Przyrządy pomiartowe Piotra Curie i ich znaczenie dla badań nad promieniotwórczością

• Autorzy: Chrząstowski Piotr

Identyfikatory

DOI

10.53584/wiadchem.2024.01.3

Warianty tytułu

EN

Pierre Curie's measuring instruments and their signifiance for the study of radioactivity

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

This paper describes the instrumentation developed by Pierre Curie in the 1880s to perform very precise measurements of electric charge and very small currents. This system, developed 150 years ago, was almost as precise as most present digital electronic charge measurement apparatuses. Maria Skłodowska-Curie used the same Curie quartz-electrometric system during her research from the selection of the research subject to the final discoveries. The main experimental difficulties regarding the measurement of picoampere leakage currents generated by radioactive rays were presented. It was emphasized that the availability for Marie Curie of a precise ready-to-use electrostatic measurement technique played an important, if not decisive, part in her career and her research. A more general issue addressed here is that laboratory techniques are not only a prerequisite of modern scientific work, but in a great part influence knowledge production.

Słowa kluczowe

PL

Piotr Curie; historia chemii; historia fizyki; promieniotwórczość; przyrząd pomiarowy; piezoelektryczność; elektrometr

EN

Pierre Curie; history of chemistry; history of physics; radioactivity; measuring instrument; piezoelectricity; electrometer

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Chemiczne
• Czasopismo: Wiadomości Chemiczne
• Rocznik: 2024
• Tom: [Z] 78, 1-2
• Strony: 59--69
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Chrząstowski Piotr

• Katedra Energoelektroniki i Automatyki Systemów Przetwarzania Energii Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie

• https://orcid.org/0009-0001-9855-8840

Bibliografia

• [1] P. Curie, Oeuvres de Pierre Curie, Gauthier-Villars, Paris 1908.
• [2] S. Kapiszewski, Życie i działalność Piotra Curie (1859–1906), http://www.ifpan.edu.pl/ON-1/Historia/art/13pio.pdf [dostęp: 10.12.2023].
• [3] P. Curie, Sur la symétrie dans les phénomènes physiques, symétrie d’un champ électrique et d’un champ magnétique, J. Phys. Theor. Appl. 1894, 3 (1), s. 393.
• [4] M.P. Curie, Notice sur les travaux scientifiques, Gauthier–Villars, Paris 1902.
• [5] P. Curie, Balance de précision apériodique et à lecture directe des derniers poids, J. Phys. Theor. Appl. 1890, 9 (1), s. 138.
• [6] M. Skłodowska-Curie, Autobiografia i wspomnienia o Piotrze Curie, Wydawnictwo GAL, Warszawa 2004.
• [7] T. Pospieszny, Nowa Alchemia czyli historia radioaktywności, Wydawnictwo Sophia, Warszawa 2022.
• [8] P. Curie, C. Chéneveau, Sur un appareil pour la détermination des constantes magnétiques, J.Phys. Theor. Appl. 1903, 2 (1), ss. 796.
• [9] P. Molinie, S, Boudia, Mastering picocoulombs in the 1890s: The Curies’ quartz–electrometer instrumentation, and how it shaped early radioactivity history, Journal of Electrostatics, 67 (2009), s. 524.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).