Wykorzystanie potencjału innowacji WAMS

• Autorzy: Gorczyca-Goraj Anna , Szablicki Mateusz , Głaz Marek

Identyfikatory

DOI

10.15199/74.2023.8.1

Warianty tytułu

EN

Unlocking WAMS potential of innovations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wielkoobszarowe systemy pomiarowe (WAMS – Wide Area Measurement Systems) zyskują obecnie na znaczeniu w pracującym synchronicznie, połączonym – europejskim systemie elektroenergetycznym, w którym obserwuje się rosnące obciążenie istniejącej sieci, coraz więcej obiektów wykorzystujące konwertery i silniejsze przepływy transgraniczne czy międzyregionalne. Potencjał, jaki przynoszą zsynchronizowane czasowo pomiary z PMU (Phasor Measurement Unit), ujawnia się w możliwości identyfikacji nieklasycznych zakłóceń, dla których systemy SCADA mogą być niewystarczające do wykrycia ich zaistnienia, m.in. z powodu niedostatecznej rozdzielczości pomiarowej i/lub lokalnej realizacji pomiarów. Pomiary synchrofazorowe coraz częściej służą operatorom do realizacji nowych funkcji w zakresie m.in.: monitorowania, sterowania, zabezpieczeń i analiz off-line z wykorzystaniem zsynchronizowanych danych pomiarowych. Stan obecnego wykorzystania technologii PMU w Europie i na świecie wraz z innowacyjnymi kierunkami dotyczącymi nowych możliwości ich wykorzystania, zostanie przedstawiony w niniejszym artykule, wraz ze wskazaniem planów rozwoju WAMS w KSE.

EN

Wide Area Measurement Systems (WAMS) are now gaining more and more importance in the synchronously interconnected European power system with increasing load on the existing grid, more converter-based facilities and stronger cross-border or inter-regional flows. The potential of time-synchronized measurements provided by the PMUs (Phasor Measurement Units) is revealed in the possibility of identifying non-classical disturbances for which SCADA may be insufficient to detect their occurrence, e.g. due to insufficient measurements resolution and/or their local implementation. Synchorphasor measurements are more frequently used by operators to introduce new functions for the sake of e.g. monitoring, control, protection and off-line analysis based on the synchronized measurement data. The state of the current use of PMU technology in Europe and in the world, along with innovative directions for new possibilities of their use, will be presented in this article, as well as WAMS development plans in the Polish Power System.

Słowa kluczowe

PL

synchrofazory; wielkoobszarowe systemy pomiarowe; WAMS; jednostka pomiaru fazorów; centrum kontroli sterowania i nadzoru; świadomość sytuacyjna; Europejska Sieć Operatorów Elektroenergetycznych Systemów Przesyłowych; ENTSO-E

EN

synchrophasors; wide area measurement system; WAMS; phasor measurement unit; PMU; control centre; situational awareness; European Network of Transmission System Operators for Electricity; ENTSO-E

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Wiadomości Elektrotechniczne
• Rocznik: 2023
• Tom: R. 91, nr 8
• Strony: 3--9
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., rys.

Twórcy

autor

Gorczyca-Goraj Anna

• Wydział Informatyki i Komunikacji Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katedra Badań Operacyjnych
• PSE Innowacje sp. z o.o., Katowice

autor

Szablicki Mateusz

• Wydział Elektryczny Politechniki Śląskiej w Gliwicach, Katedra Elektroenergetyki i Sterowania Układów
• PSE Innowacje sp. z o.o., Katowice

autor

Głaz Marek

• PSE S.A., Konstancin-Jeziorna

Bibliografia

• [1] Aminifar F., M. Fotuhi-Firuzabad, A. Safdarian, A. Davoudi, M. Shahidehpour. 2014. Synchrophasor Measurement Technology in Power Systems: Panorama and State-of-the-art. IEEE Access, 2: 1607-1628.
• [2] Broszura techniczna Komitetu C2 CIGRÉ nr 750. Wide area monitoring systems - Support for control room applications 2018.
• [3] IEEE C37.118.2-2011: Standard for Synchrophasor Data Transfer for Power Systems. IEEE, 2011, 2014.
• [4] Naglic M., I. Tyuryukanov, M. Popov, M. Meijden, V. Terzija. 2016. WAMPAC-ready platform for online evaluation of corrective control algorithms. MedPower Conference.
• [5] Naglic M. 2020. On power system automation: Synchronised measurement technology supported power system situational awareness. Dissertation (TU Delft).
• [6] NERC Real-Time Application of Synchrophasors for Improving Reliability 2010.
• [7] Phadke A.G. 2014. Synchronized phasor measurements and their applications. IEEE Power and Energy Magazine, 7: 78-80.
• [8] Phadke A.G., T. Bi. 2018. Phasor measurement units, WAMS, and their applications in protection and control of power systems. Journal of Modern Power Systems and Clean Energy, 6, 619-629.
• [9] Phadke A.G., J.S. Thorp. 2017. Synchronized Phasor Measurements and Their Applications, 1.
• [10] Popov M., A. Boricic, N. Veerakumar, M. Naglic, I. Tyuryukanov, M. Tealane, J.L. Rueda, M.A.M.M. van der Meijden, P. Palensky. 2022. Synchrophasor-based Applications to Enhance Electrical System Performance in the Netherlands. Proceedings of the CIGRE Paris 2022 Conference.
• [11] Rozporządzenie Komisji (UE) 2016/1388 z 17 sierpnia 2016 r. ustanawiające kodeks sieci dotyczący przyłączenia odbioru.
• [12] Rozporządzenie Komisji (UE) 2016/1447 z 26 sierpnia 2016 r. ustanawiające kodeks sieci określający wymogi dotyczące przyłączenia do sieci systemów wysokiego napięcia prądu stałego oraz modułów parku energii z podłączeniem prądu stałego.
• [13] Rozporządzenie Komisji (UE) 2016/631 z 14 sierpnia 2016 r. ustanawiające kodeks sieci dotyczący wymogów w zakresie przyłączenia jednostek wytwórczych do sieci.
• [14] Rozporządzenie Komisji (UE) 2017/1485 z 2 sierpnia 2017 r. ustanawiające wytyczne dotyczące pracy systemu przesyłowego energii elektrycznej.
• [15] Rozporządzenie Komisji (UE) 2017/2196 z 24 listopada 2017 r. ustanawiające kodeks sieci dotyczący stanu zagrożenia i stanu odbudowy systemów elektroenergetycznych.
• [16] Rzepka P., M. Szablicki, A. Halinka, R. Kielak. 2018. Oscylacje subharmoniczne w wymaganiach kodeksów sieci. VIII Międzynarodowa konferencja naukowo-techniczna Blackout a Krajowy System Elektroenergetyczny.
• [17] Rzepka P., M. Szablicki, A. Halinka. 2019. Nowe zagrożenia w systemie elektroenergetycznym. Wiadomości Elektrotechniczne, 7: 16-22.
• [18] Szablicki M., P. Rzepka, R. Kielak, M. Głaz, S. Pokora. 2020. Potrzeby zwiększenia obserwowalności sieci jako wymóg Kodeksów Sieci. XXIII Konferencja Automatyka w elektroenergetyce.
• [19] Terzija V., G. Valverde, D. Cai, P. Regulski, V. Madani, J. Fitch, S. Skok, M.M. Begovic, A.G. Phadke. 2011. Wide-Area Monitoring, Protection, and Control of Future Electric Power Networks. Proceed. of IEEE, 99(1): 80-93.
• [20] Usama Usman M., M.O. Faruque. 2018. Applications of Synchrophasor Technologies in Power Systems. Modern Power Systems 6.
• [21] Viebahn J., M. Naglic, A. Marot, B. Donnot, S.H. Tindemans. 2022. Potential and challenges of AI-powered decision support for short-term system operations. Artykuł zaprezentowany na sesji CIGRÉ 2022.
• [22] Wall P., at.al. 2016. Deployment and demonstration of wide area monitoring system in power system of Great Britain. Journal of Modern Power Systems and Clean Energy, 4(3): 506–518.
• [23] Wybrane informacje z raportu wewnętrznego ENTSO-E. 2021. Opracowanego przez RDIC WG5, Wide Area Monitoring Systems: State of Play and Future of Data Exchange.
• [24] Zbunjak Z., I. Kuzle. 2019. System Integrity Protection Scheme (SIPS) Development and an Optimal Bus-Splitting Scheme Supported by Phasor Measurement Units (PMUs). Energies 12(17), 3404