Produkty utleniania lipidów jako potencjalny problem zdrowotny oraz analityczny

• Autorzy: Dąbrowska M. , Zielińska A. , Nowak I.

Warianty tytułu

EN

Lipid oxidation products as a potential health and analytical problem

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Lipidy, szczególnie te nienasycone, są związkami niestabilnymi chemiczne i łatwo ulegają reakcjom oksydacji. Utlenione lipidy stanowią, trudną w analizie, mieszaninę różnych związków, które wpływają nie tylko na pogorszenie się jakości żywności, ale także prowadzą do niekorzystnych zmian w organizmie człowieka. W artykule przedstawiono ogólny mechanizm reakcji oksydacji lipidów oraz wskazano na znaczenie powstałych produktów w aspekcie żywności, surowców kosmetycznych oraz zdrowia człowieka. Omówiono także dostępne metody analizy produktów utleniania lipidów oraz związane z nią problemy.

EN

Lipids, especially unsaturated ones, are unstable compounds which easily undergo oxidation reactions. Difficult to analyze, oxidized lipids are a mixture of different compounds which not only cause the deterioration of food quality, but also lead to adverse changes in the human body. This article presents a general mechanism of lipid oxidation reaction and shows the importance of the resulting products in terms of food, cosmetic raw materials and human health. The available analysis methods of lipid oxidation products and the associated problems are also discussed.

Słowa kluczowe

PL

utlenianie lipidów; wolne rodniki; produkty utleniania lipidów; stabilność lipidów; analiza produktów utleniania lipidów

EN

lipid oxidation; free radicals; lipid oxidation products; lipid stability; analysis of lipid oxidation products

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego, ZW CHEMPRESS-SITPChem
• Czasopismo: Chemik
• Rocznik: 2015
• Tom: Vol. 69, nr 2
• Strony: 89--94
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Dąbrowska M.

• Wydział Chemii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań

autor

Zielińska A.

• Wydział Chemii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań

autor

Nowak I.

• Wydział Chemii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań

Bibliografia

• 1. Sarbak Z., Jachymska-Sarbak B., Sarbak A.: Chemia w kosmetyce i kosmetologii. MedPharm Polska 2013.
• 2. Vance J.E., Vance D.E.: Biochemistry of Lipids, Lipoproteins and Membranes. Elsevier 2008.
• 3. Kołodziejczyk A.: Naturalne związki organiczne. Wydawnictwo Naukowe PWN 2003.
• 4. Frankel E.N.: Lipid oxidation. Woodhead Publishing 2005.
• 5. Márquez-Ruiz G., García-Martínez M.C., Holgado F.: Changes and Effects of Dietary Oxidized Lipids in the Gastrointestinal Tract. Lipids Insights 2008, 2, 11–19.
• 6. Frankel E.N.: Lipid oxidation.Pray. Lipid Res., 1980, 19, 1–22.
• 7. Kamal-Eldin A., Pokorný J.: Analysis of Lipid Oxidation. AOCS Press 2005.
• 8. Fahy E., Subramaniam S., Brown H.A., Glass C.K., Merrill A.H. Jr, Murphy R.C., Raetz C.R., Russell D.W., Seyama Y., Shaw W., Shimizu T., Spener F., Van Meer G., VanNieuwenhze M.S., White S.H., Witztum J.L., Dennis E.A.: A comprehensive classification system for lipids.J Lipid Res., 2005, 46(5): 839–861.
• 9. McMurry J.: Chemia organiczna cz.V.PWN Wydawnictwo Naukowe 2005.
• 10. Brasaemle D.L.:Thematic review series: adipocyte biology. The perilipin family of structural lipid droplet proteins: stabilization of lipid droplets and control of lipolysis. J Lipid Res., 2007, 12(48), 2547–2559.
• 11. Wang X.: Lipid signaling. Current Opinions in Plant Biology, 2004, 3 (7):329–336.
• 12. Cichosz G., Czeczot H.: Stabilność oksydacyjna tłuszczów jadalnych – konsekwencje zdrowotne.Bromat. Chem. Toksykol., 2011, XLIV,1: 50–60.
• 13. Frankel E.N.: Recent Advances in Lipid Oxidation.J Sci Food Agric,1991, 54, 495–511.
• 14. Hęś M., Korczak J.: Wpływ produktów utleniania lipidów na wartość odżywczą białka. Nauka Przyr. Technol.,1,1,4.
• 15. Łuczaj W., Skrzydlewska E.: Współczesne spojrzenie na peroksydację lipidów. Postępy Biochemii 2006, 52, 2, 173–179.
• 16. Negre-Salvayre A., Auge N., Ayala V., Basaga H., Boada J., Brenke R., Chapple S., Cohen G., Feher J., Grune T., Lengyel G., Mann G.E., Pamplona R., Poli G., Portero-Otin M., Riahi Y., Salvayre R., Sasson S., Serrano J., Shamni O., Siems W., Siow R.C., Wiswedel I., Zarkovic K., Zarkovic N.: Pathological aspects of lipid peroxidation. Free Radic Res., 2010, 44(10), 1125–1171.
• 17. Guéraud F., Atalay M., Bresgen N., Cipak A., Eckl P.M., Huc L., Jouanin I., Siems W., Uchida K.: Chemistry and biochemistry of lipid peroxidation products. Free Radic Res., 2010, 44(10), 1098–1124.
• 18. Zielińska A., Nowak I. Fatty acids in vegetable oils and their importance in cosmetic industry. Chemik, 2014, 68, 2, 103–110.
• 19. http://pharma.metrohm.com/OxidationStability/
• 20. Alander J., Andersson A.-C., Lindström C.: Cosmetic emollients with high stability against photo-oxidation.Lipid Technology, 2006, 18, 10, 226–230.
• 21. Augustyniak A., Bartosz G., Cipak A., Duburs G., Horáková L., Łuczaj W., Majekova M., Odysseos A.D., Rackova L., Skrzydlewska E., Stefek M., Strosová M., Tirzitis G., Venskutonis P.R., Viskupicova J., Vraka P.S., Zarković N.: Natural and synthetic antioxidants: an updated overview. Free Radic Res., 2010, 44(10), 1216–1262.