Peroksodisiarczan(VI) potasu – pyły. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego

• Autorzy: Skowroń J. , Puchalska H.

Warianty tytułu

EN

Potassium persulfate - dust

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Peroksodisiarczan(VI) potasu (nadsiarczan potasu, K2S20s) występuje w postaci bezbarwnych lub białych, bezwonnych kryształów. Jako związek o silnych właściwościach utleniających jest stosowany w galwanizerniach, przy produkcji kauczuku syntetycznego oraz w przemyśle tekstylnym. Ponadto znalazł zastosowanie jako składnik preparatów rozjaśniających włosy (we fryzjerstwie), w fotografice, w przemyśle kosmetycznym i w oczyszczalniach ścieków. W warunkach pracy zawodowej główną drogą narażenia na pyły i roztwory K2S208 jest układ oddechowy i skóra. Peroksodisiarczan(VI) potasu działa drażniąco na błony śluzowe oczu i dróg oddechowych oraz na skórę. Kontakt z pyłami i roztworami tej substancji może powodować zarówno toksyczne, jak i alergiczne zapalenie skóry, a narażenie inhalacyjne na pyły może być przyczyną powstania astmy oskrzelowej. Mechanizm prowadzący do takiej reakcji nie jest znany. Z badań doświadczalnych na zwierzętach wynika, że K2S208 należy do grupy związków szkodliwych (wg klasyfikacji przyjętej w WE). Wartość LD50 dla szczurów po podaniu dożołądkowym peroksodisiarczanu(VI) potasu wynosi 802 mg/kg m. c. Narażenie inhalacyjne szczurów na aerozol nadsiarczanu amonu o stężeniu 1 mg/m3, 23,5 h dziennie przez 7 dni, nie wywołało statystycznie istotnych zmian w układzie oddechowym. Podostre 13-tygodniowe narażenie zwierząt na nadsiarczan sodu w dawce 241 4031 mg/kg paszy (w przeliczeniu na S208_ nie wywołało żadnych skutków szkodliwych działania tego związku. W dostępnym piśmiennictwie nie znaleziono informacji o rakotwórczym, embriotoksycznym i teratogennym działaniu peroksodisiarczanu(VI) potasu na ludzi i zwierzęta doświadczalne. W Polsce nie ma limitów narażenia zawodowego odnoszących się do peroksodisiarczanu(VI) potasu. W Danii przyjęto OEL na poziomie 2 mg/m3, a w Wielkiej Brytanii - na poziomie 1 mg/m3. ACGIH rekomenduje limit TLV na poziomie 0,1 mg/m3 (dla peroksodisiarczanu(VI) potasu, nadsiarczanu sodu i amonu). Za podstawę wartości NDS dla pyłów peroksodisiarczanu(VI) potasu przyjęto wyniki badań, które nie wykazały toksycznego działania nadsiarczanu amonu na drogi oddechowe zwierząt w warunkach narażenia podostrego na pyły związku o stężeniu 1 mg/m3 (NOAEL). Proponuje się przyjęcie wartości NDS dla pyłów peroksodisiarcza- nu(VI) potasu na poziomie 0,1 mg/m3. Nie ma podstaw do zaproponowania najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) i dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB). Ze względu na działanie drażniące i uczulające peroksodisiarczanu(VI) potasu na skórę i drogi oddechowe należy wprowadzić oznakowanie normatywu higienicznego symbolami „I” - substancja o działaniu drażniącym i „A” - substancja o działaniu uczulającym.

EN

Potassium persulfate exists as colourless or white odourless crystals. Potassium persulfate is an oxidizing agent. It is utilized primarily where this property is needed, as in bleaching agents and oxidation reactions. The main routes in occupational exposure for potassium persulfate are the respiratory system and the skin. The occurrence of frequent skin rashes, causing both irritant dermatitis and hypersensitivity reactions, was found in workers producing potassium persulfates. Asthma has been reported in hairdressers. It has been induced by exposure to persulfates. No subchronic toxicity studies have been reported for potassium persulfate. Despite the absence of data, potassium persulfate is expected to be as potentially irritating as ammonium persulfate; so the study on rats inhaling 4-21 mg/m3 of ammonium persulfate 23.5 hours/day for 7 days is the basis of occupational limit. Rats which inhale 4 mg/m3 of ammonium persulfate exhibited symptoms of lung inflammation and/or oedema and loss of body weight; at exposures of 1 mg/m3, these effects were not statistically significant. The concentration of 1 mg/m3 was adopted as the NOAEL (no observed adverse effect level) value. Given these data, the MAC value was calculated at 0.1 mg/m3. The recommended MAC should minimize the potential for skin, throat, and respiratory irritation. No MAC-STEL value has been determined for this compound, but I notation (irritating) and A (allergic) are recommended.

Słowa kluczowe

PL

peroksodisiarczan(VI); narażenie zawodowe; wartości NDS

EN

potassium persulfate; occupational exposure; MAC-values

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2002
• Tom: Nr 3 (33)
• Strony: 195--205
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., tab.

Twórcy

autor

Skowroń J.

• Centralny Instytut Ochrony Pracy 00-701 Warszawa ul. Czerniakowska 16

autor

Puchalska H.

• Centralny Instytut Ochrony Pracy 00-701 Warszawa ul. Czerniakowska 16

Bibliografia

• 1. Barsotti M., Parmeggiani L., Sassi C. (1951) Symptoms of bronchial asthma and eczema in workers assigned to hydrogen peroxide production units. Medicina del Lavoro, 42(2), 46-68.
• 2. Blainey A.D. iin. (1986) Occupational asthma in a hairdressing salon. Thorax, 41(1), 42-50.
• 3. Calnan C.D., Shuster S. (1963) Reactions to ammonium persulfate. Arch. Dermatol., 88, 812-815.
• 4. Canadian Center for Occupational Health and Safety (1987) Hazardous Substance Fact Sheet.
• 5. Documentation for Threshold Limit Values and Biological Indices (1986), 5th ed., American Conference of Governmental Industrial Hygienist, Cincinnati, Ohio, 486.
• 6. Encyclopaedia of Chemical Technology (1948) Vol. 10, The Interscience Encyclopaedia, New York, 47-48.
• 7. HSDB (1994) (Hazardous Substances Data Bank), National Library of Medicine, Bethseda, Maryland.
• 8. Indulski J.A., Piotrowski J.K. (1993) Toksykologia przemysłowa, T. I: Toksykometria i toksykologia narządowa. IMP, Łódź, 122-147.
• 9. Last J.A. i in. (1982) Inhalation toxicology of ammonium persulfate, an oxidant aerosol, in rats. Toxicol. Appl. Pharmacol., 63(2), 257-263.
• 10. Occupational Exposure Limits for Airborne Toxic Substances (1991) 3rd ed. International Labour Office, Geneva.
• 11. Para F.M. i in. (1992) Occupational asthma in a hairdresser caused by persulphate salts. Allergy, 47, 656-660.
• 12. Pepys L, Hutchcroft B.J., Breslin A.B.X. (1976) Asthma due to inhaled chemical agents - persulphate salts and henna in hairdressers. Clinical Allergy, 6, 399-404.
• 13. RTECS (1994) (Registry of Toxic Effects of Chemical Substances), National Institute for Occupational Safety and Health, Cincinnati, Ohio.
• 14. Sax N.J., Lewis R.J. (1989) Dangerous Properties of Industrial Materials. 7th ed. Van Nostrand Reinhold, New York, 1490.
• 15. Threshold Limit Values for Chemical Substances and Physical Agents and Biological Exposure Indices, '1995-1996 (1995) American Conference of Governmental Industrial Hygienists. Cincinnati, Ohio, 37.
• 16. Van Joost Th. i in. (1984) Shifts delayed immune response to persulphates and others allergens. Contact Dermatitis, 11(3), 159-162.
• 17. Van Joost Th., Roesyanto J.D. (1991) Sensitization to persulphates in occupational hand dermatitis. Contact Dermatitis, 24(5), 376-378.
• 18. White J.R., Catchpole H.E., Rycroft R.J.G. (1982) Rashes amongst persulphate workers. Contact Dermatitis, 8(3),168-172.