków, 2012, 5–453.
• [6] Jadzińska M. Estetyka dzieł sztuki nowoczesnej i ich konserwacji na przykładzie sztuki konceptualnej i instalacji. W: Szmit-Naud E., Rouba B.J., Arszyńska J. (red.) Wokół zagadnień estetyki zabytku po konserwacji i restauracji. Warszawa–Toruń, 2012, 215–227.
• [7] Kołodziejczyk K. Projekt Space Fillers. Sztuka instalacji w przestrzeni publicznej jako konfrontacja współczesnych działań wizualnych z architekturą historyczną. The Space Fillers Project. Art installation in public space as a confrontation of the contemporary visual actions with the historic architecture. W: Węcławowicz-Gyurkovich E. (red.) Historia i współczesność w architekturze i urbanistyce. Tom 2, monografi a 467, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków, 2014, 105–129.
• [8] Kołodziejczyk K. Site-specifi c art and its avant-garde solutions in a historic city’s cultural space. Sztuka site-specific i jej awangardowe rozwiązania w przestrzeni kulturowej miasta historycznego. Czasopismo Techniczne 2015;6-A:97–107.
• [9] Tomaszewski A. Conservation and Restoration of Works of Contemporary and Modern Art and Architecture. In: Conservation of Moderne Art. Copenhagen, 1994.
• [10] Pallasma J. The Eyes of the Skin. Architecture and the Senses. Oczy skóry. Architektura i zmysły. Instytut Architektury, Kraków, 2012, 7–141.
• [11] Wysocka E. Reenactment, czyli niekonserwatywna konserwacja sztuki performance. Sztuka i Dokumentacja 2010;3:17–24.